________________
भाष्यगाथाः ५०९५-५१०३ ] चतुर्थ उद्देशः ।
१३५९
'नारी' स्त्री सा प्रायेणापरिग्रहा न भवति, पितृ-पतिप्रभृतीनामन्यतरेण परिगृहीता भवतीति भावः । उक्तं च
पिता रक्षति कौमारे, भर्ता रक्षति यौवने ।
पुत्राश्च स्थाविरे भावे, न स्त्री स्वातन्यमर्हति ॥
ततो नासावदत्ता सती कल्पते प्रत्राजयितुम् । साऽपि च काचिददत्ताऽपि कल्पते, यथा 5 पद्मावतीदेवी करकण्डुमाता प्रत्राजिता, यथा वा क्षुल्लक कुमारमाता योगसङ्ग्रहाभिहिता ( आव० हारि० टीका निर्युक्तिगा० १२८८ - ९० पत्र ७०१ ) यशोभद्रा नाम्नी प्रत्राजिता ॥ ५०९९ ॥ अथ द्वितीय पदमाह
arrपदं आहारे, अद्धाणे हंसमादिगो उबही । [ जी. भा. २३६३-२३६७] उवउजिऊण पुत्रि, होहिंति जुगप्पहाण ति ।। ५१०० ।।
10
द्वितीयपदमाहारादिषु त्रिष्वपि अभिधीयते — तत्राऽऽहारेऽध्वानं प्रवेष्टुकामास्ततो वा उत्तीर्ण उपलक्षणत्वाद् अशिवादौ वा वर्तमाना असंस्तरणे अदत्तमपि भक्त- पानं गृह्णीयुः । आगाढे कारणे उपधिमपि हंसादेः सम्बन्धिना प्रयोगेणोत्पादयेत् । सचितविषयेऽपि — 'भवि - ष्यन्त्यमी युगप्रधानाः' इत्यादिकं पुष्टालम्बनं 'पूर्व' प्रथममेव ' उपयुज्य' परिभाव्य गृहस्थलकान् अन्यतीर्थंकलकान् वा हरेत् ।। ५१०० ॥ इदमेव भावयति
असिवं ओम विहं वा, पविसिउकामा ततो व उत्तिष्णा ।
थलि लिंगि अन्नतित्थिग, जातितु अदिण्णें गिण्हंति ।। ५१०१ ।। अशिवगृहीते विषये स्वयं वा साधवोऽशिवगृहीता भक्त-पानलाभाभावान्न संस्तरेयुः, अवमंदुर्भिक्षं तत्र वा भक्त पानं न लभेरन्, 'विहम्' अध्वानं वा प्रवेष्टुकामास्ततो वा उत्तीर्णा न संस्तरेयुः, ततः खलिङ्गिनां या स्थलिका - देवद्रोणी तस्यां याचन्ते, यदि ते न प्रयच्छन्ति तदा 20 लादपि गृह्णन्ति । अथ बलवन्तस्ते दारुणप्रकृतयो वा ततोऽन्यतीर्थिकानामपि स्थलीषु याच्यते, यदि न प्रयच्छन्ति ततः स्वयमेव प्रकटं प्रच्छन्नं वा गृह्णीयुः । एवं गृहस्थेष्वपि याचितमलभमानाः स्वयमपि गृह्णन्ति । असंस्तरणे उपधिरप्येवमेव स्तैन्यप्रयोगेण ग्रहीतव्यः ॥ ५१०१ ॥
नाऊण य वोच्छेदं, पुव्वगते कालियाणुतोगे य । [जी.भा. २३६७ ] गिहि अण्ण तित्थियं वा, हरिज एतेहिँ हेतू हिं ॥ ५१०२ ॥
पूर्वगते कालिकानुयोगे वा व्यवच्छेदं ज्ञात्वा यो गृहस्थलकोsन्यतीर्थिकक्षुल्लको वा ग्रहण - धारणा मेधावी स याचितो यदा न लभ्यते तदा स्वयमपि गृह्णीयात् । 'ऐतैः' एवमादिभिः 'हेतुभिः' कारणैर्गृहस्थमन्यतीर्थिकं वा हरेत् ।। ५१०२ ॥
गतमन्यधार्मिकस्तैन्यम् । अथ " हत्थादालं दलेमाणे" इत्यादि पाठत्रयं विवरीषुराह - 30 हत्थाताले हत्थालंबे, अत्थादाणे य होति बोधव्वे । [ जी. भा. २३७१ ७१ ] एतेसिं णाणत्तं वोच्छामि अहाणुपुव्वीए ।। ५१०३ ॥
१ एतचिद्वान्तर्गतः पाठः कां० एव वर्तते ॥
Jain Education International
15
For Private & Personal Use Only
25
www.jainelibrary.org