________________
१३५२ सनियुक्ति-लघुभाष्य-वृत्तिके बृहत्कल्पसूत्रे [ अनव०प्रकृते सूत्रम् ३ मासगुरुकलक्षणं पदं हसति, चतुर्लघुकादारब्धमनवस्थाप्ये निष्ठां यातीत्यर्थः । आचार्यस्याप्य. दृष्टेऽनवस्थाप्यान्तमेव, दृष्टे तु चतुर्गुरुकादारब्धं पाराश्चिके तिष्ठति ॥ ५०६७ ॥ गतं साधर्मिकोपधिस्तैन्यद्वारम् । अथ व्यापारणाद्वारमाह
वावारिय आणेहा, बाहिं घेत्तूण उवहि गिण्हति ।
लहुगो अदिति लहगा, अणवद्रप्पो व आदेसा ॥ ५०६८ ॥ - 'व्यापारिता नाम' गुरुभिः प्रेषिताः, यथा-"आणेह" ति उपधिमुत्पाद्याऽऽनयतं । ते चैवमुक्ता अनेकविधमुपधिं गृहिभ्यः 'गृहीत्वा' उत्पाद्य 'बहिरेव' आचार्यसमीपमप्राप्ता उपधिं गृह्णन्ति, 'इदं तव इदं मम' इति विभज्य खयमेव खीकुर्वन्तीत्यर्थः; एवं गृह्णतां मासलघु । __ आगता आचार्यस्य न ददति चतुर्लघवः, प्रस्तुतसूत्रादेशाद्वा स स खच्छन्दवस्त्रग्राहकः साधु10वों - ऽनवस्थाप्यो भवति ॥ ५०६८ ॥ गतं व्यापारणाद्वारम् । अथ ध्यामनाद्वारम्--- सा च ध्यामना द्विविधा-सती असती च । तत्रासती तावदाह
दद निमंतण लुद्धोऽणापुच्छा तत्थ गंतु णं भणति ।
झामिय उवधी अह तेहि पेसितो गहित जातो य ॥५०६९ ॥ आचार्याः केनापि दानश्राद्धादिना विरूपरूपैर्वस्त्रैनिमन्त्रिताः, तैश्च तानि प्रतिषिद्धानि । 11 एकश्च साधुस्तां निमन्त्रणां श्रुत्वा तानि च सुन्दराणि वस्त्राणि दृष्ट्वा 'लुब्धः' लोभं गतः । तत
आचार्यमनापृच्छय “णं" इति तं श्रावकं तत्र गत्वा भणति-अस्माकमुपधिः 'ध्यामितः' दग्धः ततोऽहं तैराचार्यैर्युष्माकं सकाशे वस्त्रार्थ प्रेषितः; एवमुक्ते दत्तस्तेनोपधिः । स च गृहीत्वा गतः, अन्ये च साधव आगताः। श्राद्धेन भणितम्-युष्माकमुपधिर्दग्ध इति कृत्वा यो भवद्भिः साधुः प्रेषितस्तस्य नूतनोपधिर्दत्तो वर्तते, यदि न पर्याप्तं ततो भूयोऽपि ददामीति । साधवो 20 ब्रुवते-नास्माकमुपधिर्दग्धो न वा वयं कमपि प्रेषयामः । एवं स लोभाभिभूतः साधुस्तेन श्रावकेण ज्ञातः, यथा-गुरूणां पृच्छामन्तरेणायं गृहीतवान् ॥ ५०६९ ॥ ततश्च किं भवति ? इत्याह
लहुगा अणुग्गहम्मि, गुरुगा अप्पत्तियम्मि कायव्या ।
मूलं च तेणसद्दे, वोच्छेद पसज्जणा सेसे ॥ ५०७० ॥ 25. एवं तेन साधुना स्तैन्येन वस्त्रेषु गृहीतेषु यद्यप्यसौ श्राद्धोऽनुग्रहं मन्यते-'यथाऽपि
तथाऽपि गृह्यताममी साधवः' इति तथापि चतुर्लघवः । अथाप्रीतिकं करोति ततश्चतुर्गुरवः प्रायश्चित्तं कर्तव्याः । अथासौ 'स्तेनोऽयं स्तेनोऽयम्' इति शब्दं जनमध्ये विस्तारयति तदा मूलम् । यच्च शेषद्रव्याणां शेषसाधूनां वा व्यवच्छेदं “पसज्जण" त्ति प्रसङ्गतः करोति
तनिष्पन्नं प्रायश्चित्तम् ॥ ५०७० ॥ अथ सती ध्यामनां दर्शयति30 . सुव्वत्त झामिओवधि, पेसण गहिते य अंतरा लुद्धो ।
लहुगो अदेंते गुरुगा, अणवठ्ठप्पो व आदेसा ॥ ५०७१ ॥ १ एतदन्तर्गतः पाठः भा० कां• नास्ति ॥ २ विविधरूपै' कां० । "आयरितो केति दाणराड्डातिणा विरूवरूवेहिं नत्थेहिं निमंतितो” इति चूर्णो विशेपचूर्णौ च ॥
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org