________________
भाष्यगाथाः ४९९१-९७] चतुर्थ उद्देशः ।
१३३५ कर्तव्यः । 'योऽपि चे' आचार्यादिकः 'त' राजवधकं 'परिकर्षति' वापयति सोऽपि लिङ्गपाराच्चिको विधेयः ॥ ४९९४ ॥
अथ तृतीयभङ्ग उच्यते-परपक्षः स्वपक्षे दुष्टः स कथं भवति ? उच्यते-पूर्व गृहवासे वसतो वादे पराजित आसीत् , स्कन्दकाचार्येण पालकवत् , वैरिको वा स तस्याऽऽसीत् । स पुनः कीदृशो भवेत् ? इत्याह
सन्नी व असन्नी वा, जो दुट्टो होति तू सपक्खम्मि ।
तस्स निसिद्धं लिंगं, अतिसेसी वा वि दिजाहि ॥ ४९९५ ॥ सच संज्ञी वा असंज्ञी वा यः स्वपक्षे दुष्टो भवति तस्य लिङ्गं निषिद्धम् , प्रव्रज्या न दातव्येति भावः । अतिशयज्ञानी वा 'उपशान्तोऽयम्' इति मत्वा तस्यापि लिङ्गं दद्यात् ॥ ४९९५ ॥ अथ चतुर्थभङ्गः परपक्षः परपक्षे दुष्ट इति भाव्यते
10 रन्नो जुवरन्नो वा, वधतो अहवा वि इस्सरादीणं ।
सो उ सदेसि ण कप्पइ, कप्पति अण्णम्मि अण्णाओ॥ ४९९६ ॥ यो राज्ञो वा युवराजस्य वा वधकः अथवाऽपि ईश्वरादीनां घातकः 'स तु' स पुनः खदेशे दीक्षितुं न कल्पते, किन्तु कल्पतेऽन्यस्मिन् देशेऽज्ञातो दीक्षितुम् ॥ ४९९६ ॥ इत्थ पुण अधीकारो, पढमिल्लग-बितियभंगदुद्वेहिं ।
16 तेसिं लिंगविवेगो, दुचरिमें वा लिंगदाणं तु ॥ ४९९७ ॥ अत्र पुनः प्रथम-द्वितीयभङ्गदुष्टैरधिकारः, 'स्वपक्षः स्वपक्षे दुष्टः, स्वपक्षः परपक्षे दुष्टः' इत्याद्यभङ्गद्वयवर्तिभिरिति भावः । एतेषां लिङ्गविवेकरूपं पाराञ्चिकं दातव्यम् । अतिशयज्ञानी वा यदि जानाति 'न पुनरीदृशं करिष्यति' इति ततः सम्यगावृत्तस्य लिङ्गविवेकं न करोति । "दुचरिमे" ति तृतीय-चतुर्थलक्षणौ यौ द्वौ चरमभङ्गौ तयोः 'वा' विकल्पेन लिङ्गदानं 20 कर्त्तव्यम् । किमुक्तं भवति ?- 'परपक्षः स्वपक्षे दुष्टः, परपक्षः परपक्षे दुष्टः' इति भङ्गद्वये वर्तमाना यद्युपशान्ता इति सम्यग् ज्ञायन्ते ततो लिङ्गदानं कर्त्तव्यम् , अथ नोपशान्तास्ततो न प्रव्राज्यन्ते । प्रत्राजिता अपि तानि स्थानानि परिहार्यन्ते; एष वाशब्दसूचितोऽर्थः ॥४९९७॥
अथ 'सर्षपनालादिदृष्टान्तप्रसिद्धा दोषा मा भूवन्' इति हेतोराचार्येण यथा सामाचारी स्थापनीया तथा प्रतिपादयन्नाह
सव्वेहि वि घेत्तव्यं, गहणे य निमंतणे य जो तु विही । १च 'त' राजवधक परिकर्षति सोऽपि भा० का ॥ २ 'संही वा' श्रावकः 'असंही या' अश्रावकः यः स्व' का० ॥ ३ 'अत्र पुनः' प्रस्तुते पाराश्चिकसूत्रे प्रथम कां० ॥ ४ ताटी. मो० डे. विनाऽन्यत्र-त्ति 'परपक्षः स्वपक्षे दुष्टः, परपक्षः परपक्षे दुष्टः' इति तृतीय-चतुर्थों यौ द्वौ चरमौ भङ्गो तयोर्यधु' का० । त्ति तृतीय-चतुर्थलक्षणौ यौ द्वौ चरमभङ्गौ तयोर्यद्या भा०॥५ ताटी० मो० डे० विनाऽन्यत्र-लादिदृष्टान्तोक्ता दोषा का० । 'लादयो दोषा भा०॥ ६ ताटी० मो० डे० विनाऽन्यत्र-°ण यादृशी सामाचारी स्थापनीया तादृशीं वक्तकाम आह-सव्वेहि कां० । 'ण इयं सामाचारी स्थापनीया-सव्वेहि भा०॥ .
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org