________________
सनियुक्ति-लघुभाष्य-वृत्तिके दृहत्कल्पसूत्रे [ परिदासितप्रकृते सूत्रम् ४० गाय अब्भंगित्तए वा मक्खित्तए वा; नन्नत्थ आगा
ढेहिं रोगायकेहिं ४०॥ अस्य सम्बन्धमाह
ससिणेहो असिणेहो, दिजइ मक्खित्तु वा तगं देति ।
सव्वो वा णालिप्पइ, दुहतो वा मक्खणे सूया ॥६०२५॥ आलेपः सस्नेहोऽस्नेहो वा दीयते, ततो यथा लेहेन प्रक्षणं क्रियते न वा तथाऽनेनाभिधीयते। यद्वा व्रणं प्रक्षित्वा 'तकम्' अनन्तरसूत्रोक्तमालेपं प्रयच्छन्ति । न वा सर्वोऽपि व्रण आलेप्यते। द्विधा वा प्रक्षणे सूचा कृता, व्रणोऽपि प्रक्ष्यते आलेपोऽपि प्रक्षितुं दीयत इति भावः ॥६०२५॥
अनेन सम्बन्धेनायातस्यास्य व्याख्या-नो कल्पते परिवासितेन तैलेन वा घृतेन वा 10 नवनीतेन वा वसया वा गात्रम् 'अभ्यङ्गितुं वा' बहुकेन तैलादिना 'प्रक्षितुं वा' खल्पेन
तैलादिना, नान्यत्र गाढागाढेभ्यो रोगातङ्केभ्यः, तान् मुक्त्वा न कल्पते । दोषाश्चात्र त एव सञ्चयादयो मन्तव्याः ॥ आह-यद्येवं परिवासितेन न कल्पते प्रक्षितुं ततस्तद्दिवसानीतेन कल्पिष्यते ! सूरिराह
तदिवसमक्खणम्मि, लहुओ मासो उ होइ बोधव्यो। __ आणाइणो विराहण, धूलि सरक्खे य तसपाणा ॥६०२६ ॥ तदिवसानीतेनापि यदि प्रक्षयति तदा लघुमासः आज्ञादयश्च दोषाः, विराधना च संयमस्य भवति । तथाहि-प्रक्षिते गात्रे धूलि गति, 'सरजस्को वा' सचित्तरजोरूपो वातेनोद्भूतो. लगति, तेन चीवराणि मलिनीक्रियन्ते, तेषां धावने संयमविराधना, स्नेहगन्धेन वा त्रसप्राणिनो लगन्ति तेषां विराधना भवेत् ॥ ६०२६ ॥ 20
धुवणा-ऽधुवणे दोसा, निसिभत्तं उप्पिलावणं चेव ।
बउसत्त समुइ तलिया, उव्वट्टणमाइ पलिमंथो ॥ ६०२७ ॥ खेहेन मलिनीकृतानां चीवराणां गात्राणां वा धावना-ऽधावनयोरुभयोरपि दोषाः, तथाहियदि न धान्यन्ते तदा निशिभक्तम् , अथ धाव्यन्ते ततः प्राणिनामुल्लावना भवेत् , उपकरणशरीरयोर्बकुशत्वं च भवति । “समुइ" ति स एव हेवाको लगति । प्रक्षिते च गाने पादयोर्मा 25 धूली लगिष्यतीति कृत्वा तलिकाः पिनाति, तत्र गर्यो निर्मार्दवतेत्यादयो (गा० ३८५६) दोषाः । यावच्च गात्रस्योद्वर्तनादिकं करोति तावत् सूत्रार्थपरिमन्थो भवति ॥ ६०२७ ॥
१ आगाढाणागाडे' को० ॥ २ व्रणस्थालेपः सस्नेहोऽनेहो वा दीयते । तत्र यथाऽस्नेहो दातव्यस्तथा पूर्वसूत्रे उक्तम् । सोहे त्वालेपे दातव्ये यथा स्नेहेन म्रक्षणं क्रियते न वा तथाऽनेन सूत्रेण विधिरभिधीयते । यद्वा व्रणं म्रक्षित्वा 'तकम्' अनन्तरसूत्रोक्तमाले प्रयच्छन्ति, अतोऽपि म्रक्षणसूत्रमवश्यं वक्तव्यम् । न वा सर्वोऽपि वण आलेप्यते किन्तु कोऽपि केवलं म्रक्ष्यत एवेति म्रक्षणसूत्रमारभ्यते । द्विधा वा म्रक्षणे सूचा का० ॥ ३°न्यत्रागाढा-नागाडे कां•॥ ४ यदि भगवत्प्रतिषिद्धमिति कृत्वा धावनं न करोति तदा निवि कां•॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org