________________
१५४६ सनियुक्ति-लघुभाष्य-वृत्तिके वृहत्कल्पसूत्रे [ आहार०प्रकृते सूत्रम् ११
आ हा र विधि प्र कृ तम् सूत्रम्
निग्गंथस्स य गाहावइकुलं पिंडवायपडियाए अणुप्पविट्ठस्स अंतोपडिग्गहंसि पाणाणि वा बीयाणि वा रए वा परियावज्जेज्जा, तं च संचाएइ विगिंचित्तए वा विसोहित्तए वा तं पुवामेव लाइया विसोहिया विसोहिया ततो संजतामेव भुंजेज वा पिबेज्ज वा । तं च नो संचाएइ विगिचित्तए वा विसोहित्तए वा तं नो अप्पणा भुंजेजा नो अन्नेसिं दावए, एगते बहुफासुए पएसे पडिलेहित्ता पमजित्ता परि.
ट्ठवियव्वे सिया ११ ॥ अस्य सम्बन्धमाह
वंतादियणं रत्ति, णिवारितं दिवसतो वि अत्थेणं ।
वंतमणेसियगहणं, सिया उ पडिवक्खओ सुत्तं ॥ ५८६१ ॥ 15 रात्रौ वान्तापानं पूर्वसूत्रे निवारितम् , दिवसतोऽपि अर्थेन निवारितम् । अनेषणीयग्रहणमपि साधुभिर्वान्तमेव, अतस्तदिह प्रतिषिध्यते । "सिया उ पडिवक्खओ सुत्तं' ति 'स्याद्' भजनया प्रतिपक्षतो वा एतत् सूत्रं भवति अप्रतिपक्षतो वा । तत्र प्रतिपक्षतो यथा-पूर्वसूत्रे रात्री वान्तापानं निवारितम् , इदं तु दिवाऽनेषणीयं वान्तं निवार्यते । अप्रतिपक्षतो यथा--पूर्वसूत्रे वान्तं न वर्तते प्रत्यापातुमित्युक्तम् , इहाप्यनेषणीयं वान्तं न वर्तते ग्रहीतुमित्युच्यते ॥५८६१॥ 20 अनेन सम्बन्धेनायातस्यास्य व्याख्या-निर्ग्रन्थस्य गृहपतिकुलं पिण्डपातप्रतिज्ञया अनुप्र. विष्टस्यान्तःप्रतिग्रहे प्राणा वा बीजानि वा रजो वा परि-समन्तादापतेयुः । 'तच्च' प्राणादिकं यदि शक्नोति विवेक्तुं वा विशोधयितुं वा ततः 'तत्' प्राणादिजातादिकं 'लात्वा' हस्तेन गृहीत्वा 'विशोध्य विशोध्य' सर्वथैवापनीय ततः 'संयत एव' प्रयत्नपर एव भुञ्जीत वा पिबेद्वा । तच न शक्नोति विवेक्तुं वा विशोधयितुं वा तद् नात्मना भुञ्जीत न वाऽन्येषां दद्यात् , किन्तु 25 एकान्ते बहुप्राशुके प्रदेशे प्रत्युपेक्ष्य प्रमृज्य परिष्ठापयितव्यं स्यादिति सूत्रार्थः ॥ अथ भाष्यकृद् विषमपदानि विवृणोति
पाणग्गहणेण तसा, गहिया बीएहि सब वणकाओ ।
रतगहणा होति मही, तेऊ व ण सो चिरहाई ॥ ५८६२ ॥ १ अर्थेन' नियुक्तिविस्तरादिना तदेव निवा कां० ॥ २ °धुभिः प्रवज्यामाददानैर्वान्त' को० ॥ ३ 'प्रत्युपेक्ष्य' चक्षुषा निरीक्ष्य 'प्रमृज्य' रजोहरणादिना प्रतिलेख्य परि° कां० ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org