________________
भाष्यगाथाः ५८४४-५१] पञ्चम उद्देशः ।
१५४३ छडिजति अतिपुण्णा, तत्ता लोही ण पुण ओमा ॥ ५८४७ ॥ गतार्था ।। ५८४७ ।। नैगमपक्षाश्रिताः पुनराचार्यदेशीया इत्थं वदन्ति
तत्तऽत्थमिते गंधे, गलग पडिगते तहा अणाभोए।
एते ण होति दोणि वि, मुहणिग्गत णातुमोगिलणा ॥ ५८४८ ॥ एको नैगमपक्षाश्रितो भणति-तप्ते कविल्ले बिन्दुः पतितो यथा तत्क्षणादेव नश्यति तथा यद् भुक्तमात्रं जीयति ईदृशमवममाहरणीयम् । एवमपरः-अस्तमिते रवौ यद् जीर्यते । तृतीयः-गन्धेन रहितः सहितो वा यथोद्गार ऐति । चतुर्थः—गलकं यावदुद्गार आगम्य 'अनाभोगेन' अजानत एव 'प्रतिगच्छति' भूयः प्रविशति ईदृशं समुद्दिश्यताम् । गुरुराहएते द्वयेऽपि प्रकारा न भवन्ति । द्वये नाम-ये प्रथम-द्वितीया दिवाऽप्युद्गारं प्रतिषेधयन्ति ये च तृतीय-चतुर्था रात्रावुद्गारमनुमन्यते एते द्वयेऽपि न घटन्ते, किन्तु येनाऽऽवश्यकयोगानां 10 न हानिस्तावदाहारयितव्यम् । मुखनिर्गतं वोद्गारं ज्ञात्वा यः प्रत्यवगिलति तत्र सूत्रनिपातः ॥ ५८४८॥ ऐनां सङ्ग्रहगाथां विवरीषुराह
भणति जति ऊणमेवं, तत्तकवल्ले य बिंदुणासणता । बितिओ न संथरेवं, तं भुंजसु सूर जं जिजे ॥ ५८४९ ॥ निग्गंधो उग्गालो, ततिए गंधो उ एति ण उ सित्थं ।
15 अविजाणंत चउत्थे, पविसति गलगं तु जो पप्प ॥ ५८५० ॥ एको नैगमनयाश्रितो भणति-यद्यूनं भोक्तव्यं ततस्तप्ते कवल्ले प्रक्षिप्तस्योदकबिन्दोस्तत्कालमेव यथा नशनं भवति तथा यद् भुक्तमात्रमेव जीर्यति ईदृशं भोक्तव्यम् । द्वितीयः प्राह'एवम्' ईदृशे भुक्ते न संस्तरति तस्मात् तदीदृशं भुव यत् सूर्येऽस्तमयति जीर्यते ॥५८४९॥
गन्धे द्वावादेशौ । एको भणति-सूर्यास्तमने जीणे आहारे रात्रावसंस्तरणं भवति तस्मादी- 20 दृशं भुतां येनास्तमितेऽपि 'निर्गन्धः' अन्नगन्धरहित उद्गार एति । द्वितीयः प्राह-यदि गन्ध उद्गारस्य 'एति' आगच्छति तत आगच्छतु यथा सिक्थं नागच्छति तथा भुताम् । एतौ द्वावप्येक एव तृतीय आदेशः । चतुर्थो भणति-ससिक्थ उद्गारो गलकं प्राप्याविजानत एवं यावद् भूयः प्रविशति तावद् भुताम् । एते चत्वारोऽप्यनादेशाः॥५८५०॥ तथा चाह
पढम-बितिए दिया वी, उग्गालो पत्थि किं पुण निसाए। 25 ____ गंधे य पडिगते या, ते पुण दो वी अणाएसा ॥ ५८५१ ॥ प्रथम-द्वितीययोरादेशयोर्दिवाऽप्युद्गारो नास्ति किं पुनर्निशायाम् ? इत्यतस्तावनादेशौ । यस्तृतीयो गन्धादेशो यश्च चतुर्थ उद्गारस्य गलके प्रतिगमनादेशः एतौ द्वावपि सूत्रार्थाभिप्रायबहिर्भूतत्वादनादेशौ ॥ ५८५१ ॥ कः पुनरादेशः ? इत्याह
१°या आहारे इत्थं प्रमाणं वदन्ति । कथम् ? इत्यत आह-तत्तऽत्थ का ० ॥ २ जीर्यते तावन्मात्रं भुज्यताम् । तृतीयो वक्ति- गन्धेन कां० ॥ ३ एति तथा भोक्तव्यम् । चतुर्थी ब्रूते-गल' का ० ॥ ४ °या आचार्या दिवा कां• ॥ ५ °न्तु यावता भुक्तेनाऽऽव का० ॥ ६ अथैनां नियुक्तिगाथां का० ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org