Page Text
________________
पञ्चम उद्देशः ।
१५३३
भाष्यगाथाः ५८०९-१६ ] तस्यैकं स्थानकं वर्द्धयेत्, तं प्रतीत्य " तं भुंजमाणे अन्नेसिं वा दलमाणे आवज्जइ चाउम्मासिय परिहाराणं अणुग्धाइयं" इत्युत्तरं सूत्रखण्डं वर्धयेदिति भावः ॥ ५८१२ ॥ अथ विवेचन-विशोधनपदे व्याचष्टे -
सव्वस्स छड्डण विगिंचणा उ मुह-हत्य- पादछुस्स ।
फुसण धुवणा विसोहण, सकिं व बहुसो व णाणत्तं ।। ५८१३ ।। अनुदितमस्तमितं वा ज्ञात्वा यद् मुखे प्रक्षिप्तं तस्य ज्ञाते सति खेलमल्लके यत् प्रक्षेपणम्, यच हस्ते - पाणौ तस्य प्रतिग्रहे, यत् पात्रे - प्रतिग्रहे तस्य स्थण्डिले, एवं सर्वस्यापि यत् परिष्ठापनं सा विवेचना । यत् तु "फुसणं" हस्तेनामर्शनं 'धावनं' कल्पकरणं सा विशोधना । अथवा 'सकृत् ' एकशः परिष्ठापन - स्पर्शन- धावनानां करणं विवेचना, एतेषामेव बहुशः करणं विशोधनम् । एतद् विवेचन-विशोधनयोर्नानात्वमुक्तम् ॥ ५८१३ ॥
अथ "नो अइक्कमइ " ति पदं व्याख्याति -
5
नातिकमती आणं, धम्मं मेरं व रातिभत्तं वा ।
अत्तगागी वा, सय भुंजे सेस देजा वी ॥। ५८१४ ॥
एवं विविञ्चन् विशोधयन् वा तीर्थकृतामाज्ञां नातिक्रामति । अथवा श्रुतधर्मं चारित्र - मर्यादा रात्रिभक्तं वा नातिक्रामति । "तं भुंजमाणे अन्नेसिं वा दलमाणे" त्ति पदद्वयं 15 व्याख्यायते – “अत्तट्टे” इत्यादि, 'आत्मार्थिकः ' आत्मलाभाभिग्रही कारणे वा य एकाकी स स्वयं भुङ्क्ते नान्येषां ददाति । 'शेषः पुनः' अनात्मलाभी अनेकाकी वा स अन्येषामपि दद्यात् स्वयमपि भुञ्जीत ॥ ५८१४ ॥
गतं प्रथमं संस्तुतनिर्विचिकित्ससूत्रम् । अथ द्वितीयं संस्तृत विचिकित्ससूत्रं व्याख्यातिएवं वितिगिच्छो वी, दोहि लहू णवरि ते तु तव काले । तस्स पुण हवंति लता, अट्ठ असुद्धा ण इतरातो ॥ ५८१५ ॥
विचिकित्सते- 'किं उदितो रविः ? उत अनुदितः ?' इत्यादि संशयं करोतीति विचिकित्सः, सोऽप्येवमेव वक्तव्यः । नवरम् — यानि तस्य तपोऽर्हाणि प्रायश्चित्तानि तानि तपसा कालेन च लघुकानि । ' तस्य च ' विचिकित्सस्य पुनरशुद्धा एव केवला अष्टौ लता भवन्ति न 'श्तराः ' शुद्धाः, सङ्कल्पस्य शङ्कितत्वेन प्रतिपक्षाभावात् ॥ ५८१५ ॥
कथं पुनरसौ शङ्कां करोति ? इत्याह
१ 'नः' आत्म° कां० ॥ २-३ संस्कृत भा० ॥ ४ ° त्सः, “अच्" (सिद्ध हे० ५-१-४९) इत्यनेन अच्प्रत्ययः, सोऽप्ये' कां० ॥ ५ 'नामेकैकस्मिन् प्रकारे वर्त्तते न शेषेषु । भङ्गाः कां० ॥
For Private & Personal Use Only
10
Jain Education International
20
अणुदिय उदिओ किं नु हु, संकप्पो उभयहा अदिडे उ ।
धरति ण वत्ति व सुरो, सो पुण नियमा चउण्हेको ।। ५८१६ ॥ 'उभयथा' उदयकालेऽस्तमनकाले वा अभ्र हिमादिभिः कारणैरदृष्टे आदित्ये सङ्कल्पो भवति, किमनुदित उदितो वा रविः ? अस्तमनकालेsपि — सूर्यो म्रियते न वा ? इति शङ्का भवति । 30 स पुनः सूर्यो नियमादनुदित उदितोऽस्तमितोऽनस्तमितो वा ? इति चतुर्णां विकल्पानामे
25
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002514 |
| Book Title | Agam 35 Chhed 02 Bruhatkalpa Sutra Part 05 |
| Original Sutra Author | Bhadrabahuswami |
| Author | Chaturvijay, Punyavijay |
| Publisher | Atmanand Jain Sabha |
| Publication Year | 2002 |
| Total Pages | 340 |
| Language | Sanskrit, Prakrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_bruhatkalpa |
| File Size | 19 MB |