________________
सनिर्युक्ति-लघुभाष्य-वृत्तिके बृहत्कल्पसूत्रे [ विष्वग्भ० प्रकृते सूत्रम् २९
वरं पुण णाणतं, गामदारम्मि बोद्धव्वं ।। ५५४३ ॥
'व्रजतां' निर्गच्छतां कडेवरस्योत्थाने यः क्रमो भणितः स एव विपर्यस्तः कडेवरस्य परिष्ठापितस्य भूयः प्रवेशने विज्ञेयः । नवरं पुनरत्र नानात्वं ग्रामद्वारे बोद्धव्यम्, तत्र वैपरीत्यं न भवति किन्तु तुल्यतैवेति भावः । तथा चात्र वृद्धसम्प्रदायः
निसीहियाए परिट्ठविओ जइ उट्ठेत्ता तत्थेव पडिज्जा ताहे उवस्सओ मोत्तबो । निसी हियाए उज्जाणस्स य अंतरा पडइ निवेसणं मोत्तत्रं । उज्जाणे पडइ साही मोत्तबा । उज्जाणस्य गामस्स य अंतरा पडइ गामद्धं मोत्तबं । गामद्दारे पडइ गामो मोत्तो । गाममझे पड मंडल मोत्वं । साहीए पडइ देसखंड मोचनं । निवेसणे पडइ देसो मोबो । वसहीए पइ रज्जं मोत्तनं ॥
30
5
१४६८
10 अत्र निर्गमने प्रवेशने च ग्रामद्वारोत्थाने ग्रामत्याग एवोक्त इति ग्रामद्वारे तुल्यतैव न वैपरीत्यम् ॥ ५५४३ ॥ अथ परिष्ठापितो व्यादिवारान् वसतिं प्रविशति ततोऽयं विधिःविइयं वसहिमर्तिते, तगं च अण्णं च मुच्चते रज्जं ।
तिप्पभिति तिन्नेव उ, मुयंति रजाइँ पविसंते ॥ ५५४४ ॥
निर्यूढो यदि द्वितीयं वारं वसतिं प्रविशति तदा तच्चान्यच्च राज्यं मुच्यते, राज्यद्वय15 मित्यर्थः । अथ 'त्रिप्रभृतीन् ' त्रीन् चतुरो बहुशो वा वारान् वसतिं प्रविशति तदा त्रीण्येव राज्यानि मुञ्चति ॥ ५५४४ ॥
असिवाई बहिया कारणेहिं, तत्थेव वसंति जस्स जो उ तवो ।
अभिगहिया - suभिगहितो, सा तस्स उ जोगपरिवुड्डी ।। ५५४५ ।।
यदि बहिरशिवादिभिः कारणैर्न निर्गच्छन्ति ततस्तत्रैव वसतां यस्य यत् तपोऽभिगृहीत - 20 मनभिगृहीतं वा तेन तस्य वृद्धिः कर्तव्या, सा च योगपरिवृद्धिरभिधीयते । किमुक्तं भवति ?—ये नमस्कारप्रत्याख्यायिनस्ते पौरुषीं कुर्वन्ति, पौरुपी प्रत्याख्यायिनः पूर्वार्द्धं कृत्वा शक्तौ सत्यामाचाम्लं पारयन्ति, शक्तेरभावे निर्विकृतिकमेकासनकं यावद् व्यासनकमपि । यदाह चूर्णिकृत् —
25
सइ सामत्थे आयंबिलं पारिंति, असइ निव्वीयं एक्कासणयं, असमत्था सवीइयं पित्त । एवं पूर्वार्द्धप्रत्याख्यानिनश्चतुर्थम्, चतुर्थप्रत्याख्यातारः षष्ठम्, षष्ठपत्याख्यायिनोऽष्टमम्, एवं विस्तरेण विभाषा कर्तव्या ।। ५५४५ ॥
एवं योगपरिवृद्धिं कुर्वतामपि यदि कदाचिदुत्थाय आगच्छेत् तदाऽयं विधिःअण्णाइदुसरीरे, पंता वा देवतत्थ उद्विजा ।
काई डब्बहत्थेण, भणेज मा गुज्झया ! मुज्झा ।। ५५४६ ॥
तार्था ( गा० ५५२५ ) || ५५४६ ॥ अथ व्याहरणद्वारमाह
――
Jain Education International
गिण्हड़ णामं एगस्स दोह अहवा वि होज सन्वेसिं ।
and
१ ञ्चति नाधिकानीति ॥ ५५४४ ॥ अथाशिवादिकारणं भणित्वा वहिर्न निर्गच्छन्ति ततोऽयं विधिः - असि° कां० ॥ २ व्याख्यातार्था कां० ॥
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org