________________
१४६७
भाष्यगाथाः ५५३२-४२] चतुर्थ उद्देशः । वा ग्रामस्य पार्श्व परिष्ठापितः तत्र तत्पाचे लिङ्गमपश्यन् लोको राजानं विज्ञपयेत् । स च 'केनाप्यपद्रावितोऽयम्' इति मत्वा कालेन प्रतिवैरं पातयति, वैरं निर्यातयतीति भावः ॥ ५५३७ ॥ कायोत्सर्गद्वारमाह
उहाणाई दोसा, हवंति तत्थेव काउसग्गम्मि।।
आगम्मुवस्सयं गुरुसमीव अविहीय उस्सग्गो ॥ ५५३८ ॥ 'तत्रैव' परिष्ठापनभूमिकायां कायोत्सर्गे क्रियमाणे उत्थानादयो दोषा भवन्ति, अत उपाश्रयमागम्य गुरुसमीपेऽविधिपरिष्ठापनिकायाः कायोत्सर्गः कर्तव्यः ॥ ५५३८ ॥ प्रादक्षिण्यद्वारमाह
जो जहियं सो तत्तो, णियत्तइ पयाहिणं न कायव्वं ।
उढाणादी दोसा, विराहणा बाल-बुड्डाणं ॥ ५५३९ ।। शवं परिष्ठाप्य यो यत्र भवति स ततो निवर्तते, प्रादक्षिण्यं न कर्तव्यम् । यदि कुर्वन्ति तत उत्थानादयो दोषा बाल-वृद्धानां च विराधना भवति ।। ५५३९ ।। अथाभ्युत्थानद्वारमाह
जइ पुण अणीणिओ वा, णीणिजंतो विविंचिओ वा वि ।
उटेज समाइट्ठो, तत्थ इमा मग्गणा होति ॥ ५५४०॥ यदि पुनः स कालगतोऽनिष्काशितो वा निष्काश्यमानो वा 'विविक्तो वा' परिष्ठापितो 10 व्यन्तरसमाविष्ट उत्तिष्ठेत् ततस्तत्रेयं मार्गणा भवति ॥ ५५४० ॥
वसहि निवेसण साही, गाममज्झे य गामदारे य ।
अंतर उजाणंतर, णिसीहिया उद्विते वोच्छं ॥ ५५४१ ॥ वसतौ वा स उत्तिष्ठेत् , 'निवेशने वा' पाटके 'साहिकायां वा' गृहपतिरूपायां ग्राममध्ये वा ग्रामद्वारे वा ग्रामोद्यानयोरन्तरा वा उद्याने वा उद्यान-नषेधिक्योरन्तरा वा 'नषेधिक्यां वा' 20 शबपरिष्ठापनभूम्याम् , एतेषु उत्थिते यो विधिस्तं वक्ष्यामि ॥ ५५४१ ॥ प्रतिज्ञातमेव करोति
उक्स्सय निवेसण साही, गामद्धे दारे गामो मोत्तव्यो । __ मंडल कंड इसे, णिसीहियाए य रजं तु ॥ ५५४२॥ तत् कडेवरं नीयमानं यदि वसतावुत्तिष्ठति तत उपाश्रयो मोक्तव्यः । अथ निवेशने उत्ति-25 प्ठति ततो निवेशनं मोक्तव्यम् । साहिकायामुत्थिते साहिका मोक्तव्या । ग्राममध्ये उत्थिते ग्रामार्द्ध मोक्तव्यम् । ग्रामद्वारे उत्थिते ग्रामो मोक्तव्यः । ग्रामस्य चोद्यानस्य चान्तरा यदि उत्तिष्ठति तदा विषयमण्डलं मोक्तव्यम् । उद्याने उत्थिते 'कण्ड' देशखण्डं मण्डलाद् बृहत्तरं परित्यक्तव्यम् । उद्यानस्य नैषेधिक्याश्चान्तराले उत्तिष्ठति देशः परिहर्तव्यः । नैषेधिक्यामुत्थिते राज्यं परिहरणीयम् ॥ ५५४२ ॥ एवं तावन्नीयमानस्योत्थाने विधिरुक्तः । परिष्ठापिते च तस्मिन् 30 गीतार्था एकस्मिन् पार्थे मुहूर्त प्रतीक्षन्ते, कदाचित् परिष्ठापितोऽप्युत्तिष्ठेत् तत्र चायं विधिः
वचंते जो उ कमो, कलेवरपवेसणम्मि वोचत्थो । १ काले कियत्यपि गतेऽवसरं लब्ध्वा वैरं पा का० ॥ २ वा' उपाश्रयवद्धपाट का ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org