________________
भाष्यगाथाः ५२९७-५३०५ ] चतुर्थ उद्देशः ।
त्पादयन्ति । उद्गमदोषाश्च 'विजढा : ' भवन्ति ॥ ५३०० || अमुमेवार्थं सविशेषमाह -
परित्यक्ता भवन्ति । ' इतरे च' बालादयोऽनुकम्पिता
एवं उगमदोसा, विजढा पइरिकया अणोमाणं । मोहतिमिच्छा य कता, विरियायारो य अणुचिण्णो ।। ५३०१ ।।
' एवं ' बहिर्ग्रामे 'गच्छद्भिस्तैः 'उद्गमदोषाः' आधाकर्मादयः परित्यक्ता भवन्ति । " पइरिक्कय" 5 त्ति प्रचुरस्य भक्त -पानस्य लाभो भवति । ' अनपमानं' स्वपक्षापमानं न भवति । ' मोह चिकित्सा च' परिश्रमाऽऽतप-वैयावृत्यादिभिमोहस्य निग्रहः कृतो भवति । वीर्याचारश्च 'अनुचीर्णः ' अनुष्ठितो भवति ॥ ५३०१ ॥ अथ परः प्राह
उज्जाणतो परेणं, उवातिर्णतम्मि पुग्न जे भणिता । भारादीया दोसा, ते च्चेव इहं तु सविसेसा ।। ५३०२ ॥
ननु शोभनमिदम् - यद् अर्धयोजनं गम्यते, किन्तु तेषां भरितभाराणामाचार्य सकाशमागच्छतां ये पूर्वमुद्यानात् परेण 'उपानाययति' अतिक्रामयति भारादयो दोषा भणितास्त एवेह सविशेषा भवन्ति ॥ ५३०२ ॥ ततः किं कर्तव्यम् ? इत्याह
१४०९
-
तम्हा तु ण गंतव्वं, तहिं भोत्तव्यं ण वा वि भोत्तव्वं ।
इरा भे ते दोसा, इति उदिते चोदगं भगति ।। ५३०३ ।।
तस्मादाचार्यसमीपे भक्त पानेन गृहीतेन न गन्तव्यं किन्तु 'तत्रैव' बहिर्ग्रामे भोक्तव्यम्, एवं भारादयो दोषाः परिहृता भवन्ति । " न वा वि भोत्तव्वं" ति वाशब्दः पक्षान्तरद्योतकः, अथ भवन्तो भणिष्यन्ति - नैव बहिर्ग्रामे भोक्तव्यम्, तत एवमितरथा "भे" भवतां 'त एव' भारादयो दोषाः । एवं 'उदिते' भणिते सति सूरिर्नोदकं भणति -- यदि तत्र समुद्दिशन्ति ततो मासलघु, भवतोऽप्येवं भणतो मासलघु, तैश्च तत्र प्रायोग्यं समुद्दिशद्भिराचार्यादयः 30 परित्यक्ता मन्तव्याः, तेषां प्रायोग्यमन्तरेण परितापनादिसम्भवात् ।। ५३०३ ॥
Jain Education International
जति ताव लोइय गुरुस्स लहुओं सागारिओ पुढविमादी | आणणे परिहरिया, पढमा आपुच्छ जतणाए ।। ५३०५ ।।
१ 'न्ति । मूलग्रामे च प्रचुर सङ्गाटक परिभ्रमणाभावाद् उद्ग' कां० ॥
For Private & Personal Use Only
10
आह किमिवाचार्यमन्तरेण न सिध्यति यदेवं तदर्थं प्रायोग्यमानीयते : इत्याह-जइ एयविप्पहूणा, तव नियमगुणा भवे णिरवसेसा । आहारमाइयाणं, को नाम कहं पि कुव्वेजा ।। ५३०४ ॥
यदि एतेन - आचार्येण विप्रहीणाः - एनमन्तरेणेत्यर्थः तपो नियमगुणा निरवशेषा भवेयुः 25 तत आचार्य प्रायोग्याणामाहारादीनामन्वेषणे को नाम कथामपि कुर्वीत ?, न कश्चित् । इदमत्र हृदयम् -- सर्वोऽपि तपो - नियमादिकः प्रयासोऽस्माकं संसारनिस्तरणार्थम्, ते च तपःप्रभृतयो गुणा गुरूपदेशमन्तरेण न सम्यगवगम्यन्ते, न वा निरवशेषा अपि यथावदनुष्ठातुं शक्यन्ते, अतः संसारनिस्तरणार्थमाचार्याणां प्रायोग्यानयनादिना कर्तव्यमेव वैयावृत्यमिति ॥ ५३०४ ॥ अपि च
15
30
www.jainelibrary.org