________________
भाष्यगाथाः ४८१३-२०] तृतीय उद्देशः ।
१२९३ तत्थ अंते ताव भन्नइ----एगम्मि अंते तरुणीओ ठविति, तासिं आरतो मज्झिमातो, तासिं आरतो थेरीओ, तासिं आरतो खुड्डीतो, खुड्डीणं आरतो थेरा, थेराणं आरतो खुड्डा, तेसिं आरतो मज्झिमा, तेसिं आरतो तरुणा । एवं ताव तरुणीओ तरुणा य अंते जाया । इयाणि जइ मज्झे तरुणीओ ठविजंति तो तासिं उभयतो मज्झिमियाओ, तासिं बाहिं थेरीओ, तासिं उभयतो खुड्डीओ, तासिं परिखेवेण थेरा, तेसिं उभयतो खुड्डा, तेसिं बाहिं मज्झिमा, तेसि । परिखेवेण तरुणा, एसा रत्तिं वसंताणं जयण त्ति ॥ ४८१६॥ अथ मात्रकपदं व्याख्याति
पत्तेय समण दिक्खिय, पुरिसा इत्थी य स एकत्था।
पच्छण्ण कडग चिलिमिणि, मज्झे वसभा य मत्तेणं ॥ ४८१७ ॥ . यत्रोपाश्रयाणामल्पतया राजकीय आदेशो भवेत्ये केचित् पाखण्डिनस्ते सर्वेऽप्येकत्रावतिष्ठन्तामिति । तत्र यदि 'प्रत्येकाः' स्त्रीवर्जिताः 'श्रमणाः' निर्ग्रन्थ-शाक्यादयो दीक्षितपुरुषाः 10 सर्वेऽप्येकस्यां वसतौ स्थिताः याश्च पाखण्डिन्यः स्त्रियस्ता अपि सर्वा एकत्र स्थितास्तत इयं यतना-यः प्रच्छन्नः प्रदेशस्तत्र साधुभिः साध्वीभिश्चं स्थातव्यम् , प्रच्छन्नस्याभावे मध्ये कटकं चिलिमिलिकां वा वृषभाः कुर्वन्ति, कायिकाभूमेरभावे दिवा रात्रौ च मात्रकेण वृषभा यतन्ते ॥ ४८१७ ॥
पच्छन्न असति निण्हग, बोडिय मिच्छुय असोय सोया य। 10
पउरदव वडगादी, गरहा य सअंतरं एको ॥४८१८ ॥ प्रच्छन्नस्य कटक-चिलिमिलिकयोश्चाभावे निवेषु तिष्ठन्ति, तदभावे बोटिकेषु, तदप्राप्तौ भिक्षुकेषु । एतेष्वपि पूर्वमशौचवादिषु, ततः शौचवादिषु । शौचवादिषु च स्थिता आचमनादिषु क्रियासु प्रचुरद्रवेण कार्यं कुर्वन्ति, बड्डकम्-कमढकं तत्र भुञ्जते, आदिशब्दाद् अपरेणापि येन ते शौचवादिनो जुगुप्सां न कुर्वन्ति तस्य परिग्रहः । एवं प्रवचनस्य गर्दा परिहृता भवति । 20 सान्तरं चोपविष्टा भुञ्जते । “एगो" ति एकः क्षुल्लकादिः कमढकानां कल्पं करोति ।।४८१८॥ अथ “पत्तेय समण दिक्खिय" (गा० ४८१७) ति पदं व्याख्याति
पासंडीपुरिसाणं, पासंडित्थीण वा वि पत्तेगे।
पासंडित्थि-पुमाणं, व एक्कतो होतिमा जयणा ॥४८१९ ॥ पाषण्डिपुरुषाणां पाषण्डिस्त्रीणां वा प्रत्येकं स्थितानां पाषण्डिस्त्री-पुरुषाणामेकतः स्थितानां 25 वा इयं यतना भवति ॥ ४८१९ ॥
जे जह असोयवादी, साधम्मी वा वि जत्थ तहिँ वासो ।
णिहुया य जुद्धकाले, ण वुग्गहो णेव सज्झाओ ॥ ४८२० ॥ ये यथा अशौचवादिनो ये च जीवादिपदार्थास्तिक्यवादित्वेन कारुणिकत्वेन च साधूनां साधर्मिकाः 'तेषु' तेषां मध्ये साधुभिर्वासः कर्तव्यः । यदा च तत्र द्वयोरपि सैन्ययोर्युद्धकालो 3 ) भवति तदा 'निभृताः' निापारा भवन्ति । इदमेव व्याचष्टे-'न विग्रहः' खपक्षेण परपक्षेण वा सह कलहो न कर्तव्यः, नैव च तदानीं खाध्यायो विधेयः ॥ ४८२० ॥
१ भिक्खू असो तामा० ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
- www.jainelibrary.org