________________
भाष्यगाथाः ४७४५-५२ ]
तृतीय उद्देशः ।
न्निधौ परित्यजेयुः । उपलक्षणमिदम् तेनान्यतीर्थिकादयः प्रत्यनीकतया हिरण्य-सुवर्णादिकमपहृत्य तत्र निक्षिपेयुः । ततो यदि वृषभास्त्रिसन्ध्यं वसतिं न प्रत्युपेक्षन्ते तदा लोको ब्रूयात्एतैरेवैतदपत्यभाण्डं जनितम्, सुवर्णादिकं वा अपहृतम् । एवं तत्र जनदृष्टे सति 'दोषाः ' ग्रहणा - ssकर्षणादयो भवेयुः ॥ ४७४८ ॥
9
अहवा छुभेज कोयी, उब्भामग वेरियं व हंतुणं ।
antra इत्थी वा परीसहपराजितो वा वि ॥ ४७४९ ॥
अथवा कश्चिद् ‘उद्भामकं’ पारदारिकं वैरिणं वा हत्वा प्रत्यनीकतया तत्र प्रक्षिपेत्, स्त्री वा काचिदत्यन्तदुःखिता वैहायसमरणमुपाश्रयसमीपे कुर्यात्, परीषहपराजितो वा संयत एव कोऽपि रज्जूह्वन्धनेन म्रियेत,
'वरं प्रवेष्टुं ज्वलितं हुताशनं, न चापि भग्नं चिरसञ्चितं व्रतम् ।' इति कृत्वा ॥ ४७४९ ॥
Jain Education International
१२७७
5
दवि संखडे वा, पुरिसित्थी मेहुणे विसेसो वि । एमेव य समम्मि वि, संकाए गिव्हंणादीणि ॥ ४७५० ।। कोऽपि कञ्चित् पुरुषं 'द्रव्यार्थम्' अर्धजातनिमित्तं यद्वा असङ्खडं - कलहो वैरमित्यर्थः तेन वा कञ्चिद् व्यपरोप्य संयतोपाश्रयसमीपे परित्यजेत् । एवं स्त्रियमपि कश्चिद् विनाश्य प्रक्षि- 16 पेत्, नवरं मैथुने विशेषः । किमुक्तं भवति ! - सपत्नी काचिदपरां सपत्नीं चतुर्थसेवाविन्नकारिणीं मत्वा व्यपरोप्य च तत्र व्युत्सृजेत्, 'अमीषामपयशो भूयात्' इति कृत्वा । एवमेव श्रमणेऽपि मन्तव्यम्, तमपि कश्चिदुपकरण-द्रव्यार्थं वैरेण वा मारयेदित्यर्थः, तत्र साधवः शयेरन्, ततो ग्रहणा - ssकर्षणादीनि पदानि प्राप्नुवन्ति ॥ ४७५० ॥ यतएवमतः -- कालम्मि पहुप्पंते, चच्चरमादी ठवित्तु पडियरणं ।
रक्खति साणमादी, छणे जा दिट्ठमण्णेहिं ॥। ४७५१ ॥
For Private & Personal Use Only
10
त्रिसन्ध्यं वृषभैः समन्ततो वसतिः प्रत्युपेक्षणीया, प्रत्युपेक्षितायां च यदि किञ्चित् कल्पस्थकादिकं पश्यन्ति कालश्च पूर्यते ततश्चत्वरादिषु स्थापयित्वा प्रतिचरणं कुर्वाणाः प्रच्छन्नावकाशे स्थिताः श्वान-मार्जारादिना विनाश्यमानं तावद् रक्षन्ति यावत् कल्पस्थकादिकमन्यैर्दृष्टमिति ॥ ४७५१ ॥
बोलं पभायकाले, करिंति जण जाणणट्ठया वसभा ।
पडियरणा पुण देहे, परोग्गहे णेव उज्झति ॥ ४७५२ ।।
यत् तत्र हिरण्य - सुवर्णादि केनचित् परित्यक्तं भवति तत् प्रभातकाले एव प्रत्युपेक्षमाणाः सम्यग् निरीक्ष्य वृषभा जनज्ञापनार्थं बोलं कुर्वन्ति, यथा - केनचित् पापेनेदं हिरण्यादिकमस्मदपयशःप्रदानार्थमत्र प्रक्षिप्तमिति । यस्तु देहः - द्रव्या-ऽर्थ - वैरादिकारणव्यपरोपितस्य पुरुषादेः 30 शरीरमित्यर्थः तत्र प्रतिचरणा कर्त्तव्या, सम्यक् प्रतिचर्य यदि कोऽपि न पश्यति तदा परिष्ठापनीयमिति हृदयम् । तच्च 'परावग्रहे' परकीयनिवेशनादौ नैव 'उज्झन्ति' परित्यजन्ति, किन्तु
१ पहुचंते तामा० ॥
20
25
www.jainelibrary.org