Page Text
________________
भाष्यगाथाः ४३३६-४५ ]
तृतीय उद्देशः ।
सव्वा वि तारणिजा, संदेहाओ परकमे संते । एक्केकं अवणिजा, जागणिणी तत्थिमो भेदो ॥। ४३४० ॥ तरुणी निष्पन्न परिवारा, सलद्धिया जा य होइ अब्भासे । अभिगाए चउरो, सेसाणं पंच चेव गमा || ४३४१ ॥ इदं गाथाद्वयं साधुगतगाथाद्वयमिव ( गा० ४३३७ - ३८ ) ४३४१ ॥ परः प्रेरयन्नाह
बालाय बुड्ढा य अजंगमा य, लोगे वि एते अणुकंपणिजा । सव्वाणुकंपाऍ समुजहिं, विवज्जओऽयं कहमीहितो भे ।। ४३४२ ।। बालाश्च वृद्धाश्चाजङ्गमाश्चेति लोकेऽपि तावदेतेऽनुकम्पनीया इष्यन्ते, अतः सर्वेषामपि निर्विशेषमनुकम्पायां समुद्यतैः कथमयं “भे" भवद्भिः 'विपर्ययः' वैपरीत्यम् 'ईहितम्' अङ्गी- 10 कृतम् ? यदेवं बाल-स्थविरौ परित्यज्य आचार्यादयो निस्तार्यन्ते, वृद्धं वाऽजङ्गममाचार्यं विमुच्य तरुणस्तार्यते ॥ ४३४२ ।। पर एव प्रत्युत्तरमाशङ्क्य परिहरन्नाह
११७५
व्याख्येयम् ॥। ४३४० ॥5
जइ बुद्धी चिरजीवी, तरुणो थेरो य अप्पसेसाऊ । सोमम्मि देहे, एवं पि न जुञ्जए वोतुं ॥। ४३४३ ॥
'यदि' इति अथशब्दार्थे, अथैवं भवतां बुद्धिः स्यात् – 'चिरजीवी' प्रभूतवर्षजीवितस्त - 15 रुणः, स्थविरः पुनः ‘अल्पशेषायुः' स्तोकावशेषायुष्कः, अतः स्थविरं विमुच्य तरुणं तारयामः, एतदप्यसमीचीनम् । कुतः ? इत्याह-- 'सोपक्रमे' अध्यवसान- निमित्तादिभिरायुष्कोपक्रमकारणैः प्रत्यपाये देहे सति 'एतदपि ' चिरजीवितादिकं वक्तुं न युज्यते ॥ ४३४३ ॥ अवि यहु असहू थेरो, पयरेजियरो कदाइ संदेहं । ओरालमिदं बलवं, जं घेप्पर मुच्चई अबलो || ४३४४ ॥
20
'अपि च' इत्यभ्युच्चये, 'हु:' निश्चये । स्थविरो वृद्धत्वादेव 'असहिष्णुः' न तरीतुं शक्नोति, 'इतरस्तु' तरुणः समर्थतया कदाचित् स्वयमेव 'सन्देहम्' उदकवाहक हरणरूपं प्राणसन्देहकारणं प्रतरेत्, अतः 'उदारं' परिस्थूरम् 'इदं' भवदीयं वचनम् — यद् 'बलवान्' तरुणो गृह्यते ' अबलस्तु' स्थविरो मुच्यते ॥ ४३४४ ॥ इत्थं परेणोक्ते सूरिराह
आय - परे उवगिह, तरुणो थेरो उ तत्थ भयणिजो ।
Jain Education International
. अणुवकमे वि थेवो, चिट्ठा कालो उ थेरस्स || ४३४५ ॥
तरुण आचार्यादिरपूर्वसूत्रा - ऽर्थ ग्रहण - तपः कर्मकरणादिना वस्त्र पात्रादिसम्पादन- सूत्रार्थप्रदानादिना वाऽऽत्मानं पराँश्चोपगृह्णाति । स्थविरस्तु तत्राऽऽत्म - परोपग्रहकरणे भजनीयः, कदाचित् तं कर्तुं समर्थः कदाचिच्च नेति भावः । तथा 'अनुपक्रमेऽपि' आयुष उपक्रममन्तरेणापि स्थविरस्य स्तोक एव कालोऽवशेषस्तिष्ठति, तरुणस्य तु सोपक्रमायुषोऽपि स्तोको वा भवेद् 3 द्राघीयान् वा, ततः " सोर्वैकमम्मि देहे " ( गा० ४३४३ ) इत्यादि त्वदुक्तं यत्किञ्चि
१ वत्तुं ताभा• ॥ २ °हकलक्षणं प्रत° भा० ॥ ३ “ओरालमिदं ति सामयिका इयं भाषा, अशोभनमित्यर्थः, स्थूरं वा ।” इति चूर्णो विशेषचूर्णो च ॥ ४ • एतन्मध्यगतः पाठः भा० नास्ति ॥
For Private & Personal Use Only
25
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002513 |
| Book Title | Agam 35 Chhed 02 Bruhatkalpa Sutra Part 04 |
| Original Sutra Author | Bhadrabahuswami |
| Author | Chaturvijay, Punyavijay |
| Publisher | Atmanand Jain Sabha |
| Publication Year | 2002 |
| Total Pages | 444 |
| Language | Sanskrit, Prakrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_bruhatkalpa |
| File Size | 24 MB |