________________
११५८ सनियुक्ति-लघुभाष्य-वृत्तिके बृहत्कल्पसूत्रे [ समवसरणप्रकृते सूत्रम् १.५ साधनां दधुः । "वणीणं" ति वालिञ्जकवणिजां वलओ वस्त्राणि पतन्ति । 'इतरे तु' पथिकादयः 'श्राद्धाः' श्रावका भवेयुः ॥ ४२७० ॥ बहिाम-स्वग्रामेषु चारणादीनामभावे विधिमाह
__ बहि-अंत-ऽसण्णि-सण्णिसु, जं दि8 तेसु चेव जमदिटुं ।
केयि दुहओ वऽसण्णिसु, गहिते सण्णीसु दिद्वितरे ॥ ४२७१ ॥ 6 "बहि" ति क्षेत्राभ्यन्तरे प्रतिवृषभग्रामेषु येऽसंज्ञिनस्तेषु पूर्वदृष्टं वस्त्रं मार्गयन्ति, तदभावे बहिर्मामेष्वेव संज्ञिषु पूर्वदृष्टम् , तदप्राप्तौ बाह्यग्रामेष्वेवासंज्ञिषु पूर्वमदृष्टम् , तदभावे बहिरेव संज्ञिषु पूर्वमदृष्टम् ; तदभावे अन्तः-मूलग्रामेऽसंज्ञिषु पूर्वदृष्टम् , तदसत्त्वे मूलग्राम एव संज्ञिषु पूर्वदृष्टम् , तदैसम्भवे मूलगाम एवासंज्ञिषु यत् पूर्वमदृष्टम् , तदभावे मूलग्राम एव संज्ञिषु पूर्व
मदृष्टं वस्त्रं मार्गयन्ति । केचिदाचार्या इत्थं ब्रुवते—'द्वयोरपि' बहिरन्तर्लक्षणयोः स्थानयोः 10प्रथममसंज्ञिषु गृहीते सति ततो बहिरन्तर्वतिष्वेव संज्ञिषु यथाक्रमं दृष्टम् इतरच्च-अदृष्टं गृह
न्तीति । किं पुनः कारणं पूर्वदृष्टं प्रथमं गृह्यते ! उच्यते-तत्र हि पूर्वप्रत्युपेक्षितत्वेनाधाकर्मादयं उत्क्षेप-निक्षेपादयश्च दोषाः परिहृता भवन्ति ॥ ४२७१ ॥
कोई तत्थ भणेजा, बाहिं खेत्तस्स कप्पती गहणं ।
गंतु ता पडिसिद्धं, कारण गमणे बहुगुणं तु ॥ ४२७२ ॥ 15 कश्चिद् नोदकः 'तत्र' इति अनन्तरोक्तव्याख्याने इदं भणेत्-~यदि पूर्व प्रतिवृषभग्रामेषु ग्रहीतव्यं ततो मूलपामे, एवं तर्हि दूरत्वात् क्षेत्राद् बहिर्ग्रहणं सुतरां कल्पते । गुरुराहक्षेत्राद् बहिर्वर्षासु गन्तुमपि तावत् प्रतिषिद्धं किं पुनर्वस्त्रग्रहणम् ! । अथ कारणे वर्षासु क्षेत्रबहिर्गमनं करोति तत्र गतश्च वर्षाकल्पादिना निमन्यते तदा संयमस्य बहुगुणमिति कृत्वा तदपि ग्रहीतव्यम् ॥ ४२७२ ॥ इदमेव व्याचिख्यासुः प्रथमतः परवचनं व्याख्याति
एवं नामं कप्पति, जं दूरे तेण बाहि गिण्हंतु । एवं भणंति गुरुगा, गमणे गुरुगा व लहुगा वा ॥ ४२७३ ॥
१ "बहि-अंत० गाधा ॥ बाहिं सग्गामस्स असण्णीसु पुत्रदिटुं मग्गिजह, असति तेमु चेत्र पुवं अदिटुं पि दिजंतं घेप्पति, असति बाहिं चेव सण्णीसु पुव्वं दिटुं मगिजति, असति तेसु चेव अदिटुं; असति अंतो सगामस्स पुव्वं असण्णीसु दिढे घेप्पति, असति अदिलु पि, असति अंतो चेव सण्णीसु पुत्वं दिलु, असति अदिटुं पि । केसिंचि आयरियाणं आदेसो-पुव्वं बाहिं सगामस्स असण्णीसु दिट्टे अदिढे य गहिते ताधे अंतो असण्णीसु चेव दिवादिटुं, तःधे बाहिं सण्णीसु दिठ्ठादिटुं, ताधे अंतो सण्णीसुचेव दिवा दिढं। किं कारणं ? सपणी उग्गमादयो वि कुज्जा ॥" इति चूर्णिः ॥ - "बहि-अंतो• गाहा ॥ 'बाहिं' वि भिक्खायरियागामेसु असण्णीस दिमागत, असह बाहिं चेव सणीस विटुं, असहबाहिं चेव असन्नीसु अदिटुं, असइ बाहिं चेव सन्नीसु अदिटुं। एवं अंतो वि । केसिंचि आयरियाणं आदेसो-पुव्वं असनीसु दोहिं वि पगारेहिं-बाहिं अंतो अदिह्र दिढेंच, ताहे सन्नीसु घेत्तवं । कि कारणं? सन्नी उग्गमादओ वि कुज्जा ॥” इति विशेषचूर्णिः ॥
२°दलामे व का० ॥ ३°दभावे कां ॥ ४ एमपि गृ' भा० ॥ ५°ति पूर्वव्या भा०॥ ६ ग्रहीतुं सु° भा० ॥ ७एव भणते गु तामा० ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org