Page Text
________________
भाष्यगाथाः ४२४५-५३ ] तृतीय उद्देशः ।
११५३
चेद् उच्यते--- द्वयोर्जनयोः सम्बन्धिना यावतोपकरणेनैकस्य साधेोर्योग्यः परिपूर्णः प्रत्यवतारो - ऽतिरिक्तो निप्पद्यंते, यच्च वर्षासु वर्षाकल्पादिकमुपयुज्यते तदात्मनो योग्यं द्विगुणं भवति, इयत्प्रमाणं ग्रहीतव्यम् । इदमुक्तं भवति — एकैकः साधुरर्धतृतीयान् प्रत्यवतारान् गृह्णाति । किं कारणम् ? कदाचिदध्वनिर्गताः साधवो विविक्ता आगच्छेयुः ततो द्वौ साधू एकस्य साधोः सम्पूर्णं प्रत्यवतारं प्रयच्छतः, तयोश्चात्मनः प्रत्येकं द्विगुणाः प्रत्यवतारास्तिष्ठन्ति । यद्येवं न 5 गृह्णन्ति ततश्चतुर्लघुकाः, तत्राप्याज्ञादयो दोषा भवन्ति ॥ ४२४९ ॥ वर्षावतिरिक्तोपकरणग्रहणे कारणमुपदर्शयितुं दृष्टान्तमाह
Goatवक्खर हादियाण तह खार- कडुय-भंडाणं ।
वासारत्त कुटुंबी, अतिरेगं संचयं कुणइ ॥ ४२५० ॥
द्रव्यं - हिरण्यादि, उपस्करः - सूर्पादि, स्नेहः - घृतं तैलं वा, आदिशब्दादेरण्डादितैलपरिग्रहः, 10 क्षारः - वस्तुलादिः लवणं वा, कटुकं शुण्ठी- पिप्पल्यादि, भाण्डानि - वट- पिठरादीनि, अथवा कटुभाण्डं - वेसण - मरिच-हिङ्गु प्रभृतिद्रव्यजातम् । एतेषां द्रव्योपस्करादीनां कुटुम्ब्यपि वर्षारात्रे - ऽतिरिक्तं सञ्चयं करोति ॥ ४२५० ॥ किं कारणम् ? इति चेद् उच्यते
वणियाण संचरंती, हट्टा ण वहंति कम्मपरिहाणी |
लण्णाssसे व किं काहिति अगहिते पुवि ॥ ४२५१ ॥
15
वर्षाकाले वणिजो ग्रामेषु क्रयविक्रयार्थं न सञ्चरन्ति, पत्तनेष्वपि वर्ष- वर्दलवशेन हट्टा न वहन्ति, अपि च यदि कुटुम्बी द्रव्योपस्करादीनामतिरिक्तं सञ्चयं न कुर्यात् तत उत्पन्ने प्रयोजने क्रयविक्रयार्थं तेन आपणवीथ्यां गन्तव्यम्, ततश्च हलकर्षणप्रभृतीनां कर्मसंयोगानां परिहाणिर्भवति, ग्लानत्वे वा सञ्जाते 'आदेशेषु वा' प्राघूर्ण केष्वागतेष्वतिरिक्तसञ्चये पूर्वमगृहीते किं पथ्य भोजन- प्राघूर्णकभक्त्यादिकं करिष्यति ? ॥ ४२५१ ॥
तह अतिथिगा वि य, जो जारिसों तस्स संचयं कुणति ।
इह पुण छह विराहण, पढमम्मि य जे भणिय दोसा ।। ४२५२ ॥ ' तथा ' इति दृष्टान्तान्तरोपन्यासे । 'अन्यतीर्थिका अपि' सरजस्कादयः 'यो यादृशः' यस्य येनोपकरणेन प्रयोजनमित्यर्थः स तस्यातिरिक्तं सञ्चयं वर्षासु करोति, यथा— सरजस्का रक्षायाः, दकसौकरिका मृत्तिकायाः, बोटिकाश्छगण लवणयोरित्यादि । 'इह' इति अस्मिन् 25 पुनर्जेनशासने यद्यतिरिक्तमुपकरणं न गृह्णन्ति ततः षण्णां जीवनिकायानां विराधना भवति । अथातिरिक्तोपकरणाभावाद् वर्षासूपधिं गृह्णन्ति ततो ये प्रथमे समवसरणे उपकरणं गृह्णतो दोष भणितास्तान् प्राप्नुवन्ति ॥ ४२५२ ॥
कथं पुनः षण्णां कायानां विराधना भवति । इति उच्यते
रयहरणेणोल्लेणं, पमजणे फरुससाल पुढवीए ।
गामंतरित गलणे, पुढवी उदगं च दुविहं तु ॥ ४२५३ ॥
१द्यते, येन वर्षा” भा० कां० विना ॥ २°च्छन्ति, तयो' मो० ले० विना ॥ ३ 'गुणः प्रत्यवतारस्तिष्ठति भा० कां० ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
20
30
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002513 |
| Book Title | Agam 35 Chhed 02 Bruhatkalpa Sutra Part 04 |
| Original Sutra Author | Bhadrabahuswami |
| Author | Chaturvijay, Punyavijay |
| Publisher | Atmanand Jain Sabha |
| Publication Year | 2002 |
| Total Pages | 444 |
| Language | Sanskrit, Prakrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_bruhatkalpa |
| File Size | 24 MB |