________________
भाष्यगाथाः ४०७९-७९]
तृतीय उद्देशः ।
१११३
अवम - राजद्विष्टादिषु वा असंस्तरणे प्रतिग्रहे कृतेऽन्यस्मिन् लभ्यमाने मात्र के गृह्यते । अध्वनि कल्पोऽध्वकल्पः, कल्पग्रहणं कारणे विधिना अच्चा प्रतिपन्न इति ख्यापनार्थम्, तत्रासंस्तरणे प्रतिग्रहे भृते सति मात्रकेऽपि गृह्यते ॥ ४०७५ ॥
叮
अथ ग्रहण - द्वितीयपदद्वारे व्याख्यायेते - ग्रहणं नाम को मात्रकं गृह्णाति ? तत्र निर्वचनं यथा प्रतिग्रहे । द्वितीयपदं पुनरशिवादिभिः कारणैः येथाकृतमात्रकस्य यत्र सम्भवस्तत्र 5 गन्तुमशक्तौ - स्वस्थान एवाल्पपरिकर्म - बहुपरिकर्मणी ग्रहीतव्ये । लक्षणादीनि द्वाराणि प्रतिग्रह इव मन्तव्यानि ॥ अल्पपरिकर्मणि सपरिकर्मणि च पात्रे लेपप्रदानं सम्भवति अतस्तद्विषयं विधिमाह —
हरिए बीए चले जुत्ते, वच्छे साणे जलट्ठिए ।
पुढवी संपातिमा सामा, महावाए महियाऽमिते ॥ ४०७६ ॥ पुव्वण्हें लेवदाणं, लेवग्गहणं सुसंवरं काउं ।
लेवरस आणणा लिंपणा य जतणाय कायव्वा ॥ ४०७७ ॥ गाथाद्वयमपि पीठिकायां ( गा० ५००, ४९१ ) सप्रपञ्चं व्याख्यातमिति ॥ ४०७६ ॥
॥ ४०७७ ॥
सूत्रम्
10
कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा भिन्नाई वत्थाई धारितए वा परिहरितए वा ९ ॥
•1 अस्य व्याख्या प्राग्वत् ॥ > आह— किमनेन सूत्रेण प्रयोजनम् ? पूर्वसूत्रेणैव गतार्थत्वात्, उच्यते
Jain Education International
15
अव्वोगडो उ भणितो, उवधिविभागो उ आदिसुत्तेसु ।
सो पुण विभजमाणो, उवरिसुए वोगडो होति ॥ ४०७८ ॥ 'अव्याकृतः ' ' अयं जिनकल्पिकानाम्, अयं स्थविरकल्पिकानाम्, अयमार्थिकाणाम्' इत्येवमविशेषित एवोपधिविभागः 'आदिसूत्रेषु' अनन्तरोक्तेषु भणितः, 'स पुनः ' उपधि विभागो जिनकल्पिकादि विभागैर्विभज्यमानोऽस्मिन् प्रस्तुते उपरिसूत्रे 'व्याकृतः' स्फुटो भवति, अत इदं सूत्रमारभ्यते ॥ ४०७८ ॥ तमेवोपधिविभागं प्रचिकटयिषुराह -
चोसग पण्णवीसो, ओहोवधुवग्गहो अणेगविधो । संथारपट्टमादी, उभयोपक्खम्मि यव्वो । ४०७९ ॥
इह जिनकल्पिकानामौधिक एवोपधिर्भवति नौपग्रहिकः, स्थविरकल्पिकानां तु द्विविधोऽपि भवति । तत्रौघोपधिर्द्विधा - चतुर्दशविधः पञ्चविंशतिविधश्च । चतुर्दशविधः साधूनाम्, पश्चविंशतिविधस्तु साध्वीनाम् । उपग्रहोपधिः पुनरनेकविधः, स च संस्तारपट्टादिरूपः 'उभयपक्षे' 30 १-२ एतदन्तर्गतः पाठः भा० नास्ति ॥
For Private & Personal Use Only
20
25
www.jainelibrary.org
