Page Text
________________
१९७६
सनिर्युक्ति-लघुभाष्य-वृत्ति के बृहत्कल्पसूत्रे [ कृत्स्नाकृत्प्रकृते सूत्रम् ८.
पुनस्तत्कारणम् इत्याह-- इह सूत्रे वस्त्राणां 'द्विविधप्रमाणं' गणनालक्षणं १ प्रमाणलक्षणं २ नियम्यते कियन्ति किंप्रमाणानि वा तानि ग्रहीतव्यानि । इत्येवं निरूप्यत इत्यर्थः ॥ ३९२० ॥ तम्हा उभिदिव्वं, केई पम्हेहि अह व तह चेव ।
लोगंते पाणादीविराधणा तेसि पडिघातो ।। ३९२१ ।।
» यस्मादभिन्नस्य धारणे पूर्वसूत्रोक्ता दोषास्तस्मात् प्रमाणातिरिक्तं वस्त्रं 'भेत्तव्यं' छेदनीयम्, न तदवस्थं धारयितव्यम् । अथवाऽत्र 'केचिद्' नोदकाः प्रेरयन्ति - वस्त्रे छिद्यमाने या नि पक्ष्माण्युड्डीयन्ते तैर्लोकान्तं यावद् गच्छद्भिर्बहूनां प्राणादीनां - त्रसप्राणिप्रभृतीनां सूक्ष्मजन्तूनां विराधना भवति, अतः “ तह चेव" त्ति यथा लब्धं तथैवाधितिष्ठेत् । एवं वदतां ' तेषां ' नोदकानां 'प्रतिघातः' निराकरणं विधेयमिति पुरातनगाथासमासार्थः || ३९२१ ॥ 10 अथैनामेव विवरीषुः परप्रेर्यमेव प्रपञ्चयन्ना है
सो तहिं मुच्छति छेदणा वा, धावंति ते दो विउ जाव लोगो ।
वत्थस्स देहस्स य जो विकंपो, ततो वि वादादि भरिंति लोगं ।। ३९२२ ॥ भो आचार्य ! 'तत्र' वस्त्रे छिद्यमाने शब्दः सम्मूर्च्छति, 'छेदनका वा' सूक्ष्मपक्ष्मावयवा उड्डीयन्ते, एते च द्वयेऽपि ततो निर्गता लोकान्तं यावद् 'धावन्ति' प्राप्नुवन्ति । तथा वस्त्रस्य 15 देहस्य च यः 'विकम्पः' चलनं ततोऽपि विनिर्गता वातादयः प्रसरन्तः सकलमपि लोकमा - पूरयन्ति ॥ ३९२२ ॥
अहिच्छसे जंति न ते उ दूरं, संखोभिया तेर्हेश्वरे वयंति ।
उड्डुं अधे यावि चउद्दिसिं पि, पूरिंति लोगं तु खणेण सव्वं ।। ३९२३ ॥
अथ आचार्य ! त्वम् ‘इच्छसि' मन्यसे 'ते च' वस्त्रच्छेदनसमुत्थाः शब्द- पक्ष्म वातादिपुद्गला २८ न 'दूरं' लोकान्तं यान्ति तर्हि तैः 'संक्षोभिताः' चालिताः सन्तोऽपरे व्रजन्ति, एवमपराऽपरपुद्गलप्रेरिताः पुद्गलाः प्रसरन्तः क्षणेनोर्द्धमधस्तिर्यक् चतसृष्वपि दिक्षु सर्वमपि लोकमापूरयन्ति ॥ ३९२३ ॥ यत एवमतः -
'विन्नाय आरंभमिणं सदोसं, तम्हा जहालद्धमधिट्ठिहिजा ।
वृत्तं सयो खलु जावदेही, ण होति सो अंतकरी तु ताव ।। ३९२४ ।। £5 'इम्' अनन्तरोक्तं सर्वलोकपूरणात्मकमारम्भं 'सदोषं' सूक्ष्मजीवविराधनया सावद्यं विज्ञाय 'तस्मात् ' कारणाद् यथालब्धं वस्त्रमधितिष्ठेत्, न छेदनादिकं कुर्यात् । यतः 'उक्तं' भणितं - व्याख्याप्रज्ञप्तौ — यावदयं 'देही' जीवः 'सैजः' सकम्पः चेष्टावानित्यर्थः तावदसौ कर्मणो भवस्य वा अन्तकारी न भवति । तथा च तदालापक:
जाव णं एस जीवे सया समियं एयइ वेयइ चलह फंदर घट्ट खुबभइ उदीरइ तं तं 30 भावं परिणमइ ताव णं तस्स जीवस्स अंते अंतकिरिया न भवति । ( श०
पत्र. ) ।। ३९२४ ॥
१ इ-अत्र सूत्रे भा० ॥ प्रभू - १५०० इति ताटी० मो०
Jain Education International
उ०
२ ना१प्रमाण २लक्षणं निय भा० ॥ ३ एतदनन्तरं ग्रन्धा० ॥ ४ वा, पार्वति ताभा० ॥ ५ से हियरे तामा• ॥
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002513 |
| Book Title | Agam 35 Chhed 02 Bruhatkalpa Sutra Part 04 |
| Original Sutra Author | Bhadrabahuswami |
| Author | Chaturvijay, Punyavijay |
| Publisher | Atmanand Jain Sabha |
| Publication Year | 2002 |
| Total Pages | 444 |
| Language | Sanskrit, Prakrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_bruhatkalpa |
| File Size | 24 MB |