________________
भाप्यगाथाः ३८४७-५७ ] तृतीय उद्देशः ।
१०६१ आणादिणो य दोसा, विराहणा संजमा-ऽऽदाए ॥ ३८५२ ॥ सकलकृत्स्नं गृह्णतां लघुमासः । द्विपुटादिपु चत्वारो लघवः । 'खल्लकादिपु' समस्ता-ऽर्धखलकाखपुसा-वागुरा-जङ्घा-ऽर्धजङ्घासु चत्वारो गुरुकाः । आज्ञादयश्च दोषाः, विराधना च संय. मा-ऽऽत्मविषया भवति । स तत्र क्रमणिकादिभिः पिनद्धाभिः कीटिकादिव्यपरोपणात् संयमविराधना, आत्मविराधना तु बैन्धे छिन्ने सति प्रस्खलनं भवेत् प्रमत्तं वा देवता छलयेत् ॥३८५२॥ 5 __ अंगुलिकोसे पणगं, सगले सुक्के य खल्लगे लहुओ।
बंधण वण्ण पमाणे, लहुगा तह पूरपुण्णे य ॥ ३८५३ ॥ अङ्गुलिकोशे अङ्गुष्ठकोशके च पञ्चकम् । सकलकृल्ले 'शुष्के च' पूरपूरणविरहिते खल्लके मासलघु । बन्धनकृत्स्ने वर्णकृत्स्ने 'प्रमाणकृत्स्ने च' द्विपुटादिरूपे वूरपूर्णे च खल्लके चतुर्लघवः ॥ ३८५३ ॥ अर्धखल्लकादिषु यत् पूर्वं चतुर्गुरुकमुक्तं तदेव विशेषयन्नाह___अद्धे समत्त खल्लग, वग्गुरि खपुसा य अद्धजंघा य ।
गुरुगा दोहि विसिट्ठा, वग्गुरिए अण्णतरएणं ॥ ३८५४ ॥» 'अर्द्धखल्लकायाम्' उपानहि यच्चतुर्गुरु तत् तपसा कालेन च लघुकम् । समस्तखल्लकायां कालगुरुकम् । वागुरिकायाम् 'अन्यतरेण' तपसा कालेन वा गुरुकम् । खपुसायां तपोगुरुकम् । अर्धजङ्घायां समस्तजङ्घायां च तपसा कालेन च गुरुकम् ॥ ३८५४ ॥ किञ्च- 15
जत्तियमित्ता वारा, तु बंधते मुंचते व जति वारा।
सट्टाणं तति वारे, होति विवड्डी य पच्छित्ते ॥ ३८५५ ॥ यावन्मात्रान् वारान् अङ्गुलीकोश-सकलकृत्स्नादिकं बध्नाति, मुञ्चति वा 'यति' यावतो वारान् तति तावन्तो वाराः खस्थानं मन्तव्यम् । 'खस्थानं नाम' यद् यत्र पञ्चकादिचतुर्गुरुकान्तं प्रायश्चित्तमुक्तम् । तथाऽऽज्ञाभङ्गे चतुर्गुरु, अनवस्थायां चतुर्लघु, मिथ्यात्वे चतुर्लघु, 20 आत्मविराधनायां चतुर्गुरु, संयमविराधनायां कायनिष्पन्नम् , एवमाज्ञादिभिः पदैरभीक्ष्णसेवानिष्पन्ना वा प्रायश्चित्तस्य विवृद्धिर्भवति ॥ ३८५५ ॥ अथोपानहोर्दोषप्रदर्शनार्थमिदमाह
गव्यो णिम्मदवता, णिरवेक्खो निद्दतो णिरंतरता ।
भूताणं उवघाओ, कसिणे चम्मम्मि छद्दोसा ।। ३८५६ ॥ उपानहोः पिनद्धयोर्गर्यो निर्मार्दवता च भवेत् , जीवेषु निरपेक्षो निर्दयश्चासौ भवति, 25 'निरन्तरता' निरन्तरभूमिस्पर्शिता, 'भूतानां तु' प्राणिनामुपघातश्चोपजायते । एवं कृत्ले चर्मणि षड् दोषा भवन्तीति द्वारगाथास पार्थः ॥ ३८५६ ॥ साम्प्रतमेनामेव प्रतिपदं विवृणोति
आसगता हथिगतो, गविज्जइ भूमितो य कमणिल्लो।
पादो उ समाउको, कमणीउ खरा अवि य भारो ॥ ३८५७ ।। 'अश्वगताद्' अश्वारूढाद् हस्तिगतः पुरुषो यथा गर्वायते एवं भूमिगतात् क्रमणिकावान् 30 गर्वं करोति-अहो ! अहं सोपानको व्रजामीति । तथा पादः खभावेनैव समार्दवस्ततः स न
१ एतचिह्नमध्यगतः पाठः भा० नास्ति ॥ २ बद्ध छि° ताटी० का० ॥ ३॥ एतच्चिदान्तर्गतः पाठः ताटी० मो० ले० डे. नास्ति ॥ ४ च' पूरणवि त० ॥ ५ अथैनामेव भा० ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org