________________
६८०
सनियुक्ति-लघुभाष्य-वृत्ति के बृहत्कल्पसूत्रे [ सागारिक० सूत्रम् १३ सा गा रि क पा रि हा रि क प्रकृतम्
सूत्रम्---
एगे सागारिए पारिहारिए, दो तिनि चत्तारि पंच सागारिया पारिहारिया, एगं तत्थ कप्पागं ठवयित्ता
अवसेसे निव्विसेज्जा १३॥ अथास्क सूत्रस्य कः सम्बन्धः ? इत्याह
जहुत्तदोसेहिं विवजिया जे, उवस्सगा तेसु जती वसंता ।
एग अणेगे व अणुण्ण वित्ता, वसंति सामि अह सुत्तजोगो ॥३५१८॥ 10 यथोक्तैः-वीज-विकटादिभिरभावकाशतापर्यन्तैषैिर्विवर्जिताः ये उपाश्रयास्तेषु यतयो वसन्त
एकं वा अनेकान् वा गृहखामिनोऽनुज्ञाप्य वसन्तीत्यनेन सूत्रेण प्रतिपाद्यते । 'अथ' अयं पूर्वसूत्रैः सहास्य सूत्रस्य योगः--सम्बन्धः ॥ ३५१८ ।। ___ अनेन सम्बन्धेनायातस्यास्य व्याख्या---एकः 'सागारिकः' वसतिखामी परिहारं-परित्याग
बहतीति व्युत्पत्त्या 'पारिहारिक' भिक्षाग्रहणे परिहर्तव्य इत्यर्थः । यथा चैकः सागारिकः 15 पारिहारिकः तथा द्वौ त्रयश्चत्वारः पञ्च सागारिकाः पारिहारिकाः, न लेषां बहूनामपि गृहेषु प्रवेष्टव्यमिति भावः । अथ सूत्रेणैव सूत्रमपवदति-"एगं तत्थ कप्पागं" इत्यादि । बहुजनसाधारणे देवकुलादौ स्थिताः 'तत्र' तेषु बहुपु सागारिकेषु मध्ये येन सागारिकतया स्थापितेन शेषगृहेषु प्रवेष्टुं कल्पते तमेकं कल्पकं स्थापयित्वा शेषेषु सागारिककुलेषु "निर्विशेयुः प्रविशेयुरिति सूत्रसङ्केपार्थः ॥ 20 विस्तरार्थ भाष्यकृद् विभणिषुराह
सागारिउ त्ति को पुण, काहे वा कति विहो व से पिंडो। असिजायरो व काहे, परिहरियव्यो व सो कस्सा ॥ ३५१९ ॥ दोसा वा के तस्सा, कारणजाए व कप्पती कम्मि ।
जयणाए या काए, एगमणेगेसु घेत्तव्यो ॥ ३५२० ॥ 25 सागारिक इति पदमेकाथिकनामभिः प्ररूपणीयम् । कः पुनः सागारिको भवति । इति चिन्तनीयम् । कदा वा स शय्यातरो भवति ? । कतिविधो वा "से" तस्य पिण्डः । अशय्यातरो वा कदा भवति ? । कस्य वा संयतस्य सम्बन्धी 'सः' सागारिकः परिहर्त्तव्यः ? । के वा 'तस्य' सागारिकपिण्डस्य ग्रहणे दोषाः ? । कस्मिन् वा कारणजातेऽसौ कल्पते । कया वा यत
१°दि । 'तत्र' तेषु बहुषु सागारिकेष्वेकं कल्पकं स्थापयित्वा अवशेषाणि सागारिककुलानि 'निर्विशेत्' उपभुञ्जीत । किमुक्तं भवति?-ग्लानादिकारणे येन सागा भा० ॥ २°षु सर्वेष्वपि कुलेषु प्रविशेदिति सूत्र स° भा० ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
