Page Text
________________
भाष्यगाथाः २८७२-७८]
प्रथम उद्देशः ।
८१५
कारणानि तानि तृतीयभङ्गेऽपि भवन्तीति भावः । अत्र च भङ्गे आदौ 'तमः' अन्धकारं रात्रिपदमित्यर्थः, अन्ते च 'प्रकाश' दिवापदम् । 'अन्तिमः' चतुर्थो भङ्गः सोऽपि 'एवमेव ' अहिदष्टाद|वागाढकारणे प्रति सेवितव्यः, नवरमसौ द्विधाऽप्यप्रकाशो मन्तव्य इति ॥ २८७३ ॥ ॥ २८७४ ॥ गतं ग्लानद्वारम् । अथ प्रथम द्वितीया - सहिष्णुपदानि व्याचष्टे -
पढमबिया रस्सा, असहुस्स हवेज अहव जुअलस्स । कालम्मि दुरहियासे, भंगचउक्केण गहणं तु ॥ २८७५ ।।
प्रथमः- क्षुधा परीषहो द्वितीयः - पिपासापरीपहस्ताभ्यामातुरस्य, 'असहिष्णोर्वा' स्थूलभद्रस्वामिलघुभ्रातृश्रीयककल्पस्य युगलं-वाल-वृद्धरूपं तस्य वा असहिष्णोः, काले वा 'दुरधिसहे' अवमौदर्यलक्षणे भङ्गचतुष्केणापि ग्रहणं कर्त्तव्यम् ॥ २८७५ ॥
एमेव उत्तिमडे, चंदगवेज्झसरिसे भवे भंगा |
उभयवगासो पदम, आदी अंते य सव्वतमो ॥ २८७६ ॥
चन्द्रको नाम - चक्राष्टको परिवर्तिन्याः पुत्तलिकाया वामांक्षिगोलकः तस्य वेधः - ताडनं तत्सदृशे - तद्वद् दुराराधे 'उत्तमार्थे' अनशने प्रतिपन्ने सति यदि कदाचिदसमाधिरुत्पद्यते तदा 'मा नमस्कारं नाराधयिष्यति, असमाधिमृत्युना वा मा म्रियताम्' इति कृत्वा चत्वारोऽपि भङ्गाः प्रयोक्तव्या भवेयुः । तत्र च प्रथमो भङ्ग उभयप्रकाशः, द्वितीयो भङ्ग आदौ प्रकाशवान् अन्ते 15 तमखान्, तृतीयो अन्ते प्रकाशवान् आदौ तमखान्, चतुर्थो भङ्गः 'सर्वतमः' उभयथाऽपि तमोयुक्तः, रात्रौ गृहीत्वा रात्रावेव भोगभावादिति ॥ २८७६ ॥
अथाध्वद्वारं सविस्तरं व्याचिख्यासुराह-
१ 'आदी' आद्ये ग्रहणाख्यपदे 'तमः' कां० ॥ २ 'अन्ते च' भुक्तलक्षणे पदे 'प्र' कां० ॥ ३ 'द्विधाऽप्यप्रकाशः' ग्रहण- भोगयोरुभयोरपि रात्रिपदयुक्तो मन्त' कां० ॥
अद्वाणमिव होजा, भंगा चउरो उ तं न कप्पइ उ ।
दुविहा उ होंति उदरा, पोट्टे तह धन्नभाणे य ॥ २८७७ ॥ अध्वनि वा वर्त्तमानानां चत्वारोऽपि भङ्गा भवेयुः परं 'तेंद्' अध्वगमनं कर्तुमूर्द्धदरे साधूनां न कल्पते । ते च दुरा द्विविधाः, तद्यथा - पोहदरा धान्यभाजनदराश्च । तत्र पोट्टम् - उदरं तद्रूपा दराः पोदराः, धान्यभाजनानि - कटपल्यादयस्तान्येव दरा धान्यभाजनदराः । तेरा ऊर्द्ध यत्र पूर्यन्ते तदूर्द्धदरमुच्यते ॥ २८७७ ॥
<< अँमुमेवार्थं सविशेषं भणन् प्रायश्चित्तं च दर्शयन्नाह -
उद्दद्दरे सुभिक्खे, अद्धाणपत्रजणं तु दप्पेण |
लहुगा पुण सुद्धपए, जं वा आवजई जत्थ ॥ २८७८ ॥ ऊर्द्धदरम्-अनन्तरोक्तं सुभिक्षं - सुलभभैक्षम् । अत्र चत्वारो भङ्गाः - - ऊर्द्धदरमपि सुभक्षमपि १ ऊर्द्धदरमसुभिक्षं २ सुभिक्षं नोर्द्धदरं ३ नोर्द्धदरं न सुभिक्षम् ४ । अत्र द्वितीय
४° काशो भवति, ग्रहण- भोग पदयोरुभयोरपि दिवापदयुक्त इति भावः, एवं द्विती को ० ॥ ५ 'तम्' अध्वानं गन्तुमूर्खदरे न क भा० ॥ ६ एतविगतमवतरणं को एव वर्त्तते ॥
For Private & Personal Use Only
5
Jain Education International
10
20
25
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002512 |
| Book Title | Agam 35 Chhed 02 Bruhatkalpa Sutra Part 03 |
| Original Sutra Author | Bhadrabahuswami |
| Author | Chaturvijay, Punyavijay |
| Publisher | Atmanand Jain Sabha |
| Publication Year | 2002 |
| Total Pages | 364 |
| Language | Sanskrit, Prakrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_bruhatkalpa |
| File Size | 19 MB |