Agam 35 Chhed 02 Bruhatkalpa Sutra Part 02

SR No.: 002511
Original Sutra Author: Bhadrabahuswami
Author: Chaturvijay, Punyavijay
Publisher: Atmanand Jain Sabha
Publication Year: 2002
Total Pages: 400
Language: Sanskrit, Prakrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_bruhatkalpa
File Size: 21 MB

Page 67

२७८
सनियंक्ति-लघुभाप्य वृत्तिके बृहत्कल्पमुत्रे [ प्रलम्वाधिकारे सूत्रम् १
चत्वारो लघवः, पाटके गृह्णाति चत्वारो गुरवः, साहिकायां - गृहपाकरूपायां गृह्णाति षड् लघवः, एवं ग्राममध्ये षड् गुरवः, ग्रामद्वारे च्छेदः, ग्रामस्य बहिर्मूलम् उद्यानेऽनवस्थाप्यम्, ग्रामसीमायां पाराञ्चिकम् । केषाञ्चिदाचार्याणां मतेन 'विपरीतम् उक्तविपयस्त प्रायश्चित्तम् । तद्यथा--सीमायामन्यग्रामे वा गृह्णाति चतुर्लघु उद्याने च चतुर्गुरु, ग्रामचाहः षड्लघु, ग्रामद्वारे षड्गुरु, 5 ग्राममध्ये च्छेदः, साहिकायां मूलम्, पाटकेऽनवस्थाप्यम निवझने पाराञ्चिकमिति । तथा 'काले' कालविषयं प्रायश्चित्तमष्टमे दिने 'खपदं' पाराञ्चिकम् । इयमत्र भावना - - प्रलम्बानि गृह्णतः प्रथमे दिवसे चत्वारो लघवः, द्वितीये चत्वारो गुरवः तृतीये षड् लघवः, चतुर्थे षड्गुरवः, पञ्चमे च्छेदः, षष्ठे मूलम्, सप्तमेऽनवस्थाप्यम्, अष्टमे पाराञ्चिकम् ॥ ८६८ ॥ अथ प्रकारान्तरेण क्षेत्रत एव प्रायश्चित्तमाह-
निवेसण वाडग साही, गाममज्झे अ गामदार अ ।
जाणे सीमाए, अन्नग्गामे य खेत्तम्मि || ८६९ ॥
क्षेत्रे प्रकारान्तरेण प्रायश्चित्तमिदम् -- निवेशने चतुर्लघु, पाटके चतुर्गुरु, साहिकायां षड्लघु, ग्राममध्ये षड्गुरु, ग्रामद्वारे च्छेदः, उद्याने मूलम्, सीमायामनवस्थाप्यम्, अन्यग्रामे पारा - ञ्चिकम् ॥ ८६९ || अथ भावतः प्रायश्चित्तमाह
10
4
15
भाववार सपदं, लहुगाई मीस दसहिँ चरिमं तु । एमेव य बहिया वी, सत्थे जत्ताइठाणेसु || ८७० ॥ भावे अष्टाभिर्वारै: 'खपदं' पाराञ्चिकम् । किमुक्तं भवति ? – एकं वारं प्रलम्बानि गृह्णाति चत्वारो लघवः, द्वितीयं वारं चत्वारो गुरवः, तृतीयं वारं षड् लघवः, चतुर्थं वारं षड् गुरवः, पञ्चमं वारं छेदः, षष्ठं वारं मूलम्, सप्तमं वारमनवस्थाप्यम्, अष्टमं वारं गृह्णतः पाञ्चिकम् । 20 एतच्च सर्वमपि सचित्तप्रलम्बविषयं भणितम् । मिश्रप्रलम्बे तु गृह्यमाणे लघुमासादिकं दशभिः स्थानैः 'चरमं' पाराञ्चिकम् । तद्यथा - मिश्रप्रलम्बं गृह्णाने कल्पस्थकेन दृष्टे मासलघु, महता पुरुषेण दृष्टे शङ्कायां मासलघु, निःशङ्के मासगुरु, भोजिकायाः कथने चतुर्लघु, घाटिनो निवेदने चतुर्गुरु, ज्ञातीनां ज्ञापने षड्लघु, आरक्षिकाणां निवेदने पड्गुरु, सार्थवाहज्ञाते च्छेदः श्रेष्ठिकथने मूलम्, अमात्यनिवेदिते अनवस्थाप्यम् राज्ञो ज्ञापिते पाराञ्चिकम् । एतद् द्रव्यतः प्रायश्चित्तम्, 25 क्षेत्रतः पुनरिदम् — निवेशने मासलघु, पाटके मासगुरु, साहिकायां चतुर्लघु ग्राममध्ये चतुर्गुरु, ग्रामद्वारे षड्लघु, ग्रामबहिः षड्गुरु, उद्याने च्छेदः, उद्यानसीम्नोरन्तरे मूलम्, सीमायामनवस्थाप्यम्, सीमायाः परतोऽन्यग्रामादौ पाराञ्चिकम् । कालतः पुनः प्रथमे दिवसे मासलवु, द्वितीये मासगुरु, एवं यावद् दशभिर्दिवसैः पाराञ्चिकम् । भावतः प्रथमं वारं गृह्णतो मासलघु, द्वितीयं मासगुरु, एवं यावद् दशभिवरैः पाराञ्चिकम् । गतमापण - तद्वर्ज भेदाद् द्विविधमपि ग्रामान्तर्व30षयं ग्रहणम् । अथ ग्रामबहिर्भावग्रहणमाह – “एमेव य" इत्यादि पश्चार्द्धम् । एवमेव बहिरपि
ग्रामस्य ग्रहणं भणितव्यम् । तत् पुनर्वहिर्ग्रहणं "सत्थे” त्ति सार्थावासस्थाने वा भवेद् यात्रादिस्थाने वा । यात्रास्थानं यत्र लोक उद्यानिकादियात्रया गच्छति, आदिशब्दादन्यस्याप्येवंविवस्थानस्य परिग्रहः || ८७० || अथ बहिर्ग्रहणे प्रायश्चित्तमतिदिशन्नाह