________________
५४४ सनियुक्ति-लघुभाष्य-वृत्तिके बृहत्कल्पसूत्रे [ मासकल्पप्रकृते सूत्रम् १ पत्ती अभिगया तम्हा ते बंभवज्झा उवट्ठिया । सो तीए भीओ कुरुखेत्तं पविट्ठो। सा बंभवज्झा कुरुखेत्तस्स पासओ भमइ । सो वि तओ तब्भया न नीति । इंदेण विणा सुन्नं इंदट्ठाणं । ततो सत्वे देवा इंदं मग्गमाणा जाणिऊण कुरुखेत्ते उवट्ठिया भणंति-एहि, सणाहं कुरु देवलोगं । सो भणइ-मम इओ निग्गच्छंतम्स बंभवज्झा लग्गइ । तओ सा देवेहिं बंभवज्झा 5 चउहा विहत्ता-एको विभागो इत्थीणं रिउकाले ठिओ, बिइओ उदगे काइयं निसिरंतम्स, तइओ बंभणस्स सुरापाणे, चउत्थो गुरुपत्तीए अभिगमे । सा बंभवज्झा एएसु ठिया । इंदो वि देवलोग गओ । एवं तुभं पि पुरेकम्मकओ कम्मबंधदोसो ब्रह्महत्यावद् वेगलो भवति ॥ १८५६ ॥ पर एवाह
__ संपत्तीइ वि असती, कम्मं संपत्तिओ वि य अकम्मं ।
___ एवं खु पुरेकम्मं, ठवणामित्तं तु चोएइ ॥ १८५७ ॥ यदि सम्प्राप्तावसत्यामपि द्वितीयभङ्गे साधोः पुरःकर्म भवति, सम्प्राप्तावपि च प्रथमभङ्गे यदि 'अकर्म' पुरःकर्म न भवति, ततः एवं 'खुः' अवधारणे इत्थमेव मदीयमनसि प्रतिष्ठितं यदेतत् पुरःकर्म तत् स्थापनामात्रमेव, तुशब्दम्यैवकारार्थत्वात् प्ररूपणामात्रमेवेदमिति 'नोदयति' प्रेरयति ॥ १८५७ ॥ अनोच्यते यत् तावदुक्तम्-"एवं पुरःकर्मकृतः कर्मबन्धस्तटस्थ एव 15 तिष्ठति" (गा० १८५६) तत्र तिष्ठतु नाम, ने काचिदस्माकं क्षतिरुपजायते, तथा चात्र त्वद्रुक्तमेव दृष्टान्तमनूद्यास्माभिः स्वाभिमतमर्थं साधयितुमिदमुच्यते
इंदेण बंभवज्झा, कया उ भीओ अ तीऍ नासंतो। तो कुरुखेत्त पविट्ठो, सा वि बहि पडिच्छए तं तु ॥ १८५८ ॥ निग्गय पुणो वि गिण्हे, कुरुखेतं एव संजमो अहं ।
जाहें ततो नीइ जीवो, घेप्पइ तो कम्मबंधेणं ॥ १८५९ ॥ इन्द्रेण ब्रह्महत्या कृता, ततो भीतः सन् तस्या नश्यन् कुरुक्षेत्रं प्रविष्टः । साऽपि ब्रह्महत्या 'तम्' इन्द्रं बहिः प्रतीक्षते । यद्यसौ कुरुक्षेत्रान्निर्गच्छति ततो निर्गतं तमिन्द्रं पुनरपि ब्रह्महत्या गृह्णाति । एवमस्माकमपि संयमः कुरुक्षेत्रम् , कर्मवन्धस्तु ब्रह्महत्यासदृशः, ततो यदा. संयमकुरु
क्षेत्राद् द्वितीय-तृतीयभङ्गयोरशुभाध्यवसायपरिणतो जीवो निर्गच्छति ततो गृह्यतेऽसौ कर्मबन्धेन 25 ब्रह्महत्याकल्पेन, अनिर्गतस्तु प्रथम-चतुर्थभङ्गयोर्न गृह्यते ॥ १८५८ ॥ १८५९ ॥ यच्चोक्तम्"स्थापनामात्रं पुरःकर्म" ( १८५७ ) तदपि न सङ्गच्छते, कुतः? इति चेद् उच्यते--
जे जे दोसाययणा, ते ते सुत्ते जिणेहिँ पडिकुट्ठा।।
ते खलु अणायरंतो, सुद्धो इहरा उ भइयव्यो । १८६०॥ यानि यानि दोषाणां-प्राणातिपातादीनामायतनानि-स्थानानि पुरःकर्मप्रभृतीनि तानि तानि 30सूत्रे 'जिनैः' भगवद्भिः 'प्रतिकष्टानि' निषिद्धानि । अतः 'तानि खलु' दोषायतनानि अना
चरन् साधुः शुद्धो मन्तव्यः । 'इतरथा तु' समाचरन् 'भक्तव्यः' विकल्पयितव्यः ॥ १८६०॥ - १ भने एवमेव पुरः भा० ॥ २ न कदाचिद° भा० विना ॥ ३ °स्तु न गृह्यते, प्रथम चतुर्थभङ्गयोरित्यर्थः ॥ १८५८ ॥ भा० ।।