Agam 35 Chhed 02 Bruhatkalpa Sutra Part 02

SR No.: 002511
Original Sutra Author: Bhadrabahuswami
Author: Chaturvijay, Punyavijay
Publisher: Atmanand Jain Sabha
Publication Year: 2002
Total Pages: 400
Language: Sanskrit, Prakrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_bruhatkalpa
File Size: 21 MB

Page 286

भाष्यगाथाः १६८४-९२ ]
प्रथम उद्देशः ।
पुव्वण्हे जा सिसिरे, निव्वाय निवाय सा रतिं ॥ १६८८ ॥ ग्रीष्मे अपराह्णे यदुपलेपनस्य करणं सा प्रवाता । कुतः ? इत्याह-येन सा रात्रौ ' नाशयति' व्यपनयति ‘घर्मं’ ग्रीप्मर्तुसम्भवं तापम् । या तु 'शिशिरे' शीतकाले पूर्वा उपलेपनकरणेन दिवसस्य चतुर्भिः प्रहरैः ‘'निवाता' शुष्का इत्यर्थः सा रात्रौ निवाता भवति । एतयोः कारणतोsस्थातुं कल्पत इति ॥ १६८८ ॥ अथ निर्व्याघातिमां भङ्गयन्तरेणाह -
४९७
पुण्हें अपविए, अवरण्हे उट्ठिएसु य पसत्था ।
-
मज्झह निग्गएसु य, मंडलिसुत - पेहवाधाया ।। १६८९ ॥ या पूर्वीले अप्रस्थापिते सति स्वाध्याये अपराह्णे पुनः समुद्दिश्योत्थितेषु सत्सु साधुषु मध्याह्ने तु भिक्षापर्यटनार्थं निर्गतेषु या प्राभृतिका क्रियते सा प्रशस्ता । कुतः ? इत्याह –— "मंडेलिसुय-पेह” त्ति येन श्रुतमण्डल्या उपकरणप्रेक्षणायाश्च "वाघाय" त्ति अकारप्रश्लेषाद् 'अव्या - 10 घाता' न व्याघातविधायिनी, अत एषा प्रशस्ता || १६८९ ॥ प्ररूपिता बादरा सूक्ष्मा च पञ्चविधा प्राभृतिका, एवंविधया सहितायां वसतौ न स्थातव्यम् । अथ नास्ति तथाविधा अप्राभृतिका वसतिः ततः कारणतः सप्राभृतिकायामपि तिष्ठतां यतनामाह -
तं वेल सारविंती, पाहुडियाकारगं च पुच्छंति ।
तूण चरिम भंगं, जयंति एमेव सेसेसु || १६९० ॥
यस्यां वेलायां प्राभृतिका क्रियते तां वेलामुपकरणं 'सारयन्ति' सङ्गोपयन्ति, अभिव्याप्तौ चात्र द्वितीया, तां वेलामभिव्याप्येत्यर्थः । प्राभृतिकाकारकं च पुरुषं पृच्छन्ति — कस्यां वेलायां भवान् सम्मार्जनादि करिष्यति ? इति । एवं 'चरमम्' अष्टमं भङ्गं मुक्त्वा 'शेषेषु' सप्तस्वपि भङ्गेषु 'यतन्ते' यतनां कुर्वन्ति ॥ १६९० ॥
जिणकप्पिअभिग्गहिएसणाए पंचण्हमन्नतरियाए । [ नि.गा. १६५८ ] गच्छे पुण सव्वाहिं, सावेक्खो जेण गच्छो उ ॥। १६९२ ।।
5
चरमे वि होइ जयणा, वसंति आउत्तउवहिणो निचं ।
दक्खे य वसहिपाले, ठर्विति थेरा पुणित्थीसु || १६९१ ॥
'चरमेऽपि' अष्टमे भङ्गे 'अच्छिन्नकालिका अनियता अनिर्दिष्टा च' इत्येवंलक्षणे आगाढे कारणे तिष्ठतां भवति यतना । कथम् ? इत्याह – नित्यमायुक्तोपधयो वसन्ति, उपधावायुक्ताःसावधाना आयुक्तोषधयः, राजदन्तादेराकृतिगणत्वाद् व्यत्यासेन पूर्वापरनिपातः, मा गोमयादिना कोऽप्युपधिं गुण्डयेत् प्राभृतिकाकरणव्याजेनापहरेद्वेति सम्यगुपधिविषयमवधानं ददतीत्यर्थः । 25 दक्षाँश्च वसतिपालान् स्थापयन्ति । यदि च ते प्राभृतिकाकारिणः पुरुषा न स्त्रियस्ततस्तरुणावसतिपालाः स्थापयितव्याः । “थेरा पुणित्थीसु" त्ति यदि स्त्रियस्ततो ये स्थविरा: परिपाकप्राप्तब्रह्मचर्यास्ते वसतौ स्थापनीया इति ॥ १६९९ ॥
गतं प्राभृतिकाद्वारम् । अथ भिक्षाद्वारमभिधित्सुराह -
१ "मंडलित- पेह वाघाए त्ति, मुत्तडलीए अत्थमंडलीए समुद्दिसणमंडलीए पडिलेहणियाकाले य जा कीरति सा वाघाता ॥ एतासु जतणं भणात तं वेल० गाधा" इति चूणों विशेषचूण च ॥
15
20
30 fare
द्वारम्