Agam 35 Chhed 02 Bruhatkalpa Sutra Part 01

SR No.: 002510
Original Sutra Author: Bhadrabahuswami
Author: Chaturvijay, Punyavijay
Publisher: Atmanand Jain Sabha
Publication Year: 2002
Total Pages: 296
Language: Sanskrit, Prakrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_bruhatkalpa
File Size: 18 MB

Page 70

भाष्यगाथाः ७९-८८]
पीठिका। एवं मण विसईणं, जा पडया होइ उग्गहाईसु ।
तुल्ले चेयणभावे, न होइ अस्सणिणं सा तु ॥ ८४ ॥ यथा तुल्ये 'छेदनभावे' छेदनत्वे यत् सामर्थ्य चक्ररत्नस्य तद् यथाक्रमहीनं, हेतौ प्रथमा, यथाक्रमहीनत्वात् शरपत्रादीनाम् , आदिशब्दादर्भादिपरिग्रहः, न भवति ॥ ८३ ॥ ___ एवम् ‘मनोविषयिणां' मनोग्राह्यो विषयो येषामस्ति ते मनोविषयिणस्तेषाम् अवग्रहादिषु। या पटुता भवति सा तुल्येऽपि चेतनभावे न भवत्यसंज्ञिनाम् , मनोद्रव्यलब्ध्यभावात् ।। ८४॥ उक्तः कालिक्युपदेशेन संज्ञी असंज्ञी च । अधुना हेतूपदेशतस्तमाहजेसि पवित्ति-निवित्ती, इट्ठा-ऽणिद्वेसु होइ विसएसु ।
-हेतुवादो
पदेशेन ते हेउवाउ सन्नी, वेहम्मेणं घडो नायं ॥ ८५॥
संश्यसं. 'येषां' द्वीन्द्रियादीनां इष्टेषु विषयेषु प्रवृत्तिः अनिष्टेषु निवृत्तिः ते हेतुवादतः संज्ञिनः । 10 शिनी. अत्र वैधम्र्येण 'ज्ञात' दृष्टान्तो घटः, अनेन प्रयोगः सूचितः । स चायम्-द्वीन्द्रियादयः संज्ञिनः, इष्टा-ऽनिष्टविषयेषु यथाक्रमं प्रवृत्ति-निवृत्तिदर्शनात् , पुरुषवत् ; ये तु न संज्ञिनस्तेषामिष्टा-ऽनिष्टविषयेषु प्रवृत्ति-निवृत्ती अपि न स्तः, यथा घटस्य, तथा च पृथिव्यादीनामपि न स्त इष्टाऽनिष्ट विषयेषु प्रवृत्ति-निवृत्ती, तस्मादसंज्ञिनस्त इति ॥ ८५ ॥
उक्तो हेतुवादतोऽपि संज्ञी असंज्ञी च । सम्प्रति दृष्टिवादोपदेशेनोच्यते-ये सम्यग्दृष्टयस्ते 15 दृष्टिवादोदृष्टिवादोपदेशेन संज्ञिनः, शेषाः सर्वेऽपि मिथ्यादृष्टयोऽसंज्ञिनः । उक्तश्च
पदेशेन
संश्यसंसम्मद्दिट्ठी सन्नी, दिट्ठीवायस्स होति उवएसा ।
सेसा होति असन्नी, कालिय तह हेउसन्नी य ॥ [कल्प वृ.भा.] ननु सम्यग्ज्ञानं मिथ्याज्ञानं च द्वे अपि क्षायोपशमिके, ततः कस्मादेकः संज्ञी अपरोऽसंज्ञी ? इति, अत आह
होइ असीला नारी, जा खलु पतिणो न रक्खए सेज्जं ।। तं पि य हु होति सीलं, असोहणं तेण उ असीला ।। ८६ ॥ एवं खओवसमिए, जे वटुंते उ नाणविसयम्मि ।
ते खलु हवंति सण्णी, अण्णाणी होति अस्सण्णी ॥ ८७ ॥ या खलु लोके नारी पत्युः शय्यां न रक्षति सा भवत्यशीला, यतो यद्यपि 'तदपि' पत्युः 25 शय्याया अरक्षणं शीलं तथापि तदशोभन मिति कृत्वा सा अशीला ॥ ८६ ॥ एवं तुल्येऽपि क्षायोपशमिके भावे ये 'ज्ञानविषये' सम्यग्ज्ञाने वर्तन्ते ते संज्ञिनः, 'सम्यग्ज्ञानं संज्ञा, सा येषामस्ति ते संज्ञिनः' इति व्युत्पत्तेः । ये त्वज्ञानिनस्तेऽसंज्ञिनः, कुत्सितसंज्ञकत्वात् ॥ ८७ ॥ तदेवमुक्तं संज्ञिश्रुतमसंज्ञिश्रुतं च । सम्प्रति सम्यक्श्रुत-मिथ्याश्रुते द्वे अपि युगपदाहअंगा-ऽणंगपविटुं, सम्मसुयं लोइयं तु मिच्छसुयं ।
30 सम्यक्श्रुतं आसज उ सामित्तं, लोइय लोउत्तरे भयणा ॥ ८८॥
मिथ्याश्रुतं १°सतीणं ता० ॥ २ °हातीसु ता० ॥ ३ °वाय स° ता० ॥ ४ वइह ता० ॥ ५ णाई ता.॥ ६पित हु ता० ॥ ७°सीलं ता० ॥ ८ ज्ञानं संज्ञानं संशा डे० ॥
जिनौ
20