Agam 35 Chhed 02 Bruhatkalpa Sutra Part 01

SR No.: 002510
Original Sutra Author: Bhadrabahuswami
Author: Chaturvijay, Punyavijay
Publisher: Atmanand Jain Sabha
Publication Year: 2002
Total Pages: 296
Language: Sanskrit, Prakrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_bruhatkalpa
File Size: 18 MB

Page 205

सनिर्युक्ति-भाष्य-वृत्तिके बृहत्कल्पसूत्रे
सन्नायगेहि नीते, एंति व नीयत्ति नट्ठे जं उवहिं ।
कहिँ नीति कयवे, कहिए अन्नस्स सो कहए ॥ ५६२ ॥ चिंधेहिँ आगमेउं, सो वि य साहेइ तुह निया पत्ता । 'नेमो उवहिग्गणं, तेहि व हं पेसितो हरइ ।। ५६३ ॥
स्वज्ञातिकाः स्वभावत आगताः, तैरेकाकी दृष्टः क्षुल्लकः, तैनीतेऽन्ये पश्चादुपधिमपहरेयुः, ततस्तन्निष्पन्नं तेषां साधूनां प्रायश्चित्तम् । अथवाऽन्येन केनापि ते वज्ञातय आगच्छन्तो दृष्टाः, तेनाऽऽगत्य क्षुल्लकस्य कथितम् - निजकास्तव समागच्छन्तीति, ततः स पलायितः, तस्मिन्नष्ठे यमुपधिं जघन्यं मध्यमुत्कृष्टं वाऽपहरन्ति तन्निष्पन्नं तेषां प्रायश्चित्तम् । एवं तावत् स्वभावतः खज्ञातीनामागमने दोषा उक्ताः, अधुना कैतवेन तदागमनकथनतो दोषानाह10 कोऽपि कैतवेनागत्य धूर्तो ब्रूते क्षुल्लक ! व ते निजकाः सन्ति ? । तेन कथितम् अमुके ग्रामे नगरे वा । तेनान्यस्य धूर्तस्य कथितं ' मा स्वयमहं ब्रुवाणो लक्ष्ये' इति ॥ ५६२ ॥
.१६४
6
20
[ अनुयोगाधिकारः
सोऽपि अन्यो धूर्तस्तेषां खज्ञातीनां चिह्नानि नामानि चागम्य तस्य क्षुल्लकस्य समीपमागच्छति, आगत्य ब्रूते - स त्वममुकानां निजकः; क्षुल्लको वक्ति - कुतस्त्वं जानासि ?; इतरो ब्रूते - किं न जानामि ते मातरममुकनामिकां पितरं चामुकमीदृशेन वर्णेन रूपेण वा ? । एवं 26 संवादे कृते स क्षुल्लको वदति -सत्यमहं तेषां निजकः; ततः स धूर्तो भाषते - ते निजकास्तव कृते समागता मयाऽमुकप्रदेशे दृष्टाः, सम्प्रति अन्ये प्रविशन्ति वदन्ति च ते-तमा - त्मीयं नेष्याम इति; ततः स पलायते, इतरे उपधिमपहरन्ति । अथवा वक्ति - तैरहं तवोदन्तवाहकः प्रेषितः; ततः स विश्वासं गच्छति, विश्वस्तस्य चोपधिमपहरेत् । अथवा वदेत्-तवाऽऽनयननिमित्तमहं तैः प्रेषितः; एवमुक्ते स बालः पलायते, इतरे तूपधिमपहरन्ति ॥ ५६३ ॥ एते पदे न रक्खति, बाल गिलाणे तहेव अव्वत्ते ।
निदा- कहापमत्ते, वत्ते वि य जे भवे भिक्खू || ५६४ ॥
'एतानि' बलिप्रभृतीनि 'पदानि' स्थानानि बालो न रक्षति, खाभाविकेषु कैतवेषु वैतेषु स्थानेषु बालो विप्रतार्यते इति भावः । तथा ग्लानः 'अव्यक्तो वा' अगीतार्थो यद्वा 'व्यक्तः ' गीतार्थोऽपि च यो भवेद् भिक्षुर्निद्रा-कथाप्रमत्तः सोऽप्येतानि पदानि न रक्षति । कथास्तरङ्गव25 त्यादयो द्रष्टव्याः ॥ ५६४ ॥ ग्लानद्वारमव्यक्तद्वारं चाधिकृत्यैतदेव विशेषत आहएमेव गिलाणे वी, सयकिड्ड - कहा- पलायणे मोत्तुं ।
अव्वत्तो उ अगीतो, रक्खणकप्पे परोक्खो उ ।। ५६५ ।।
'एवमेव' अनेनैव प्रकारेण ग्लानेऽपि दोषा वक्तव्याः, नवरं खयंक्रीडा-कथा-पलायनानि मुक्त्वा । इयमत्र भावना - ये वाले दोपास्ते ग्लानेऽपि, नवरं यस्तस्यात्मसमुत्थो दोषः 30 स्वयंक्रीडात्मकः कथादोषो भयेन पलायनदोषश्च स न भवति, किन्तु स वारयितुमसमर्थः, नवा तं कोऽपि गणयति, ग्लानत्वात् । अन्यच्च स क्षुधा पिपासयाऽन्यया वा वेदनया परिताप्यमानः सन् कूजेत्, ततो लोको ब्रूयात्-अहो ! निरनुकम्पाः साधवो यदमुं त्यक्त्वा हिण्डन्ते; १ नट्टे उव° ता० ॥ २ मो० विनाऽन्यत्र - षु चैतेकेषु स्था' ले० । 'षु चैकेषु स्था° कां० ॥