Page Text
________________
15
भाग्यगाथाः ४४०-४५]
पीटिका ।
१२१ स्थण्डिलं गत्वा तत्र दिशामापात-संलोकवर्जनार्थमालोकनं कुर्यात् । दिश आलोक्य तदनन्तरं सण्डासकं सम्प्रमाज्य प्रक्षितेषु प्रमार्जितेषु च भूप्रदेशेषु स्थण्डिले पुरीषं 'निसृजेत्' व्युत्सृजेत् । कथम् ? इत्याह. 'यतनया' "दिसि पवण गाम सूरिए"( गा० ४५६ )त्यादिव. क्ष्यमाणलक्षणया । तत् पुनरनापातासंलोकं स्थण्डिलमेभिर्वक्ष्यमाणैर्दशभिः स्थानविशुद्धं ज्ञात. व्यम् ॥ ४४२ ॥ तान्येवाह-- अणावायमसंलोए, परस्स अणुवघातिए ।
विशुद्धं समे अज्झुसिरे यावि, अचिरकालकयम्मि य ॥ ४४३ ॥
स्थण्डिलम् विच्छिन्ने दरमोगाढेऽनासन्ने विलवजिए।
तसपाण-बीयरहिए. उच्चारादीणि वोसिरे ॥ ४४४ ॥ अनापातमसंलोकं १ परस्यानौपघातिकं २ समं ३ अशुषिरं ४ अचिरकालकृतं ५10 विस्तीर्ण ६ दूरमवगाढं ७ अनासन्नं ८ बिलवर्जितं ९ त्रसप्राण-बीजरहित १० यत् स्थण्डिलं तत्र 'उच्चारादीनि उच्चार-प्रश्रवणप्रभृतीनि व्युत्सृजेत् ॥ ४४३ ॥ ४४४ ॥ एष एककः संयोगो दर्शितः । सम्प्रति द्विकादिसंयोगानुपदर्शयति
एग-दु-ती-चउ-पंचग-छग-सत्तग-अट्ठ-नवग-दसगेहिं ।
संजोगा कायया, भंगसहस्सं चउव्वीसं ॥४४५ ॥ .. अमीषामनन्तरोदितानां दशानां पदानामेक-द्वि-त्रि-चतुः-पञ्च-षट्-सप्ता-ऽष्ट-नव-दशकैः संयोगाः कर्तव्याः । तेषु च भङ्गाः सर्वसङ्ख्यया 'चतुर्विशं' चतुर्विंशत्यधिक सहस्रम् । __ अथ कस्मिन् संयोगे कियन्तो भङ्गकाः ? उच्यते-इह भङ्गानामानयनाय करणमिदम्-दशादयोऽका एकैकेन हीनास्तावत् स्थाप्यन्ते यावत् पर्यन्त एकः । ततस्ते यथाक्रममेभी राशिभिर्गुणयितव्याः, तद्यथा-दशक एककेन, नवकः पञ्चभिः, अष्टकः पञ्चदशभिः, सप्तकस्त्रिंशता, षट्को 20 द्वाचत्वारिंशता, पञ्चकोऽपि द्वाचत्वारिंशता, चतुष्कस्त्रिंशता, त्रिकः पञ्चदशभिः, द्विकः पञ्चकेन, एकक एककेन । स्थापना-~
१०.९८.७,६५४ ३२१
१ ५१५३०४२४२३०१५ ५ १ अमीषां चामीभिर्गुणाकारैर्गुणने जाता एककादिसंयोगेप्वियं भङ्गसङ्ख्या, तद्यथा--एकक-28 संयोगे दश, द्विकसंयोगे पञ्चचत्वारिंशत् , त्रिकसंयोगे विशं शतम् , चतुप्कसंयोगे द्वे शते दशोत्तरे, पञ्चकसंयोगे द्वे शते द्विपञ्चाशदधिके, षट्कसंयोगे द्वे शते दशोत्तरे, सप्तकसंयोगे विशं शतं, अष्टकसंयोगे पञ्चचत्वारिंशत् , नवकसंयोगे दश, दशकसंयोगे एकः; एक च बसत्यादिपु विविक्ते प्रदेशे स्थण्डिलमिति । सर्वभङ्गसङ्ख्या एकत्र मीलयित्वा रूपाधिका क्रियते ततश्चतुर्विशं भङ्गसहस्रं भवति । [ उक्तं च--]
भंगाणयणे करणं, दसगातो ओसरंतो जावेको । ___ एए उ गुणेयवा, इमेहि रामीहि हकमसो ॥ [कल्प बृहद् भाष्य]
30
...१४ Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002510 |
| Book Title | Agam 35 Chhed 02 Bruhatkalpa Sutra Part 01 |
| Original Sutra Author | Bhadrabahuswami |
| Author | Chaturvijay, Punyavijay |
| Publisher | Atmanand Jain Sabha |
| Publication Year | 2002 |
| Total Pages | 296 |
| Language | Sanskrit, Prakrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_bruhatkalpa |
| File Size | 18 MB |