Page Text
________________
भाष्यगाथाः ४१४ - १८]
पीठिका |
एष उपस्थापनायाः कल्पः । सम्प्रति विचारकल्पमाह
अप्पत्ते अकहित्ता, अणहिगयऽपरिच्छणम्मि चउगुरुगा । दोहि गुरु तवगुरुगा, कालगुरू दोहि वी लहुगा ॥ ४१५ ॥ पढितेय कहिय अहिगय, परिहरति वियारकप्पितो सो उ । तिविहं तीहि विसुद्धं, परिहर नवगेण भेदेणं ॥ ४१६ ॥
सूत्रे लक्षणे ओघ निर्युक्तिलक्षणे वा अप्राप्ते यदि विचारभूमावेकाकिनं प्रस्थापयति तदा तस्य प्रायश्चितं चत्वारो गुरुकाः । ते च द्वाभ्यां गुरुकाः, तद्यथा - तपो गुरुकाः कागुरुकाश्च । अथ प्राप्तेऽपि श्रुते तदर्थमकथयित्वा कथनेऽपि 'अधिगतस्तदर्थो न वा ' इत्यपरिज्ञाय अधिगतमपि 'सम्यक् श्रद्दधाति न वा ?' इत्यपरीक्ष्य यदि प्रेषयति तदा प्रत्येकमकथनेऽधिगमेऽपरीक्षणे च तस्य प्रायश्चित्तं चत्वारो लघुकाः । ते च विचाराधिकारात् सर्वत्रापि 10 च द्वाभ्यां लघवः, तद्यथा - तपोलघुकाः काल्लघुकाश्च । न केवलमेतत् प्रायश्चित्तं किन्त्वाज्ञादयश्च दोषाः । संयमविराधना त्वेवम् सोऽप्राप्तश्रुतादित्वादेकाकी प्रस्थापितः षट्सु जीवनकायेषु संज्ञां व्युत्सृजेत्, उड्डाहं चाऽस्थण्डिले व्युत्सृजन् कुर्यात् । विरुद्ध दिगादिषु व्युत्सर्जने - नाऽऽयुषोऽपगमत आत्मविराधना ॥ ४१५ ॥ तस्माद् -
यदा सूत्रं सप्तसप्तकादिरूपं पठितं भवति तस्य चार्थः कथितोऽधिगतोऽधिगम्य च सम्यक् 15श्रद्धानविषयीकृतस्ततो निशीथोकेन प्रकारेण परीक्ष्यमाणः 'त्रिविधं' सचितमचितं मिश्रं च स्थण्डिलं परिहारविषयेण नवकभेदेन 'त्रिभिः' मनो- वाक्- कायैर्विशुद्धं परिहरति, तद्यथासचितं स्थण्डिलं तद् मनसा स्वयं न गच्छति नाप्यन्यान् गमयति न चाप्यन्यं गच्छन्तमनुजानाति । एवं वाचा ३ कायेनापि ३ । एवं मिश्रमचित्तं चापातसंलोकादिदोषदुष्टम् । स भवति विचारकल्लिकः ॥ ४१६ | विचारभूमौ गतेन स्थण्डिले उपवेष्टव्यम्, अतः स्थण्डिले 20 वक्तव्ये येऽर्थाधिकारास्तानभिधित्सुर्द्वारगाथामाहस्थण्डिलनिरूपणा
१२१
१ सप्तसप्तिकाख्या आचाराङ्गसूत्रे द्वितीयश्रुतस्कन्धे द्वितीया चूलिका ॥
बृ० १६
For Private & Personal Use Only
5
अचित्तेण अचित्तं, मीसेण अचित्त छकमीसेणं । सच्चित्त छक्कएणं, अचित्त चउभंग एकेके ॥ ४१८ ॥
30
अचित्ते स्थण्डिले पन्थानमधिकृत्य त्रयो भेदाः - अचितं स्थण्डिलम चित्तेन पथा गम्यते १ ; अचित्तं मिश्रेण पथा २, केन मिश्रेण ? इत्यत आह - षट् कायमिश्रेण; तथा अचित्तं 'सचि
Jain Education International
भेया सोहि अवाया, वज्रणया खलु तहा अणुष्णा य । कारणविहीय जयणा, थंडिल्ले होंति अहिगारा ॥ ४१७ ॥
प्रथमतो भेदाः स्थण्डिलस्य वक्तव्याः । तदनन्तरं स्थण्डिले व्युत्सृजतः 'शोधि:' प्रायश्चि- 25' चम् । ततोऽपायाः । तदनन्तरं वर्जनद्वारम् । ततः परमनुज्ञा । ततः कारणविधिः । तदनन्तरं यतना । एते वक्ष्यमाणाः स्थण्डिले अधिकाराः ॥ ४१७ ॥
तत्र प्रथमतो भेदद्वारप्रतिपादनार्थमाह
विचार
कल्पः
स्थण्डिलनिरूप
णायाम
श्रीधिकाराः
स्थण्डिलस्य भेदाः
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002510 |
| Book Title | Agam 35 Chhed 02 Bruhatkalpa Sutra Part 01 |
| Original Sutra Author | Bhadrabahuswami |
| Author | Chaturvijay, Punyavijay |
| Publisher | Atmanand Jain Sabha |
| Publication Year | 2002 |
| Total Pages | 296 |
| Language | Sanskrit, Prakrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_bruhatkalpa |
| File Size | 18 MB |