________________
गुणाः
द्वारम्
भाष्यगाथाः ३९५-४०५] पीठिका । मत्र प्रकृतं तौ कल्प-व्यवहारौ सूरयो ददति । तदभावे' वक्ष्यमाणगुणाभावे स्थानादीति आदिग्रहणेन प्रकीर्णकानां परिग्रहः ददति ॥ ३९९ ॥ अथ के ते गुणाः ? इत्यत आहबहुस्सुए चिरपव्वइए, कप्पिए य अचंचले ।।
कल्प
व्यवहार अबट्ठिए य मेहावी, अपरिस्सावी य जे विऊ ॥ ४००॥
श्रवणापसे य अणुण्णाते, भावतो परिणामगे ।
ध्यापना...
धिकारिणी एयारिसे महाभागे, अणुओगं सोउमरिहइ ॥४०१॥ बहुश्रुतश्विरप्रवजितः कल्पिकोऽचञ्चलः अवस्थितो मेधावी अपरिश्रावी यश्च 'विद्' विद्वान् प्रभूताशेषशास्त्रपरिमलितबुद्धिः ॥ ४०० ॥ ___ 'पत्ति'त्ति पात्रं प्राप्तो वा, तथा अनुज्ञातः सन् भावतः परिणामकः, एतादृशो महाभागोऽनुयोगं श्रोतुमर्हति, सामर्थ्यात् कल्प-व्यवहारयोः । एष द्वारगाथाद्वयस पार्थः । विस्तरार्थः 10 प्रतिद्वारं वक्ष्यते ॥ ४०१॥ तत्र प्रथमं बहुश्रुतद्वारमाहतिविहो बहुस्सुओ खलु, जहण्णओ मज्झिमो उ उकोसो।
बहुश्रुतआयारपकप्पे कप्प नवम-दसमे य उक्कोसो ॥ ४०२॥ त्रिविधः खलु बहुश्रुतः, तद्यथा-जघन्यो मध्यम उत्कृष्टश्च । तत्र 'आचारप्रकल्पः' निशीथं तद्धारी जघन्यो बहुश्रुतः । मध्यमः 'कप्प' त्ति कल्प-व्यवहारधरः । उत्कृष्टो नवम-10 दशमपूर्वधरः ॥ ४.०२ ॥ सम्प्रति चिरप्रवजितद्वारमाह
चिरपव्वइओ तिविहो, जहण्णओ मज्झिमो य उकोसो। .. . चिरप्रव.
तिवरिस पंचग मज्झो, वीसतिवरिसो य उक्कोसो ॥४०३ ॥ जितद्वारम् चिरप्रव्रजितस्त्रिविधः, तद्यथा-जघन्यो मध्यम उत्कृष्टश्च । तत्र त्रिवर्षप्रव्रजितो जघन्यश्चिप्रवजितः । पञ्चवर्षप्रव्रजितो मध्यमः । विंशतिवर्षप्रवजित उत्कृष्टः ॥ ४०३ ॥ अथ केन बहुश्रुतेन चिरप्रव्रजितेन चाधिकारः ? इत्यत आह
बहुसुय चिरपव्वइओ, उ एत्थ मज्झेसु होति अहिगारो।
एत्थ उ कमे विभासा, कम्हा उ बहुस्सुओ पढमं ॥ ४०४॥ अत्र बहुश्रुतश्विरप्रवजितश्च यो मध्यस्ताभ्यामधिकारः । गाथायां सप्तमी तृतीयार्थे । अत्र क्रमे' कमविषये विभाषा कर्तव्या, सा चैवम्-कस्मात् प्रथमं बहुश्रुत उक्तः ? यतः प्रथमं 25 प्रवज्या भवति, ततः श्रुतम् , ततः प्रथमं चिरप्रवजितस्योपादानं युज्यते; नैष दोषः, नियमविशेषप्रदर्शनार्थ ह्येवमुपादानम्-यो बहुश्रुतः स नियमाचिरप्रव्रजितः, येन त्रिवर्षप्रवजितस्य निशीथमुद्दिश्यते, पञ्चवर्षप्रव्रजितस्य कल्प-व्यवहारौ, विंशतिवर्षप्रव्रजितस्य दृष्टिवादः, तेन न दोष, इति ॥ ४०४ ॥ सम्प्रति कल्पिकद्वारमाह
सुत्ते अत्थे तदुभय, उंबह विचार लेव पिंडे य ।
सिजा वत्थे पाए, उग्गहण विहारकप्पे य ॥ ४०५ ॥ कल्पिको द्वादशविधः, तद्यथा-सूत्रे १ अर्थे २ 'तदुभयस्मिन्' सूत्राथोंभयलक्षणे ३ १ पढमो ता० ॥ २ उवट्ठ वीचा ता० ॥
30 कल्पिक
-द्वारम्
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org