Page Text
________________
चशब्द
सून्चिता
अपरे
सूत्रगुणाः
८६.
20
5 दोषाः खल्वलीकादयः प्रागभिहितास्तैर्वर्जितं निर्दोषम् १ । सारवद् नाम 'बहुपर्यायम्' एकैकस्मिन्नभिधेये यत्रानेकान्यभिधानानीत्यर्थः २ । हेतुयुक्तं साधर्म्येण वैधम्र्येण वा हेतुना युक्तम्, अथवा हेतुः कारणं निमित्तमप्यनर्थान्तरम्, ततो यत् सकारणं तद् हेतुयुक्तमिति, यथा—“सुत्तत्तं सेयं जागरियत्तं वा सेयं" इत्यादि ३ ॥ २८३ ॥ अलङ्कृतं यत्रोपमादिरलङ्कारः । तत्रोपमायुक्तम्, यथा - " सूरेव सेणाइ समत्तमाउहे " । आदिग्रहणेन - नियमा अक्खरलंभो, माउक्कमनिङ्कुरं छवीजमगं । महुरत्तणमत्थघणत्तणं च सुते अलंकारा ॥
10
इति परिग्रहः ४ । उपनीतं खलु वदन्ति 'सोपनयं' सोपसंहारम् ५ । अनुपचारं नाम यत् 'काहलं ' फल्गुप्रायम्, तद् विपरीतं सोपचारम् ६ । मितं पदैः श्लोकादिभिर्वा, अमितं दण्डकैः ७ । मधुरं त्रिधा— सूत्रमधुरमर्थमधुरमुभयमधुरम् ८ । एतैरष्टभिर्गुणैरुपेतम् ॥ २८४ ॥ 15 चशब्दात्
30
अपक्खरम संदिद्धं, सारखं विस्सओमुहं । विष्णुधर्मोत्तर पुराण ३ कांड, अ. ५, श्लो. १. अत्थोभमणवज्रं च, सुत्तं सव्वन्नु भासियं ॥ २८५ ॥
अल्पाक्षरमसन्दिग्धं सारवद् विश्वतोमुखं 'अस्तोभं' स्तोभकरहितं अनवद्यम् इत्थम्भूतं सूत्रं सर्वज्ञभाषितम् ॥ २८५ ॥ तत्राल्पाक्षरं प्रतीतम् । असन्दिग्धादिपदव्याख्यानार्थमाहअत्थे दोस् ती व सामन्नभिहाणओ उ संदिद्धं ।
जह सिंघवं तु आणय, अत्थबहुत्तम्मि संदेहो ॥ २८६ ॥ उय- वइकारो हत्तिय, हीकाराई य थोभगा हुंति । व होइ गरहियं, अगरहियं होइ अणवत्रं ॥ २८७ ॥ यस्मिन्नर्थेऽभिधीयमाने द्वयोस्त्रिषु चार्थेषु सामान्याभिधानतः सन्देह उपजायते तत् सन्दि25 ग्धम्, यथा-सैन्धवमानयेत्युक्ते किं वस्त्रस्य ग्रहणम् ? आहोश्चित्पुरुषस्य ? उताहो लवणस्य ? इत्यर्थबहुत्वे सन्देहः । सारवत् नवनीतभूतम् । विश्वतोमुखं यत् सर्वतोऽधिकृतमर्थं प्रयच्छति ॥ २८६ ॥ अस्तोभा ऽनवद्ययोर्व्याख्यानमाह -
“उय इत्यादि" उत-वै-हॉ-हिप्रभृतीनामकारण प्रक्षेपाः स्तोभकाः तद्रहितमस्तोभकम् । अवद्यं भवति गर्हितं तत्प्रतिषेधादगर्हितमनवद्यम् ॥ २८७ ॥
एवंगुणजातीयं सूत्रं कथमुच्चरितव्यं पठनीयं वा ? तत आह
सनिर्युक्ति-भाष्य-वृत्ति के बृहत्कल्पसूत्रे
दोसा खलु अलियाई, बहुपज्जायं च सारखं सुतं । साहमेयरहेऊ, सकारणं वा वि हेउजुयं ॥ २८३ ॥ rants अलंकारो, सोवणयं खलु वयंति उवणीयं काहलमणोवयारं, दंडगममियं तिही महुरं ॥ २८४ ॥
[ अनुयोगाधिकारः
Jain Education International
२
१ तहा ता० विना ॥ श० १२ उ० २ पत्र ५५७ प्रभृ° भ० विना ॥
॥
" सुत्ततं भंते! साहू ? जागरियत्तं साहू ?" इत्यादिरूपं सूत्रं भगवत्यां ३ “उत वै द्द ही अकारणे एवमादीनां प्रक्षेपः" इति चूर्णो ॥ ४ °हादि •
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002510 |
| Book Title | Agam 35 Chhed 02 Bruhatkalpa Sutra Part 01 |
| Original Sutra Author | Bhadrabahuswami |
| Author | Chaturvijay, Punyavijay |
| Publisher | Atmanand Jain Sabha |
| Publication Year | 2002 |
| Total Pages | 296 |
| Language | Sanskrit, Prakrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_bruhatkalpa |
| File Size | 18 MB |