Page Text
________________
७
.
दृष्टान्तः
लक्षणदृष्टान्तः
खान-
10
सनियुक्ति-भाग्य-वृत्ति के बृहत्कल्पसूत्रे [अनुयोगाधिकारः
कंकहुए को दोसो, जं अग्गी तं तु न पयई दित्तो । काइटुक
को वा इयरे रागो, एमेव ये सूवकारस्स ॥ २२१ ॥ को द्वेषोऽमेः काङ्कटुके यदग्निर्दीप्तोऽपि तं न पचति !, को वा इतरस्मिन् रागो यत् पाचयति !, नैव कश्चित् । एवमत्रापि भावनीयम् ॥ २२१ ॥ अधुना लक्षणदृष्टान्तमाह
जे उ अलक्खणजुत्ता, कुमारगा ते निसेहिउं इयरे।।
रज्जरिहे अणुमन्नइ, सामुद्दो नेय विसमो उ ॥ २२२ ।। यथा 'सामुद्रः सामुद्रलक्षणपरिज्ञाता राज्ञि व्यपगते तस्य ये कुमारा अलक्षणयुक्तास्तान् निषिध्य 'इतरान्' लक्षणोपेतान् राज्यानिनुमन्यते, न च स तथाऽनुमन्यमानः 'विषमः' राग-द्वेषवान् , एवमत्रापि द्रष्टव्यम् ॥ २२२ ॥ स्वप्नद्दष्टान्नमाद -
जो जह कहेइ सुमिणं, तस्स तह फलं कहेइ तन्नाणी । दृष्टान्तः
रत्तो वा दुट्ठो वा, न यावि वत्तव्ययमुवेह ॥ २२३ ।। यो यथा खप्नं कथयति तस्य तथा 'तज्ज्ञानी' खमज्ञानी खमफलं कथयति, न च स तथा कथयन् रक्त इति वा द्विष्ट इति वा वक्तव्यतामुपैति, एवमत्रापि ॥ २२३ ॥
एवमेकान्तेनायोग्या ये शिप्यास्तेषां परिहारे राग-द्वेषाभावे दृष्टान्ता अमिहिताः । सम्प्रति 16 कालान्तरयोग्यानपरिणतान् क्रमेण परिणामयतो राग-द्वेषाभावे दृष्टान्तमा(न्ताना) ह अम्यादयो
___ अग्गी बाल गिलाणे, सीहे रुक्खे करीलमाईया।
अपरिणयजणे एए, सप्पडिवक्खा उदाहरणा ॥ २२४ ॥ 'अपरिणते जने' कालान्तरयोग्ये एतानि 'सप्रतिपक्षाणि' पूर्वमयोग्यतायां पश्चाद् योग्यतायामित्यर्थः उदाहरणानि । तद्यथा-अनिर्बालो ग्लानः सिंहो वृक्षः 'करीलं' वंशकरीलम् ,
20 आदिशब्दाद्वक्ष्यमाणहस्त्यादिदृष्टान्तपरिग्रहः ॥ २२४ ॥ तत्र प्रथमममिदृष्टान्तमाहअग्नि
जह अरणीनिम्मविओ, थोवो विउलिंधणं न चाएइ । दहिउं सो पज्जलिओ, सव्वस्स वि पञ्चलो पच्छा ।। २२५ ॥ एवं खं थूलबुद्धी, निउणं अत्थं अपञ्चलो घेत्तुं ।
सो चेव जणियबुद्धी, सव्वस्स वि पच्चलो पच्छा ॥ २२६ ॥ 25 यथा अरणिनिर्मापितः स्तोको वहिर्विपुलमिन्धनं न दग्धुं शक्नोति, स एव पश्चात् प्रज्व
लितः सर्वस्यापीन्धनजातस्य दहने 'प्रत्यलः' समर्थः ।। २२५ ॥ ____ एवमग्निदृष्टान्तेन प्रथमतः शिप्यः स्थूलबुद्धिः सन् निपुणमर्थ ग्रहीतुमप्रत्यलः । पश्चात् स एव शास्त्रान्तरैः 'जनितबुद्धिः' उत्पादितबुद्धिः सर्वस्यापि शास्त्रस्य ग्रहणप्रत्यलो भवति
॥ २२६ ॥ बालदृष्टान्तमाहबाल- 30 देहे अभिववृते, बालस्स उ पीहगस्स अभिवुड्डी । दृष्टान्ती
अइबहुएण विणस्सइ, एमेवऽहुणुट्टिय गिलाणे ॥२२७॥ • १ तं न पचते इद्धो ता० ॥ २ य सुत्तकारस्स ता० ॥ ३ निसिद्धि ता० ॥ ४ रत्तो त्ति य दुट्टो त्ति य न ता० ॥ ५ तु ता० ॥
दृष्टान्ताः
दृष्टान्तः
ग्लान
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002510 |
| Book Title | Agam 35 Chhed 02 Bruhatkalpa Sutra Part 01 |
| Original Sutra Author | Bhadrabahuswami |
| Author | Chaturvijay, Punyavijay |
| Publisher | Atmanand Jain Sabha |
| Publication Year | 2002 |
| Total Pages | 296 |
| Language | Sanskrit, Prakrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_bruhatkalpa |
| File Size | 18 MB |