SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 598
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ पुरुषवाद और पुरुषकार ५३७ सन्दिग्धव्यतिरेकत्वान्न गमकत्वम्। यथा सामग्र्या धूमो जन्यमानो दृष्टस्तां नातिवर्त्तते इत्यन्यत्रापि समानम्- कार्य कर्तृकरणादिपूर्वकं कथं तदतिक्रम्य वर्तेतातिप्रसंगात्।" -प्रमेयकमलमार्तण्ड, द्वितीय भाग, पृष्ठ १०२ १३५. "तस्य कारणत्वमात्रेणैवाविनाभावनिश्चयात्, धूममात्रस्याग्निमात्रेणाविनाभाव निश्चयवत्। घटादिलक्षणकार्यविशेषस्य तु कारणविशेषेणाविनाभावावगमः चान्दनादिधूमविशेषस्याग्निविशेषेणाविनाभावावगमवत्-प्रमेयकमलमार्तण्ड, द्वितीय भाग, पृष्ठ १२१ १३६. “अदृष्टं चेतनाधिष्ठितं कार्ये प्रवर्ततेऽचेतनत्वात्तन्त्वादिवत्।" ___-प्रमेयकमलमार्तण्ड, द्वितीय भाग, पृष्ठ १०६ १३७. "तथा वार्तिककारेणापि प्रमाणद्वयं तत्सिद्धयेऽभ्यधायि- महाभूतादि व्यक्त चेतनाधिष्ठितं प्राणिनां सुख-दुःखनिमित्तं रूपादिमत्त्वात्तुर्यादिवत्। तथा पृथिव्यादीनि महाभूतानि बुद्धिमत्कारणाधिष्ठितानि स्वासु धारणाद्यासु क्रियासु प्रवर्त्तन्तेऽनित्यत्वाद्वास्यादिवत्।" -प्रमेयकमलमार्तण्ड, द्वितीय भाग, पृष्ठ १०६ १३८. "अचेतनवच्चेतनस्यापि चेतनान्तराधिष्ठितस्य विष्टिकर्मकरादिवत् प्रवृत्त्युपलम्भात्, महेश्वरेप्यधिष्ठातृ चेतनान्तरं परिकल्पनीयम्।" -प्रमेयकमलमार्तण्ड, द्वितीय भाग, पृष्ठ १२८ १३९. 'अदृष्टापेक्षस्यास्य कार्यकर्तृत्वे तत्कृतोपकारोऽवश्यंभावी अनुपकारकस्यापेक्षायोगात्। तस्य चातो भेदे संबंधासम्भवः। सम्बन्धकल्पनायां चानवस्था।' -प्रमेयकमलमार्तण्ड, द्वितीय भाग, पृष्ठ १३५ १४०. सहकारित्वस्यैककार्यकारित्वलक्षणत्वात्। इत्यप्यसाम्प्रतम्, सहकारिसव्यपेक्षो हि कार्यजननस्वभावः तस्यादृष्टादिसहकारिसन्निधानाद्यदि प्रागप्यस्ति तदोत्तरकालभावि सकलकार्योत्पत्तिस्तदैव स्यात्। तथाहि यद्यदा यज्जननसमर्थ तत्तदा तज्जनयत्यव यथान्त्यावस्थाप्राप्तं बीजमंकुरम्, प्रागप्युत्तरकालभाविसकलकार्यजनन- समर्थश्चैकस्वभाव- तयाभ्युपगतो महेश्वर इति। तदा तदजनने वा तज्जननसामर्थ्याभावः। -प्रमेयकमलमार्तण्ड, द्वितीय भाग, पृष्ठ १३६ १४१. तज्जननसमर्थस्वभावोप्यसौ सहकार्यऽभावात्तथा तन्न जनयति। -प्रमेयकमलमार्तण्ड, द्वितीय भाग, पृष्ठ १३६ १४२. 'इत्यपि वार्तम्, समर्थस्वभावस्यापरापेक्षाऽयोगात्। 'समर्थस्वभावश्चापरापेक्षश्च' इति विरुद्धमेतत्'। -प्रमेयकमलमार्तण्ड, द्वितीय भाग, पृष्ठ १३६ १४३. सांख्यकारिका, कारिका ५६ पर तत्त्व कौमुदी Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.002509
Book TitleJain Darshan me Karan Karya Vyavastha Ek Samanvayatmak Drushtikon
Original Sutra AuthorN/A
AuthorShweta Jain
PublisherParshwanath Shodhpith Varanasi
Publication Year2007
Total Pages718
LanguageHindi
ClassificationBook_Devnagari & Philosophy
File Size11 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy