________________
पूर्वकृत कर्मवाद ४५१ २७२. "कर्ता चात्र कर्मणो जीवः, करणसमेतत्वात्, दण्डादिकरणयुक्तकुलालवद् घटस्य,
करणं चेह जीवस्य कर्म निवर्तयतः शरीरमवगन्तव्यम्। एवं देहस्याप्यात्मैव कर्ता, कर्मरूपं करणं कर्मकरणं तत्संभवात् तद्युक्तत्वात्, दण्डादिकरणसमेतकुलाल
वदिति।" -विशेषावश्यक भाष्य गाथा १८१५ की टीका २७३. विशेषावश्यक भाष्य गाथा १८१७ २७४. अण्णयरमणिव्वत्तियकज्ज बीयं-कुराण जं विहयं। तत्थ हओ संताणो कुक्कुडि-अंडाइयाणं च।।
- विशेषावश्यक भाष्य गाथा १८१८ २७५. विशेषावश्यक भाष्य, गाथा १८१९ २७६. "जीवस्य कर्मणश्च योऽयं परस्परं योगः सोऽनादिः सन् किं जीव-नभसोरिवानन्तः, अथ कांचनो-पलयोरिव सान्तोऽपि स्यात्।"
-विशेषावश्यक भाष्य गाथा १८२० की टीका २७७. "द्विधाऽप्ययमविरुद्धः, तत्र प्रथमोऽनाद्यनन्तरूपोऽभव्यानां द्रष्टव्यः। यस्तु कांचनो-पलयोरिवानादिः सान्तोऽसौ भव्यानां विज्ञेयः।"
-विशेषावश्यक भाष्य गाथा १८२०, १८२१ की टीका २७८. विशेषावश्यक भाष्य, गाथा १९४० २७९. इह स्वकृतप्रकृष्टपापफलभोगिनस्तावत् क्वचिद् नारकाः प्रतिपत्तव्यास्ते च यदि
प्रपन्नाः, 'तेणं त्ति' तर्हि तेनैव प्रकारेण स्वोपार्जितसुष्ठुबहुकपुण्यफलभुजः सुरगणा अपि प्रतिपत्तव्याः। अत्राहनन्विहैवातिदुःखितनरास्तियंञ्चश्चातिदुःखदुःखितअत्राहनन्विहैवातिदुःखितनरास्तिर्यञ्चश्चातिदुःखदुःखित प्रकृष्टपापफलभुजो भविष्यन्ति, तथा, मनुष्या एवातिसुखिताः प्रकृष्टपुण्यफलभुजो भविष्यन्ति, किमदृष्टनारक-देवपरिकल्पनया? इति। तदयुक्तम्, प्रकृष्टपापफलभुजां सर्वप्रकारेणापि दुःखेन भवितव्यम्, न चातिदुःखितानामपि नर-तिरश्चां सर्वप्रकारं दुःखं दृश्यते, सुखदपवनाऽऽलोकादिसुखस्य सर्वेषामपि दर्शनात्। प्रकृष्टपुण्यफलभुजामपि सर्वप्रकारेणापि सुखेन भवितव्यम्, न चेहातिसुखितानामपि नराणां सर्वप्रकारं सुखमवलोक्यते, पूतिदेहोद्भवस्य रोगजरादिप्रभवस्य च दुःखस्य तेषामपि सद्भावात्। तस्मात् प्रकृष्टपापनिबन्धनसर्वप्रकारदुःखवेदिनो नारकाः प्रकृष्टपुण्यहेतुकसर्वप्रकारसुखभोगिनो देवाश्चाभ्युपगन्तव्या एवेति।।
- विशेषावश्यक भाष्य गाथा १८७४ की टीका २८०. विशेषावश्यक भाष्य, गाथा १९२०
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
