SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 388
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ नियतिवाद ३२७ निमित्तानीति धर्माधर्माद्यदृष्टापेक्षस्यैवात्मनः सुख - दुःखाद्युत्पत्तौ सामर्थ्य न तन्निरपेक्षस्येत्यादीनि निमित्तानि यानि पूर्वमुपदर्शितानि नियतिवादोपोद्बलकानि, तानि निमित्तानि नियत्या नियमितानि कारणानि इत्यवारितम्।' -द्वात्रिंशत्द्वात्रिंशिका, निर्यात द्वात्रिंशिका, श्लोक ६ पर आचार्य विजयलावण्यसूरि टीका १३१. सजातीय-विजातीयव्यावृत्तेन स्वभावानुगतेनैव रूपेण सर्वे भावा भवन्ति । यस्माद् हेतोः निश्चितम् भावाः नैयत्यनियामकतत्त्वान्तरोद्भवाः । हेत्वन्तरमाह नियतिकृतप्रतिनियतधर्मोपश्लेषात् । - शास्त्रवार्ता समुच्चय, स्तबक २ श्लोक १३२. शास्त्रवार्ता समुच्चय, स्तबक २, श्लोक ६१ १३३. “दृश्यते हि तीक्ष्णशस्त्राद्युपहतानामपि मरणनियतताभावेन मरणम्, जीवननियततया च जीवनमेवेति । " - शास्त्रवार्ता समुच्चय, स्तबक २, श्लोक ६१ की टीका ६१ की टीका १३४. शास्त्रवार्ता समुच्चय, स्तबक २, श्लोक ६२ १३५. “प्रमाणसिद्धेऽर्थे बाधानवतारात् नियतरूपावछिन्नं प्रति नियतेरेव हेतुत्वात्, अन्यथा नियतरूपस्याप्याकस्मिकताऽऽपत्तेः" - शास्त्रवार्ता समुच्चय, स्तबक २, श्लोक ६२ की टीका १३६. शास्त्रवार्ता समुच्चय, स्तबक २, श्लोक ६३ १३७. “किंच दण्डादिसत्त्वेऽवश्यं घटोत्पत्तिरिति न सम्यग् निश्चयः तत्सत्वेऽपि कदाचिद् घटानुत्पत्तेः, किन्तु संभावनैव, इति न दृष्टहेतुसिद्धि:, 'यद्भाव्यं तद्भवत्येव' इति तु सम्यग् निश्चयः " - शास्त्रवार्ता समुच्चय, स्तबक २, श्लोक ६३की टीका १३८. " न चैवं कार्योत्पत्तेः पूर्वं नियत्यनिश्चयात् प्रवृत्तिर्न स्यादिति वाच्यम्, अविद्ययैव प्रवृत्तेः, फललाभस्य तु यादृच्छिकत्वादिति दिग्।" - शास्त्रवार्ता समुच्चय, स्तबक २, श्लोक ६३ की टीका Jain Education International १३९. शास्त्रवार्ता समुच्चय, २.६४ १४०. लोक तत्त्व निर्णय, पृ. २२ पर श्लोक १५ १४१. "नास्ति" इत्यादि, नास्त्यात्मा इति चार्वाकमते, न नित्य इति क्षणिकवादिमते, न कर्ता न भोक्तेति सांख्यमते, यद्वा न कर्तेति सांख्यमते, न भोक्तेत्युपचरितभोक्तृत्वस्याप्यनभ्युपगमाद्वेदान्तिमते, नास्ति निवृत्तिः सर्वदुःखविमोक्षत्वलक्षणेति नास्तिकप्रायाणां सर्वज्ञानभ्युपगन्तृणां यज्वनां मते, अस्ति मुक्तिः परं तदुपायो नास्ति सर्वभावानां नियतत्वेनाकस्मादेव भावादिति For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.002509
Book TitleJain Darshan me Karan Karya Vyavastha Ek Samanvayatmak Drushtikon
Original Sutra AuthorN/A
AuthorShweta Jain
PublisherParshwanath Shodhpith Varanasi
Publication Year2007
Total Pages718
LanguageHindi
ClassificationBook_Devnagari & Philosophy
File Size11 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy