Page Text
________________
कारि० ६५.] ७. सप्तमः प्रस्तावः
१२१ उपलम्भव्यबस्थायाः सामग्रीभेदेऽपि एकत्र प्रत्यवमर्श बालादिवद् , भावान्तरस्मरणाच्च । निरंशस्याऽनेकत्र वृत्तिविरोधः । आत्मवृत्तेरर्थान्तरसम्बन्धाभावे साकल्यवैकल्यतः यामः स्वयमंशे स्ववृत्तिरनवस्था च । वा (क) स्यचित् सकलपरिणामिनः कर्मावरणचित्रात्मनोऽधिष्ठानभेदे सकृत् सम्सवप्रसङ्गेन देवदत्तवत् । पुद्गलानाम् असज्येयं तत्त्वं शब्दादिभेदतः, परिणामादेरेककारणप्रत्यनीकनियमे भेदानामविरोधः । चैतन्येषु प्रसङ्गः, तदत्यये निरू (रु) पाख्यत्वं संविदान (दांत) दीक्षणव्याप्तेः ।
७५. सुखादिसंविद्विषयस्य तत्परिणामविज्ञानात्मनः परत्रावृत्तावचेतनज्ञानसङ्गम आत्मकायेपरिसमाप्तिः। अज्ञानस्य वा सुखादित्वे शब्दादिव्यतिरेकिणोऽभावः। कचिद् भावनाविशेषे विशेषदृष्टौ तदेतव (तद) निमित्तमिति नियोगासिद्धौ चैतन्यपरितापवत् परापरभाविनियमभेदाभेदयोः कुतः प्रकृतिविकारव्यवस्था ? स्वयमवि-10 कारिणो विकारकल्पनायाम् आत्मनोऽपि गुणान्तरस्य तथापरिणामे निमित्तमात्राविशेषेण समवायनियमो मा भूत् ; समाचार्या समवाया) विशेषतो द्रव्यगुणकर्मसामान्यविशेषनियमो वा। न खल्वारम्भकावयवान्योन्यावाप्तिर्जन द (? तिरेकेण प्रभवप्रध्वंसो यतः पदार्थभेदः। सम्बन्धविशेषस्पर्शादिमतामनियतस्निग्धरूपाणां भावात् , येन सूक्ष्मकठिनादिविशेषाः स्थूलद्रव्यादिकमारभन्ते, तत्समस्थाने न तथा भवेयुरलर (लम) 15
र्थान्तरकल्पनया। तूलोपलादिस्पर्शवैश्वरूप्ये कचिद् विशेषः, जातिभेदे कथमानन्त्यं न स्यात्, भूतानामत्यन्तसम्बन्धगन्धादिरसङ्करे चित्रः समाधिः ।
७६. पार्थिवादिविशेषेषु पुद्गलः स्पर्शादिमान् खलस्नेहो घृ (धा) रणादिभिर्गुणपर्यायैः स्पर्शादिस्वभावान्वयैः अयं सुखदुःखादिविज्ञानोपयोगवघ्यावृत्त्यनुगमात्मकः। तथाहि-नायं स्पर्शः संस्थानादिमान् नापि तत्स्वभावः स्पर्शादिमान तव्यति- 20 रितो निरुपाख्यः । परस्परविवेके स्वभावप्रतिबन्धो मा भूत् । तदुद्भूतवृत्तौ दृश्येतरस्वभाव अनुभूतविरोधे स्वभावस्य स्वभावपरिहारे अत्यन्तनिवृत्तिप्रसङ्गः। परापरपर्यायावाप्तिपरिहारस्थितिलक्षणोऽर्थः स्पर्शादिविशेषक्रमवर्ति तविद्गमा ( तद्विगमा) सम्भवे अस्त्यन्तरम् उत्पादविगमधौव्यवत् प्रगलेतरयोः सम्मवस्थानपरिणामविरो धेऽपि । न वै दु ( ६ ) टाद् गरिष्ठमिष्टम् । तद्विशेषोपपत्ती___अन्त [:] ज्योतिः स्वतः सिद्धमनुमानानुरोधतः ॥६॥
७७. स्वतः सिद्धं चै [त ] न्यं भूतेभ्यः परम् । विरुद्धकर्मविशेषकल्पनायां सम्सवातुपपचिंतः तत्त्वव्यपस्थितेरन्यथाऽपरिसंख्यानम् । परस्परपरिणामस्थितौ समदाय (ये) तत्स्वभावाभावो न्योमादिवत् । शरीरादेः पुंगल (पुद्गल) स्वभावानतिरेकः। बधा च स्कन्धयदनिवृत्तिःप्राणादीनां सामग्रीसाकल्येन वृत्तेरसनि (१) क्षयोपलक्षणादौ 30 प्रमाणान्तरं विरुद्धम्, तन्मात्रानुबन्धिनि तदयोगः। परिणामादेः तुल्यः पर्यनुयोगः।
25
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002504 |
| Book Title | Akalanka Granthtrayam |
| Original Sutra Author | Bhattalankardev |
| Author | Mahendramuni |
| Publisher | ZZZ Unknown |
| Publication Year | 1969 |
| Total Pages | 390 |
| Language | Prakrit |
| Classification | Book_Devnagari & Philosophy |
| File Size | 21 MB |