________________
कारि० १५-१६.] ३. तृतीयः प्रस्तावः
१०१ १६. साधनस्य कचिदुपलम्भेऽपि विरोधाविरोधयोः तदर्थत्वात् । दोषावरणपरिक्षये वचनादेः सम्भवो नान्यतः ।
अन्यथा सम्भवज्ञान (नं) कुतका भ्रान्तिकारणम् ॥१५॥
२०. विवक्षातो वाचोवृत्तेरन्यत्रानुपलम्भेन सर्वतः तदभावे व्यतिरेकचिन्ता मिथ्योहः, सुप्तप्रमत्तयोः तदभावेऽपि दर्शनाद् , हेतुसन्निधानासनिधानाविशेषः करण-b शक्त्यनुविधानात् ।
विज्ञानगुणदोषाभ्यां वाग्वृत्तेर्गुणदोषता।
वाञ्छन्तो वा न वक्तारः शास्त्राणां मन्दबुद्धयः ॥१६॥ 3 २१. शरीरं यदि गुणदोषकारणं तन्निर्हासातिशयानुविधानम् । तेषां शरीरस्थितिहेतुत्वे तत्रानुपरमः स्यात् । दोषावरणकारणत्वे तत्प्रकर्षापकर्षाविरोधः । तदा-10 त्मकत्वे पुरुषस्यैकभावे निवृत्तिः चैतन्यवत् । तद्गुणदोषानुविधायिनी वर्णपदवाक्यानुपूर्वी दोषया( जा )ति विशेषयेद् , विवक्षायामपि अविषये स्वयमप्रवृत्तेः ।
प्रत्यक्षनिर्णयान्नतें सामान्यानुस्मृतिस्ततः। प्रत्यभिज्ञा ततस्तर्कः ततः साध्यपरिग्रहः ॥१७॥ आत्मैव मतिमा (मान्) दृष्टसामान्याभिनिबोधतः। परोक्षेऽप्यविनाभावमुपैति श्रुतपाटवात् ॥१८॥ ॥छ।।
इति प्रमाणसङ्ग्रहे द्वितीयः प्रस्तावः ॥
15
३. तृतीयः प्रस्तावः
20
अनुमानसमासार्थमनुमानमतः परम् । प्रमाणं कचिदेकस्य विधानप्रतिषेधयोः॥१९॥
$ २२. साध्याविनाभावे सहक्रमसंयोगलक्षणे साधनस्य साक्षात्कृते साध्य(ध्या) र्थसमाक्षिप्तः तत्र स्मृतिविकल्प (ल्पः) कुतश्चित् प्रमाणम् , कथन ऊहादिः । खसंवेदनेऽपि समारोपव्यवच्छेदाभावात्, इव (इत) रथा विप्रतिपत्तेरनन (नु) मानम् , स्वतो [5] सिद्धस्य साधनान्तरेऽप्यनवस्था । अयुक्तम्-१.) “नाप्रत्यक्षमनुमानव्यतिरिक्तं मानम्" इति । सर्वत्र संवादाविशेषे तद्विधिप्रतिषेधयोर्विप्रतिषेधः 25 शास्त्रानुमानवत् ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
