________________
तृतीयं योगस्थानम्
395
कर्मण्यताय । इयमुच्यते अविधुरप्रयोगता।
तत्र सम्यक्प्रयोगता कतमा। अधिमुच्याधिमुच्या[8]लम्बनस्य विभावनया सम्यक्प्रयोग इत्युच्यते। स चेदशुभाप्रयुक्तो भवत्यशुभां चाशुभाकारैर्मनसिकरोति । निमित्तमात्रानुसारिण्या विपश्यनया [1] तेन मनसिकारस्तदालम्बनो मुहुर्मुहुविभावयितव्यो, मुहुर्मुहुः संमुखीकर्तव्यः ।
. विभावना पुनः पञ्चविधा अध्यात्मचित्ताभि12B-1|| संक्षेपतः । अस्मृत्यमनसिकारतः। //[1] तदन्य
मनसिकारतः। प्रतिपक्षमनसिकारतः । आनिमित्तधातुमनसिकारतश्च । तत्र नवाकारचित्तस्थित्या विपश्यना पूवंगमया अध्यात्म चित्ताभिसंक्षेपतः । सर्वनिमित्तवैपुल्येन आदितः । अविक्षेपायोप निबध्नतो[5]स्मृत्यमनसिकारतः। समाहितभूमिकादालम्बनालम्बनान्तरं समाहितभूमिकमेव मनसि कुर्वतस्तदन्य[2] मनसिकारतः। शुभताप्रतिपक्षेणाशुभांता (भतां) यावद्वितर्कप्रतिपक्षेण आनापानस्मृति । रूपप्रतिपक्षेणाकाशधातु[ ] मनसि कुर्वतः प्रतिपक्षमनसिकारतः । सर्व्वनिमित्तानाममनसिकाराद[T]निमित्तस्य च धातोर्मनसिकारादानिनिमित्तधातुमनसिकारतः । अपि च। व्याप्य तदालम्बनं विभावनालक्षणं व्यवस्थापि[3]तमस्मिस्त्वर्थे अध्यात्म निमित्ताभिसंक्षेपतः । अस्मृत्यमनसिकारतश्चाभि