________________
द्वितीयं योगस्थानम
319
कदाचित्समाधि परिपूरयिष्यामि । अनुशयांश्च प्रहास्यामि । पापकानामकुशलानां धर्माणां व्यायामो
यावत्प्रतिपक्षभावनायामविन्यस्तप्रयोगया, श्रद्धायाम(contd. from p. 318) (ii) श्रद्धा कर्मफलसत्यरत्नेष्वभिसंप्रत्ययः प्रसादश्चेतसोऽभिलाषः । श्रद्धा हि
विधा प्रवर्तते । सति वस्तुनि गुणवत्यगुणवति वा संप्रत्ययाकारा । सति गुणवति च प्रसादाकारा। सति गुणवति च प्राप्तुमुत्पादयितुं वा शक्येऽभिलाषाकारा। चेतसः प्रसाद इति श्रद्धा हि चित्तकालुष्यवरोधिकीत्यतस्तत्संप्रयोगे क्लेशोपक्लेशमलकालुष्यविगमाच्चित्तं श्रद्धामागम्य प्रसीदतीति चेतसः प्रसाद उच्यते, Tvbh., p. 32; श्रद्धा' ... अस्तित्व-गुणवावशक्तत्वेष्वभिसंप्रत्ययः प्रसादोऽभिलाषः। छन्दसग्नि
श्रयदानकमिका, Asm., p. 6; (iv) प्रश्रब्धिः दौष्ठुल्यप्रतिपक्ष: कायचित्तकर्मण्यता। दौष्ठुल्यं कायचित्तयोर
कर्मण्यता सांक्लेशिकधर्मबीजानि च। तदपगमे प्रश्रन्धिसद्भावात् । • • • •Tvbh., p. 33; प्रश्रब्धिः . • • कायचित्तदौष्ठुल्यानां प्रतिप्रश्रब्धेः कायचित्तकर्मण्यता सर्वावरणनिष्कर्षणकर्मिका। Asm., p. 6; स्मृतिः संस्तुते वस्तुन्यसंप्रमोषश्चेतसोऽभिलपनता। संस्तुतं वस्तु पूर्वानुभूतम् । आलम्बनग्रहणाविप्रणाशकारणत्वादसंप्रमोषः । पूर्वगृहीतस्य वस्तुनः पुनः पुनरालम्बनाकारस्मरणमभिलपनता। सा पुनरविक्षेपकमिका। आलम्बनाभिलपने सति चित्तस्यालम्बनान्तरे आकारान्तरे वा विक्षेपाभावादविक्षेपकमिका, Tvbh., p. 31; स्मृतिः' . ' 'संस्मृते वस्तुनि चेतसः असंप्रमोषोऽविक्षेपकमिका।, Asm., p. 6; see,
Yogasthāna, I; (vi) on सम्प्रजन्य see Yogasthāna, I; (vii) चेतना · · · 'चित्ताभिसंस्कारो मनस्कर्म । कुशलाकुशलाव्याकृतेषु चित्त
प्रेरणमिका । ibid, pp. 5-6; cp. Tvbh., p. 24; (viii) cp. Asm., p. 6 : उपेक्षा · · ·सवीर्यकानलोभद्वेषामोहान्निश्रित्य
या संक्लिष्ट विहारवरोधिकी चित्तसमता चित्तप्रशठता चित्तस्यानाभोगावस्थितता। संक्लेशानवकाशसन्निश्रयदानकर्मिका।, for details and elaboration, see, Vsm., pp. 322-5 sq., cp. pp. 266-7; see also Vbh. p. 259 sq., 255.56; Psm., pp. 466-76.