Shravak Bhoomi

SR No.: 002436
Original Sutra Author: N/A
Author: Karunesha Shukla
Publisher: Kashi Prasad Jayaswal Research Institute
Total Pages: 618
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 10 MB

Page 348

242
श्रावकभूमौ नैष्क्रम्यभूमिः
चेतना, श्रोत्रघ्राणजिह्वकायमनः संस्पर्शजा चेतना[1] चेतनां च संज्ञा च स्थापयित्वा ॥ ये तदन्ये चैतसिका धर्माः ॥ __तत्र विज्ञानस्कन्धः कतमः'। यच्चित्तं मनोविज्ञानं [1] ते पुनः षड्विज्ञानकायाः । चक्षुर्विज्ञानं श्रोत्र घ्राणजिह्व कायमनोविज्ञानं । सा चैषा वेदना संज्ञा संस्कारस्तच्चैतद्विज्ञानं । अतीतानागतप्रत्युत्पन्न
(contd. from p. 241)
किं पन तं ति? सङ्खारा येव · · · ते अभिसङ्खरणलक्खणा, आयूहनरसा विप्फारपच्चुपट्टाना सेसक्खन्धत्तयपदट्ठाना । ...; cp. XIV.131-2; see PF, 257; Buddhaghosa enumerates thirtysix kinds of Saṁskāras, ibid; Asanga enumerates fiftytwo dharmas, ibid pp. 5-6 under Samskāraskandha : ते पुनः कतमे। स्पर्शश्छन्दोऽधिमोक्षः स्मृतिः समाधिः प्रज्ञा श्रद्धा हीरपत्राप्यमतोलोभोऽद्वेषोऽमोहो वीर्य प्रश्रब्धिरप्रमाद उपेक्षा अविहिंसा रागः प्रतिधो मानोऽविद्या विचिकित्सा सत्कायदृष्टिरन्तग्राहदृष्टिं दृष्टिपरामर्शः मिथ्यादृष्टि: क्रोध उपनाहो म्रक्षः प्रदाश ईर्ष्या मात्सर्य माया शाठ्यं मदो आह्रीक्यमनपत्राप्यं स्त्यानमौद्वत्यं आश्रद्ध्यं कौसीद्यं मुषितस्मृतिताऽसंप्रजन्यं विक्षेपो मिद्धं कौकृत्यं वितर्को विचारश्च ।; for details and discussions on this point, see Adv., Vs. 112-5, pp. 68-76, pp. 84-5 sq., AK, II.24-32, 35-6; PVS, pp. 11-2; Asm., pp. 11-2; cp. Ada., ibid: संस्कृतधर्मेषु संस्काराः संस्कुर्वन्ति विविधान् धर्मानिति संस्कारस्कन्धः । स द्विविधः । चित्तसंप्रयुक्तः चित्तविप्रयुक्तश्च ॥ 1. cp. Vbh., p. 14 : यं किञ्चि विआणं अतीतानागतपच्चुप्पन्नं अज्झतं
वा बहिद्धा वा · · · दूरे सन्तिके वा तदेकज्झ · · ·अभिसङ्खिपित्वा अयं वुच्चति विणक्खन्धो ।; see, pp. 14-7; S. N., III.312; M. N., I.
361; SVA, p. 21; cp. Asm., pp. 11-2 : विज्ञानस्कन्धव्यवस्थानं कतमत् । यच्चित्तं मनो विज्ञानमपि । तत्र चित्तं कतमत् । स्कन्धधात्वा
(contd. on p. 243)