________________
नैष्क्रम्यभूमिः
45
वेदितव्यः । विपर्ययाद्दशभिश्चैव कारणः सम्पन्नः । aaमैर्दशभिः कारणैविपन्नो भवति । आदित एव दुर्गृहीतो भवत्यतिलीनो भवत्यनिसृतो भवति, प्रमादकौसीद्यपरिगृहीतो भवति । मिथ्या प्रणिहितो भवति । आचारविपत्त्या प [ 6 ] रिगृहीतो भवत्याजीवविपत्त्या परिगृहीतो भवत्यन्तद्वयपतितो भवति ॥ अनैर्याणिको भवति । समादानपरिभ्रष्टश्च भवति ॥
तत्र कथमादितो दुर्गा हीतं शीलं भवति । यथापी हैकत्यो राजाभिनिर्णीतो वा, प्रव्रजितश्चौराभिनिर्णीतो वा ऋणार्त्तोवा, भयार्त्तो वा, वा, अ ( आ )
1. cp. Vbh., p. 431 : यो कायिको वीतिक्कमो वाचसिको वीतिक्कमो कायिकवासिको वीतिवकमो अयं वुच्चति 'सीलविपत्ति' । सब्बं पि दुस्सील्यं सीलविपत्ति । ; cf. As, p. 45: सीलविनासिका असंवरसंखाता सीलस्स विपत्ति सीलविपत्ति; cf. also, AN, I. 249 : कतमा च, भिक्खवे, सीलविपत्ति ? इध, भिक्खवे, एकच्चो पाणातिपाती होति, मुसावादी होति, पिसुरणवाचो होति, सम्फापलापी होति । अयं वुच्चति सीलविपत्ति, but see Mahāvagga, p. 191. चत्तारि पाराजिकानि, तेरस सङ्घादिसेसा, असं सीलविपत्ति, also Psm and GM, III. 2, p. 116; but see Mahāvagga, p. 243 which is identical to D. N., 1.68; in the nikāyas we meet with the five adinavas of śīlavipatti, A. N., II.491, D. N.. I.68, etc.
पञ्चिमे, भिक्ख्वे, आदीनवा दुस्सीलस्स सीलविपत्तिया । कतमे पञ्च ? इध, भिक्खवे, दुस्सीलो सीलविपन्नो पमादाधिकरणं महति भोजनानि निगच्छति । दुस्सीलस्स सीलविपन्नस्स पापको कित्तिसद्दो अब्भुग्गच्छति । दुस्सीलो सीलविपनो यं यदेव परिसं उपसंकमति • अविसारदो उपसंकमति मकुभूतो । ... दुस्सीलो सीलविपन्नो सम्मुळहो । कालं करोति । 'दुस्सीलो सीलविपन्नो कायस्स भेदा परं मरणा अपायं दुग्गतिं विनिपातं निरयं उपपज्जति । अयं भिक्खवे पञ्चमो आदानवो दुस्सीलस्म सीलविपत्तिया; cp. दुःशीलो भवति पापधर्मा, Adv, Vs. 169; Ś S, pp. 41-2; cf. Vsm., I.143 f; 153158, especially para 154; cp. A. N., III. 251-6.