Page Text
________________
भ्वादिगण: (१)
२१
ज: ( तु० उ० २।११० ) इति सिद्धम् । जुतिरिति दुर्ग:- प्रजुतत् प्रजोतीत् ॥३०,३१॥
२८. विथ वेr याचने । वेथते, अविवेथत् । किति विशेष:विथितः, वेथितः । कौशिकस्तु प्रविथुर सिद्धये यातन इत्याह, तन्न, व्यथेः सम्प्रसारणं किच्च ( उ० १।३६ ) इति सिद्धेः || ३२, ३३।। २९. श्रथि शैथिल्ये । शैथिल्यमगाढता । श्रन्थते, श्रन्थेश्चेति वक्तव्याद्' ( काशिका ६ । ४ । १२२) एत्वाभ्यासलोपो न स्तः, तत्र हि श्रन्थिरूपोपादानेन श्रन्य ग्रन्थ सन्दर्भे ( तु० ६।४५) इत्यस्य ग्रहणम् - शश्रन्थे, श्रन्येऽत्राप्याहुः । इदित्त्वादनुनासिकलोपाभावः श्रेथे इति तूदाहरन् वृत्तिकृद् भ्रान्तः ' । नोपधात् थफान्ताद् वा ( १ २ २३ ) इति १० क्त्वा वा कित् - श्रन्थित्वा श्रथित्वा । शिथिलः ( द्र० उ० १।५३) इलथः ||३४||
३०. ग्रथि कौटिल्ये । कौटिल्यं कुसृतिबंन्धश्च । ग्रन्थते । ग्रन्थ्यते । ग्रन्थना । ग्रथित्वा ग्रन्थित्वा । ग्रथितः । खनिकष्यज्यसिवसि ( उ० ४|१३९) इति ग्रन्थिः । ऋयादौ श्रन्थ ग्रन्थ सन्दर्भे ( तु० ६।४५ ) १५ ल्यबन्त: प्रयोगोऽप्युपलभ्यते । यास्कीये निघण्टौ (११६) ज्योतते द्योतते इत्युभयं ज्वलतिकर्मसु पठ्यते । तथैव कोत्सव्ये निघण्टावपि (पृष्ठ ५) उभयोः पाठ उपलभ्यते । प्रर्वाक्कालिकैराचार्यैः स्वकालेऽस्याप्रयोगाद् धातुष्वस्य पाठो न कृतः, एतद्धातुनिष्पन्नं लोके लब्धप्रचारं ज्योतिः पदं तत्समानार्थकाद् द्युतघातोनिष्पादितम् । उत्तरोत्तरं कथं धातुपाठस्य संक्षेपोऽभूदिति काशकृत्स्नपाणिनिप्रो - २० क्तयोर्धातुपाठयोस्तुलनया स्पष्टं प्रतीयते ।
१. दशपादी - श्वेतवनवासि - कातन्त्र - हम कण्ठाभरणादिपठि ते नोणा दिसूत्रेण सह नेदं संवदति ।
५
२. 'द्वितीया दान्तः प्राद्यो धान्त इति कौशिकः, क्षीरस्वामिना त्वयं पक्षो दूषित:' इति धातुवृतावुक्तम् (पृष्ठ ४५ ) । सायणोक्त: पाठस्त्वत्र नोपलभ्यते । कदाचिदत्र ग्रन्थपातः संजात: स्यात् ।
२५
३. वार्तिकमिदं भाष्ये नोपलभ्यते ।
४.
..................
. 'इदित्त्वा ..... वृत्तिकारः धातुवृत्तिकृद् उच्यते' इति सायण ( घा० वृ० पृष्ठ ४६ )
५. इदित्त्वान्नलोपाभावं दर्शयितुं पदमिदमुदाहृतम् ।
६. तरङ्गिण्यां यादी श्रन्य विमोचनहर्षयोः, मन्थ विलोडने, ग्रन्थ सन्दर्भे'
भ्रान्त:' पाठो धातुवृत्तौ ( पृष्ठ ४६ ) उद्धृत: । 'शत्र
| SR No. | 002433 |
| Book Title | Kshir Tarangini |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Yudhishthir Mimansak |
| Publisher | Ramlal Kapur Trust |
| Publication Year | 1986 |
| Total Pages | 444 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 9 MB |