Page Text
________________
अवयविनिरासः
. तनुत्वान्मूर्तमपि तु किञ्चित्क्वचिन्मूर्तेऽशक्तिमवप्रतिषातवत् अलबत् घटे सूतव हेम्नि। जलसूतौ हि मूर्तावपि घटहेम्नी भिन्दन्तो दृश्ये तेऽ(? अन्तराभवशरीरमशक्तिमत् न दृष्टमिति चेत् नादष्टेनासदेव वा भवति तादृशमन्तराभवशरीरं। (८५)
IV. नोपावानभूतं शरीरं बुद्धः
, A. अवयविनिरासः... किञ्च (1) शरीरमुपादानं बुद्धर्भवदे कमवयविरूपं वा स्यात्। अनेकं परमाणुसञ्चयस्वभावं वा। तत्रावयविरूपं किमवयवा एव हस्तादय उत तेभ्योऽन्यत् (1)द्वयमपि प्रतिषेधुमाह।
पाण्यादिकम्पे सर्वस्य कम्पप्राप्तेविरोधिनः। .एकस्मिन् कर्मणोऽयोगात् स्यात् पृथक् सिद्धिरन्यथा ॥८६॥ - पाण्याविकम्पे सर्वस्य कम्पप्राप्तेः । यदि पाण्यादयोऽवयवा एव अवयव्येकरूपः तदा पाण्यादेः कम्पे सति सर्वस्य पादादेरपि कम्पः प्राप्नोति। एकस्मिस्तस्मिन् कर्मणः कम्पस्य विरोधिनोऽकम्पस्यायोगात्। एकन्तु द्रव्यं तत्समवेतश्च कम्प इति सव्वं कम्पेत। अवयवानामेकावयविरूपत्वं हेतुः पराभ्युपगमसिद्धः । सर्वस्य कम्पप्रसङ्गः। न च कम्पोस्ति इति साध्याभावेनकावयविरूपत्वाभावप्रसङ्गविपर्ययः । एवम्वक्ष्यमाणावपि प्रसङ्गतद्विपर्ययो वेदितव्यो। अथावयवेभ्यों भिन्नोऽवयवी। अत एवैकस्मिन्नवयवे कम्पमाने नावयवान्तरस्य कम्पः तदापि स्यात् पृथसिद्धिरन्यथाऽवयवावयविनो दे पृथक्कम्पमानादवयवादकम्पमानस्यावयविनः --- समवेतस्य भेदेन तत्रैवावयवे सिद्धिः स्यात् वस्त्रो'दकवत्। अत्राप्यवयवावयविनोर्भेदः पराभ्युपगमसिद्धो हेतुः । पृथसिद्धिः प्रसज्यते। साध्याभावे साधनाभावो विपर्ययः। एवम्वक्ष्यमाणौ च प्रसङ्गविपर्ययौ।(८६)
एकस्य चावृतौ सर्वस्यावृतिः स्यादनावृतौ। . दृश्येत रक्त चैकस्मिन् रागोऽरक्तस्य वाऽगतिः ॥८॥
'प्रविशति । सूर्यरश्मयश्च स्फटिक भित्वेन्धनं विशन्तीत्यनेकान्तः।
निरवयवं। एकञ्चेत् यथा एकदेशलग्नमुदकं वस्त्रकवेश एव दृश्यते तद्वत्। 'पृथग्भावः स्यादवयवावयविनोः अवयंवी भेदेन दृश्येत ।
• सर्वाकम्पार्थ पृथक् स्वीकृतिः पृभगवयव्यसिौ अवयवावयविमेवस्य साधनस्याभावः। ततः सर्वकम्पप्रसङ्गस्यापरिहारः।
| SR No. | 002419 |
| Book Title | Pramanvarttikam |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Rahul Sankrutyayan |
| Publisher | Allahabad Law Journal Press |
| Publication Year | |
| Total Pages | 610 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 11 MB |