________________
विज्ञानसिदिः i. अन्यथा दोषाभावे पुनरुज्जीवनम् न दोषैर्विगुणो देहो हेतुर्वर्त्यादिवद् यदि । मृते शमीकृते दोषे पुनरुज्जीवनं भवेत् ॥५६॥
दोषातादिभिर्विगुणीकृतो देहो न हेतुश्चैतन्यस्य प्राणापानादेश्च वादिवद् यदि । यथा विगुणी कृतो वादिर्न दीपस्य हेतुः । तदा मृते' शरीरे चैतन्यादि-7b नाशान्मृतस्य शमीभवन्ति दोषा इति शमीकृते बोषे विकारविकारिण्यारोग्यलाभाद्धेतोर्देहस्य पुनरुज्जीवनं प्राणा'पानं चैतन्योत्पत्तिलक्षणम्भवेत् । (५६) .
ii. देहश्चित्तस्य नोपादानम्
निवृत्त प्यनले काष्ठविकाराविनिवृत्तिवत् । .. तस्याऽनिवृत्तिरिति चेन्ने चिकित्साप्रयोगतः ॥५॥ . निवृत्तेप्यनले हेतौ काष्ठविकारस्याङ्गारादेरनिवृत्तिवत्। तस्य चैतन्यादिनिरोधस्यानिवृत्तिनिवृत्तिन भवति तद्दोषे मृतशरीरान्निवृत्तेपीति चेत् । न चिकित्साप्रयोगतः। (५७) _____स्या देतद् (1) यद्यनिवर्त्या दोषाणां विकार (1): स्यात् (? स्युः) दृश्यन्ते च चिकित्स्यमाना दोषविकारा ज्वरादयः। एत देवाह।
अपुनर्भावतः किञ्चिद् विकारजननं कचित् ।
किश्चिद् विपर्ययादग्निर्यथा काष्ठसुवर्णयोः ॥२८॥ किञ्चिद्वस्तु क्वचिद्विकार्ये विकारस्य जननं जनकमपुनर्भावतो यथा विकार्यस्यापुनर्भावो निम्विकारत्वं पुनर्न भवति यथाग्निः काष्ठे (1) किञ्चिदेव तद्विपर्ययाद्यथाग्निः सुवर्णे।(५८) ।
- आद्यस्याल्पोप्यसंहार्यः प्रत्यानेयस्तु यत्कृतः ।
विकारः स्यात् पुनर्भावः तस्य हेनि खरत्ववत् ॥५९॥
'कस्यचित्स्वमावस्याकाराभिमतेनाकार्यत्वादकिञ्चित्करो नाश्रयः। असद्धि शशविषाणकल्पं किंमाश्रयेत।
तस्माद्दोषाभावेऽप्यभावान्न दोषसन्निधिमात्रं चैतन्यवृत्ति प्रतिबध्नातीति स्थितं।
परः प्राह। परिहरति 'पूर्वोक्तं स्पष्टयति।