Page Text
________________
प्रत्यभिज्ञाचिन्ता... तस्याबाह्यः सन्निहितोप्यर्थस्तां स्वग्राहकशामजनमे शक्तां विर्य विवमन् प्रतिहातुं न प्रभुः शक्तः। अन्यथा यद्येवं नाभ्युपगम्यते तदार्थस्य सचिवौ तत् ज्ञानस्यैवोत्पादनात् ज्ञानज्ञानस्यानुत्पादाद्धियं कश्चिन्दानुभवेत् । (५१७)
न चासन्निहितार्थास्ति दशा काचिदतो धियः।
उत्खातमूला स्मृतिरप्युत्सन्नेत्युज्ज्वलं मतम् ॥५१८॥ न च काचिद्दशा सन्निहिताय' fस्ति यत्र ज्ञानज्ञानमुत्पद्येत नार्थज्ञानमिति न स्यादनुभवो बुद्धः। तस्माद् धियः स्मृतिरप्य खातमूला उत्सन्ना बुद्धिस्मरणस्य हि मूलं बुद्ध्यनुभव इति ज्ञानाननुभवे कुतः स्मरणमिति ज्ञानान्तरण ज्ञानानुभववादिनामुज्ज्वलं मतमित्युपहसति । (५१८) किञ्च (1)
अतीतादिविकल्पानां येषां नार्थस्व सन्निधिः।
सञ्चारकरणाभावादुत्सीदेदर्थचिन्तनम् ॥५१९॥ येषामतीताद्यर्थ विषयाणां विकल्पानामर्थस्य सन्निधिर्नास्ति यः पूर्बकस्य ज्ञानस्य स्वग्राहकज्ञानजननशक्ति प्रतिबध्नीयात येन विषयान्तरग्राहिणो विकल्पाः स्फुः। तत्र सञ्चारकारलास्यार्थस्य विकल्पविषयस्माभावात् कस्यचितीबारस्य । चिन्तनं विकल्पनमुत्सीवेत् । (५१९) स्यादेतत् (1) .
.. आत्मविज्ञानजनने शक्तिसंक्षयतः शनैः। विषयान्तरसञ्चारो यदि . तज्ज्ञानानामात्मनि ग्राहकज्ञानजनने शनैः क्रमेण स्वग्राहकज्ञानजनिकायाः शपोः संख्यतः तथाभूतज्ञानानुत्पत्तौ विषयान्तरे सञ्चारो ज्ञानप्रवृत्तियार
कथ्यते।
सैवार्थधीः कुतः॥५२०॥ शक्तिक्षये पूर्वधियो न हि धीः प्राप्रिया विमा। . तदा पूर्वधियः शक्तिक्षये सति सेवाग्राहिका पीः कुतो जायते।(५२०) न हि प्रा ग्धिया पूर्विकां धियं समर्था विनोत्तरमर्थज्ञानमुत्पद्यते। '
अन्यायशक्तिविगुणे ज्ञाने ज्ञानोदयायतेः ॥५२१॥
२१॥
पञ्चकन्धके भवे सदैवार्थः। . भवतु नामाध्यमेषु विषयेषु सञ्चारोप्तीतानागत विकल्पे तु नार्यों यः। । अर्थबुद्धिजननापेक्षया पूर्वान्त्या तस्याः प्राबे सर्व सुवि व जलविशेषात् ।
३५
| SR No. | 002419 |
| Book Title | Pramanvarttikam |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Rahul Sankrutyayan |
| Publisher | Allahabad Law Journal Press |
| Publication Year | |
| Total Pages | 610 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 11 MB |