________________
m ' प्रचा. वृत्तौ (२ परिच्छेदः)
ग. अक्षणिकस्य व्यक्तिरसम्भवा अक्षणिकस्याप्यर्थस्य व्यक्तिं निषेदुमाह (1)
वनोपलादिरप्यर्थः स्थिरः सोन्यानपेक्षणात् ।
सकृत् सर्वस्य जनयेज्ज्ञानानि जगतः समम् ॥४२१॥ यो बज्जोपलादिः स्थिरोऽयः सोऽपि ज्ञानोत्पादनस्वभावत्वेनान्यस्य सहकारिणोऽनुपकारकस्यानपेक्षणात् सकृत्सवस्य जगतः स्वग्राहकाणि ज्ञानानि ससमेककालं अनयेत् । (४२१)
न चैतदस्ति (0) .. क्रमाद् भवन्ति तान्यस्य सहकार्युपकार्यतः।
आहुः प्रतिक्षणं भेदं स दोषोऽत्रापि पूर्ववत् ॥४२२॥ क्रमेणोत्पादात् क्रमाद् भवन्ति जायमानानि तानि वज्रादिज्ञानान्यस्य वजोपलादेः। सहकारिणामुपकारात् स्वभावान्तरलक्षणात् प्रतिक्षणं भेद' मन्यस्वभावतामाहुः, यथा च पूर्ववत् शब्दादिष्विवान वज्रादिष्वपि क्षणिकेषु विज्ञानात् पूर्वकालभाविषु सोऽव्यक्तिोषप्रसङ्गस्तदवस्थः। (४२२)
- (३) ३. स्वसंवेदनचिन्ता
क. बुद्धिराकारा पुनर्बुद्धेरकारसिद्धयर्थमाह (1)
संवेदनस्य तादात्म्ये न विवादोस्ति कस्यचित् ।
तख्यार्थरूपताऽसिद्धा सापि सिध्यति संस्मृतेः ॥४२३॥ . सम्बेदनस्य तादात्म्येऽनुभवरूपत्वे कस्यचिद्विदुषो वा दो नास्ति। तस्य । संवेदनस्यार्यरूपता विवादादसिद्धा' सार्था कारतापि संस्मृतेराभासानुभवस्य सम्यक् स्मरणात् सिध्यति। (४२३)
'कारकाधारकत्वेन। क्षणिकत्वं । विनाशावसतां कुतो ज्ञानाद व्यक्तिरिति प्राहिकया। '
मान्यानभवोत्तरकालं विषय इस साने स्मृतिरुत्पद्यते, तस्मादस्ति विमानस्सेत्यादि व्याचष्ट ज्ञान न ज्ञानरूपार तवत्।
विषमज्ञानसशानेत्यादौ एकत्र जाने विषयाकारोल्लेखेन रूप्यमुक्तमत्र । • यचा परस्परविलक्षणेषु रूपाविष्वनुभूतेष्वन्योन्यविवेकेन स्मृतिः स्यात्तथा शानेपि स्मृतिपयते तदस्ति रूप्यमर्थवेदनम्विनाथस्मृतेरयोगादस्ति च सात्र। . “कुत एतस्मात् ।