________________
प्र० वा० वृत्तौ (२ परिच्छेदः)
६. प्रत्यक्षभेदाः
(१) इन्द्रियप्रत्यक्षम्
अथ कस्माद् द्वयाधीनजन्म तत्तेन नोच्यते ॥१९१॥
जय द्वयाधीनजन्मविषयेन्द्रियोत्पत्तितदिन्द्रियज्ञानमिन्द्रियेणोच्यते व्यपदिश्यते प्रत्यक्षमिति प्रतिगतमक्षम्प्रत्यक्षमिन्द्रियाश्रितमित्यर्थ: : ( 1 ) कस्मात्पुनव्विषयेण नोच्यते प्रतिविषयमिति । (१९१)
न खलु व्यसनितया व्यपदेशो नियुज्यते । अपि तु (1)
१७६
समीक्ष्य गमकत्वं हि व्यपदेशो न गृह्यते । तश्चाक्षव्यपदेशेस्ति तद्धर्मश्च नियोज्यताम् ॥१९२॥
मकत्वं समीक्ष्य परिभाव्य । तच्च गमकत्वमश्रेण व्यपदेशे प्रत्यक्षमित्यत्रास्ति' तस्य गमकत्वस्य व्यापकस्य धम्म व्याप्यभूतो नियोज्यतां । * (१९२).
ततो लिङ्गस्वभावोत्र व्यपदेशे नियोज्यताम् । निवर्त्तते व्यापकस्य स्वभावस्य निवृत्तितः ॥१९३॥
ततो व्यापकाभावात् व्यपदेशे धम्मिणि अत्र गमकत्वे साध्ये नियोज्यतां लिङ्ग । प्रतिविषयमिति व्यपदेशात् व्यापकस्य गमकत्वस्य निवृत्तितो निवर्तते नियोज्यतेति ब्यापकानुपलब्ध्य तत्र नियोज्यत्वाभावः सिद्धः । ( १९३)
क, अक्षाणां गमकत्वात् प्रत्यक्षम्
. सचितः समुदायः स सामान्यं तत्र चाक्षधी: । सामान्यबुद्धिश्चावश्यं विकल्पेनानुबध्यते ॥१९४॥
"
.
ननु सञ्चितालम्बनाः पञ्च विज्ञानकाया इति सिद्धान्तः । "तत्रा" नेकार्थजन्यत्वात् स्वार्थे सामान्यगोचर" मिति चोक्तं । तथा च परमाणूनां समुदायः
रूपशब्दादेः । ★ अर्हता । पूर्वार्द्धनान्वयो द्वितीयेन व्यतिरेकः । सभाष्य- यच्च वसुबन्धुनोक्तं । आयतनस्वलक्षणं चक्षुर्ब्राह्यत्वादि तत्प्रतिज्ञानानि overnorantr, नव्यं स्वलक्षणं प्रति । एकपरमाणु ।
रूपशब्दावेः, अष्टद्रव्यत्वात् ।
[प्रमाण] समुच्चये । १/४/
