________________
अन्यापोहचिन्ता ।
किञ्च (1)
शब्दस्यान्वयिनः कार्यमर्थेनान्वयिना स च ।
अनन्वयी धियोऽभेदाद् दर्शनाभ्यासनिर्मितः ॥१६८॥ सम्बस्या'न्वयि नोऽन्वयिनार्थेन कार्य व्यवहारकाले प्रतीतिलक्षणं प्रयोजनं। सच बुद्धधाकारः स्वलक्षणवर्शनाभ्यासेन वासनानिम्मितोऽनन्वयी थियोऽनन्वयिन्या ममेवात् । (१६८) ननु यद्यर्थः शब्दस्य न विषयस्तदा तदंशरूपोप्यन्यापोहः कथं वाच्य इत्याह (1)
तद्पारोपगत्यान्यव्यावृत्ताधिगतेः पुनः । ।
शब्दार्थार्थः स एवेति वचने न विरुध्यते ॥१६९॥ - - .. बुद्धचा कारे तद्रूपस्यार्थांशापोहस्यारोपगत्या एकत्वाध्यवसायेनान्यव्याव. तस्यास्याधिगतेः शब्दार्थाशापोहः शब्दार्थ उच्यते। न तु सामान्याच्छब्दादर्थप्रतीतेः ।.यदि पुनर्बुद्धयाकारस्य व्यावृत्तार्थत्वेन प्रतीतेः स बुद्ध्याकार एव शब्दार्थ इत्युपचारादुच्यते बुद्ध्याकारशब्दार्थवादिना (1) तदैवं वचने किञ्चिदपि न . विम्यते। बुद्ध्याकारस्यानन्वयिनः शब्दार्थत्वानिष्टेः । (१६९)
ख. अन्यापोहवच्छब्दः मिथ्यावभासिनो वैते प्रत्ययाः शब्दनिर्मिताः । मिथ्यावभासिनो वासननिर्मिता एते प्रत्ययाः। तथा हि न तावदर्थः शब्दबुद्धेविषयः । तत्स्वरूपामवभासतः । तत्र शब्दसंकेताभावाच्च । नापि ... बुखपाकारस्तस्य वेदनेपि विषयत्वेनानध्यवसायात् स्वलक्षणत्वात् संकेताभावाच्च । न हि बुद्धचाकारस्य बहिष्ट्वं बाह्यस्य वा बुद्धयाकरत्वमस्ति येन तथेति भासः सत्यप्रतिभासः स्यात्। तस्माद्वस्तुतोऽवस्तुप्रतिभासिनः शाब्दाः
प्रत्ययाः। .
· कथन्तीदानीमांशापोहकृच्छृतिरुक्तेत्याह' (1)
अनुयान्तीममींशमिति वापोहकृच्छुतिः ॥१७०॥
'गौगों रिति। यत्र बुद्धौ भासते ततोऽभिन्नः ज्ञानवत्।
विनारोपं व्यवहाराभावात् यथा संगतिस्तस्य तथाह। स्वलक्षणस्य। 'अनिष्टं परित्यज्य इष्टे प्रवर्तनात् शब्दाः।
२२
