SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 192
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ प्र० वा वृत्तौ (२ परिच्छेदः) नुयायी पदार्थशब्दः षष्ठया पदार्थेषु कमन्यं हेतुं निमित्तं प्रवृत्तौ समीक्यते (?क्षते)। न हि षट्पदार्थातिरिक्तं किञ्चिदस्ति (1) (१५८) ___ यो यथा रूठितः सिद्धः तत्साम्याधस्तथोच्यते । तस्माद्योऽर्थो येन प्रकारेण रूढितः आदिसंकेतानुसारेण सिद्धः स मुख्य: । यश्च तस्य मुख्यस्य साम्यात्तथामुख्यवाचकशब्देनोच्यते स गौणः (1) कुत एतदित्याह (1) यत्र गौणश्च भावेष्वप्यभावस्योपचारतः ॥१५९॥ __ भावेष्वपि कुपुत्रादिषु पुत्रादिरित्यभावोपचारतः। परमते तु भावे वृत्तत्वान्मुख्यत्वं भवेत्। (१५९) ख. विवक्षान्वयिसंकेतानुगमत्वाद् रूढेः स्यादेतद् (1) रूढयव मुख्यता किन्तु सापि भिन्ने विशेषणे सतीत्याह (1) न (1) संकेतान्वयिनी रूढिवक्तुरिच्छान्वयो च सः। क्रियते व्यवहारार्थ छन्दः शब्दांशनामवत् ॥१६०॥ संकेतान्वयिनी यथासंकेतं रूढिः स च संकेतो वक्तुः' संकेतयितुरिच्छान्वयी व्यवहारार्थ क्रियते। छन्दसो गायत्र्या देः शब्दांशस्य प्रकृतिप्रत्ययादेंनमिवत् । न हि विशिष्टानुपूर्वीकेषु वर्णेषु पृथग्भूतं गायत्र्यादिशब्दनिमित्तं किञ्चिदस्ति। शब्दांशेषु वाऽपि तु संकेतयितुरिच्छानुरोधादेव तथा व्यपदेशः। यदि व्यक्तिभ्यो न भिन्नं सामान्यं तदा कथमनुगामी प्रत्यय इत्याह (1) .. वस्तुधर्मतयैवार्थास्तादग्विज्ञानकारणम् । भेदेपि यत्र तज्ज्ञानात्तान्तथा प्रतिपद्यते ॥१६॥ - - 'पूर्वमनुमावूषणे उक्तेषुना मुल्योपचारलक्षणदूषणे। नान्तरनिमित्तः। 'एवं तहि किमयं क्रियते आह। " अर्थान्तरविशेषणम्विना वृत्तेष्वनष्टवादिनामवत्। "अवयव।
SR No.002419
Book TitlePramanvarttikam
Original Sutra AuthorN/A
AuthorRahul Sankrutyayan
PublisherAllahabad Law Journal Press
Publication Year
Total Pages610
LanguageSanskrit
ClassificationBook_Devnagari
File Size11 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy