________________
' (११०)
सिद्धान्तचन्द्रिका । [ आख्याते तुदादयः] (अस्जो रसो रमनपि वा) बभर्ज-बभ्रज, बभर्जतुः-बभ्रजतुः। बभर्जिथ-बभ्रजिथ-बभष्ठ-बभ्रष्ठ । स्वरान्तादत्वतश्चेति वेट । क्ङिति संप्रसारणं बाधकम् । भृज्यात् । अभ्राक्षीत्-अभाीत् । अंभ्रष्ट-अभष्ट ॥ क्षिप प्रेरणे । क्षिप्सीष्ट । अझैप्सीत् । अक्षिप्त ॥ कृष विलेखने । कृक्षीष्ट । क्रष्टा-कष्टी । अक्राक्षीत्-अकार्षीत् । अकृक्षत, अकृक्षाताम् , अकृक्षन्त ॥ मिल संगमे । मिलति । मिमिले । अमेलीत् । अमेलिष्ट ॥ मुचल मोचने। मुचादेर्मम ॥ मुच्लुस्विलिषिचकृतिपखिदामप्रत्यये मुम् ॥ मुन्नति । मुक्षीष्ट । लित्पुषादेडे: । अमुचत् । अमुक्त ॥ लुपल छेदने । लुम्पति । लुलोप। लुप्सीष्ट । अलुपत् । अलुप्त ॥ विद्ल लाभे । विन्दति । अविदत् । अवेदिष्ट । अनिडयमित्येके । वेत्ता ॥ लिप उपदेहे । लिम्पति । लिपिसिचीति ङः । अलिपत् । अलिपत-अलिप्त ॥ षिच क्षरणे । सिञ्चति । सिषिचिषे । असिचत् असिचत,-असिक्त॥ इत्यात्पे ॥
(सुबोधिनी)-भ्रस्जो रसो रमनपि वा ॥ भृजे रेफस्योपधायाश्च स्थाने रमागमो वा स्यात् अनपि ॥ मित्वादन्त्यात् स्वरात्परो भवति ॥ स्थानषष्ठीनिर्देशात् रकारोपधयोनिवृत्तिः। बभर्ज-बभ्रज,बभर्जतुः-बभ्रज्जतुः । थपि बभर्जिथ । स्वरान्तादत्वतश्चेति वेट् । बभ्रजिथ । स्कोरिति सलोपः । छषति पावभष्ट-बभ्रष्ट । आति । बभर्जे। बभ्रजे। काङति रमागम बाधित्वा संप्रसारणम् । भृज्यात । भीष्ट-भ्रक्षीष्ट । भा-भ्रष्टा । भगति--भ्रक्ष्यति भ्रयते। भक्ष्यते । अभयत्- अभ्रक्ष्यत् । अभयंतअभ्रक्ष्यत । अभाीत्-अभ्राक्षीत् । अभष्र्ट-अभ्रष्ट ॥ कृष विलेखने । कृषादीनां वेति वारः। ऋष्टा-की । सिस्योरति न गुणः । कृक्षीष्ट । कृषस्पृशमृशति वा सिः । अनिटो नामिवत इति वृद्धिः। अक्राक्षीत्-अकार्षीत् । पक्षे हशषान्तादिति सक् । अकृक्षत् । सिस्योरिति न गुणः। अकृष्ट । सकि अकृक्षत । आति सको लोपः स्वरे इत्यलोपः। अकृक्षाताम् ॥ मिल संगमे । अस्मिन्नेव गणे परस्मैपदिषु मिल संश्लेषणे इति धातुपाठे पठ्यते इह तस्य पुनः पाठः कर्तर्यात्मनेपदार्थः । मिलात । मिलते । मुचादेमुम् । मुच्ल मोचने । लुप्ल छेदने । विद्ल लाभे । लिप उपदेहे । षिच क्षरणे । कृती छेदने । पिशअवयवे । खिद परिघाते । विदुल व्याघ्रभूतिमते सेटकः । वेदिता । भाष्यमते त्वनिटकः । वेत्ता ॥ लिप उपदेहे । उपदेहो वृद्धिः। लिपिसिचीति ङः । अलिपत् । आति तु वा ङः । अलिपत । झसादिति सिलोपः । अलिप्त ॥ इत्यात्पे । (तत्त्वदी० )-रसोरिति ॥ रश्च सू च रसौ तयोः। रेफसकारयोरादेशोभवतीत्यर्थः ।