Page Text
________________
हतो । सूतकांतिं प्रधाननि पणि पूत्र हौऔ सांभल्यो । हर्ष वध्यो । राजाना पुत्रनं नाम चंद्रापीड धरूं । प्रधानना पुत्रनूं नाम वैशंपायन धरूं । पछि योजन बे वेगला विद्याशालामा भणवा राख्या । सर्व विद्या प्रवीण थया । राजाने पारशीक नामि राजाई घोडो १ एक इंद्रायुध नामि भेटि करो तो, ते कुंअरनिं चढवा आप्यो । प्रधानना पुत्रने घोडो एक आपी बहु सैन्य वादिन उत्साहिं नगरमां ते बेह पूत्र तेड्य । परस्पर उत्साह माहोमाहि घणो वध्यो । मातापिताने चरणे लागा । स्व स्वस्थानकिं भोजन करी शयन कीधां । प्रातःकालिं शकार रमी आव्या, भोजन करी शयन स्थानकिं गया । त्यहां रांणीइं कुलवर्धना नामि दासी हस्ते सुखार्थ वस्त्राभरणादिक पुत्रनिं मोकल्यां । सेवानि अर्थिं कन्या एक मोकली । तेहगें नाम पत्रलेखा । राजा कुंतलनी पुत्री बंदमां आवी हती, ते, अतिचतुरा परम सुदरी कुंअरनिं घणी सेवा करी प्रसन करि । इम करतां घणा दिवस गया । शुक राजा शौद्रकनि कहि छिं, ये कथा सांभलतां जाबालि ऋषिई पुत्रनि कही हती ते मि तमने कही । वली कही छिं, ते कहुं सांभलो । पछी तारापीड राजाई चंद्रापीड कुंअरनि शुकनाम (स) प्रधानं पासिं राजनीति शीषवीनिं पिताई युवराज्य आप्यूं । केटलेएक दिवसे चंद्रापीड राजपुत्र वैशंपायननि तेडी सैन्य लेई दिग्विजयनिं चाल्यो । अनेक देश जीततां हेमकूटपर्व पासिं सुवर्णपुर नगर किंनरनूं हतुं त्यहां गयो । त्यहां आखेट करतां एक दिवसि किंनरा-मिथुन दीठं । तेनिं साहावा उपाय करो ते पूटिं घोडो घात्यो । लकसर सर्व रही गयुं । राजा एकलो वेगलो गयो । किंनर पर्व चढ़यां । भूलो भमतो थको विश्रामनो विचार करी छि । अमानुष देश छि । क्यहां रहीए तो भलं । एटलिं हस्तीनां यूथ चाल्यानो मार्ग दीठो । कमलतंतु मार्गमा पडया दीठा । जाण्यू पाणी निकट छि । ते मार्गि जातां अक्षोद सरोवर अति स्वच्छ दृष्टि पडयू । अति मनोहर देखी त्यहां स्नान करी सर उपकठिं घोडो बांधी सूतो । एटलिं गीतयंत्र सांभलू । त्यहाथी उठी घोडे चढी गीतयंत्र उपरि आव्यो । देखे तो चतुर्मुख महादेव मंदिर छ । वनमांहि त्यहां एक पद्मिनी स्त्री गान करि छि । वननूं नाम चंद्रसाल । त्यहां मंदिर पासिं जै, चंद्रापीड कुंअर, ते अश्वथी उतरी शिवदर्शन विधिपूर्वक करी सुंदरी पासिं गयो । मोहिनीरूप देखी अति आनंद उपनो । सुंदरी गांन सूपाडीने राजानें पूछि छि, ये अहां मनुष्यनो प्रवेश नहीं ते तमे केम आव्या ? । कहुं, पछी वृत्तांत पूछीशुं प्रथम माहरे आश्रमे अतिथ्यने आव्या (वो) । ते राजा स्त्री साथिं गयो । सती ऋषिनी परि रहती दीठी । राजकुंअरिं समाचार पूछो । राजपुत्रे किंनर पूठिं नीकल्यानो समाचार कहो । ते स्त्री फल ल्यावी आतिथ्य कीबूं । पछि राजाई विनय करी वैराग्य कारण सुंदरीनिं पूर्छ । पछे स्त्री घणू दुःख धरीनिं रोई । त्याहरइ राजाई चिंतव्यू, ये घणूं शोकनुं कारण दीसि छिं । राजा आवासना करवा लागो । देहने धिक्कार करी रोती रही नि राजा आगलि कथा कहि छि-गंधर्व कुल १४ ते मध्ये एक कुल गंधर्वमा माहरो पिता । तेहनं नाम हंसगंधर्व । हेमकूटपर्वत वास । चित्ररथ वनमां अच्छोदसरनिं काठिं । तेह सर्व गंधर्वकुल चंद्रथी उपनूं । विचित्ररथ गंधर्वकुल ते सूर्यथी ऊपनूं । तेहमां चित्ररथ राजा १ हंसगंधर्व राजा १ ते चित्ररथ राजानी कन्या गौरी नामि ते हंसगंधर्वनि परणी । तेहनि हुं कन्या थई । महाश्वेता माहरूं नाम । अतिप्रिया समस्त कुटुंबनि हती । यौवन वय पांमी । एक दिवस हुं माता साथिं अच्छोदसर आवी । माता स्नाननि लागी एटले हुं सखी जन साथिं वन जोवा चाली । वनमा एक अद्भुत सुगंध आव्यो । ते सुगंध उपरि हुं गई । त्यहां एक तापस अग्निपुंज शरखो ऋषिपुत्र जप करतो मिं दीठो । तेहनी कर्णमंजरीनो सुगंध छइं । ते साथिं एक तापस बीजो फूलो वीणतो दीठो । जप करता ऋषि परम सुंदर देखी हुं मोह पांमी विकल थई । ढूंकडी न जाऊं, शापथी बीहूं । ऋषि पणि मि चिह्नथी कामी थयो जाण्यो । पछे मि, ऋषि साथि तापस कपिजल नामि हतो तेहनि प्रणाम करी ऋषिनूं वृतांत पूछ, येह एह कुंण छि ? एहनिं कांनि शांनो सुगंध छि ? । तेह बोल्यो, येह एक श्वेतकेतु नामि ऋषि छे । तेहनि गंगास्नान करवा जातां वनदेवीइं कटाक्ष जोयुं । ऋषिनिं ते देखता वीर्यद्राव थयो । ते वन देवीइं वीर्य सर्व कमलपत्रमा धरी ऋषिनि आप्यूं । तेथी पुत्र थयो । ते कमलमा धरा माटे लक्ष्मीई का एहनी माता हुं । ते ए ऋषिपुत्र छि पुंडरीक एहनूं नाम छइ । अमरलोकथी आवतां नंदनवननी देवीइं एहनि कानि सुगंधमंजरी घाती, सुंदर देखीनिं । ते मंजरीनो एह सुगंध छिं । पछि हुँ विह्वल थकी हसित वदनि बोली-भिक्षा ल्यो तो हुं ल्यावू । एटलं कहतां ऋषि जप मूंकी हशो । पछि मज पासिं आवी मंजरी माहरे कांनि घाती । ऋषिने हाथि अडतां बेहनिं कामवृद्धि थयो । माला ऋषिना हाथथी पडी । ते मि माला हशीनिं ऋषिपुत्रनिं हाथी आपी । एटलि माताई मुनिं उतावली तेडी । ते मुनि दुःख घYए
(परिशिष्टम् ।
कादम्बरी ।
| SR No. | 002412 |
| Book Title | Kadambari Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Hitvardhanvijay |
| Publisher | Kusum Amrut Trust |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 246 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 12 MB |