________________
४६८
योगशास्त्रे
निमित्तत्वात् कर्तृव्यपदेश इति समानकर्तृकत्वमविरुद्धम् । न च स्वयं इति न स्वर्गानुत्पत्तिमात्रमभिप्रेतमपि तु नरकादिदुःखहेतुता ॥ २२ ॥
इदानीमन्यपरिहारेण भक्षकस्यैव वधकत्वमाहये भक्षयन्त्यन्यपलं स्वकीयपलपष्टये ।
त एव घातका यन्न वधको भक्षकं विना ॥ २३ ॥ अन्यपलमन्यमांसं स्वमांसपुष्टये ये भक्षयन्ति त एव परमार्थतो घातका न तु हन्तृविक्रेटप्रभृतयः । अत्र युक्तिमाह-यद्यस्मान भक्षकं विना वधको भवति ; ततो हन्तृप्रभृतिभ्यो भक्षक: पापीयान्, स्वकीयपलपुष्टय इति हिंसाभिप्रायं स्वपलपोषणमात्रप्रयोजन: कतिपयदिनजीवितः परजीवितप्रहाणं कुर्यात् । यदाह
'हतूणं परपाण अप्पाणं जे कुणंति सप्पाणं । '
अप्पाणं दिवसाणं करण नासेंति अप्पाणं ॥ १ ॥ तथा
एकस्म कए नियजीवियस्म बहुआउ जीवकोडोश्रो । दुक्खे ठवंति जे केवि ताण किं “सासयं जीयं ? ॥ १ ॥ २३ ॥
(१) हत्वा परप्राणान् आत्मानं ये कुर्वन्ति सप्राणम् ।
अल्पानां दिवसानां कृतेन नाशयन्ति आत्मानम ॥ (२) एकस्य कृते निजजीवितस्य बहुका जीवकोटीः ।
दुःखे स्थापयन्ति ये केऽपि तेषां किं शाश्वतो जीवः । * द मासो अप्पा ।
